Nowe kody ZUS oraz formularze ZUS od 1 stycznia 2019 r.

W związku z licznymi zmianami przepisów, skutkującymi nowymi obowiązkami płatników i nowymi trybami rozliczania składek, od 1 stycznia 2019 r. wprowadzono zmiany w zakresie dokumentacji ZUS. Dotyczą one wprowadzenia nowych formularzy, modyfikacji dotychczasowych druków, a także wprowadzenia nowych kodów używanych w formularzach ZUS.

Autopromocja

Od 1 stycznia 2019 r. obowiązuje nowe rozporządzenie w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego (…). W nowym rozporządzeniu zostały określone nowe wzory formularzy, a także zmodyfikowano niektóre spośród druków, które wcześniej już były stosowane przez płatników składek. Omawiane rozporządzenie wprowadza także nowe kody w załączniku do rozporządzenia. Wszystkie zmiany mają na celu dostosowanie dokumentacji ZUS do nowych przepisów, które zaczęły obowiązywać od 1 stycznia 2019 r. lub obowiązywały już od pewnego czasu, m.in.:

• ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2018 r. poz. 646, 1479 i 1633) - przewidującej tzw. ulgę na start jako szczególny rodzaj korzyści i zachęty dla przedsiębiorców podejmujących działalność gospodarczą po raz pierwszy lub ponownie po upływie dłuższego czasu,
• ustawy z 20 lipca 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą na mniejszą skalę (Dz.U. z 2018 r. poz. 1577) - umożliwiającej przedsiębiorcom z niskim, mieszczącym się w ustawowych limitach, przychodem rozliczanie składek ZUS w zależności od kwoty uzyskanego przychodu,
• ustawy z 10 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze skróceniem okresu przechowywania akt pracowniczych oraz ich elektronizacją (Dz. U. poz. 357) - wprowadzającej przepisy umożliwiające pracodawcy prowadzenie i przechowywanie dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracownika w postaci elektronicznej.

Zmiany w kodach ubezpieczeniowych (nowe kody oraz nowe opisy kodów), zawartych w załączniku nr 24 do rozporządzenia

Kod tytułu ubezpieczenia	Opis kodu
11 35	funkcjonariusz Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Ochrony Państwa albo Straży Marszałkowskiej - zmiana wynika z ustawy z 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa (Dz.U. z 2018 r. poz. 138 ze zm.) oraz z ustawy z 26 stycznia 2018 r. o Straży Marszałkowskiej (Dz.U. poz. 729 i 1669). W opisie kodu funkcjonariusza Biura Ochrony Rządu zastąpiono funkcjonariuszem Służby Ochrony Państwa oraz rozszerzono o funkcjonariusza Straży Marszałkowskiej Autopromocja Zatrudnianie i zwalnianie pracowników Sprawdź
18 30	słuchacz Krajowej Szkoły Administracji Publicznej im. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego - zmiana nazwy Krajowej Szkoły Administracji Publicznej została wprowadzona ustawą z 14 września 2016 r. o zmianie ustawy o Krajowej Szkole Administracji Publicznej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 1807) Autopromocja Dokumentacja i oświadczenia związane z pracą zdalną – wzory dokumentów dla każdej formy pracy zdalnej Sprawdź
04 30	osoba sprawująca opiekę nad dziećmi w wieku do lat 3 na podstawie umowy uaktywniającej, której składki finansuje budżet państwa
04 31	osoba sprawująca opiekę nad dziećmi w wieku do 3 lat na podstawie umowy uaktywniającej, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia stanowi nadwyżka ponad kwotę, od której składki finansuje budżet państwa
05 10	osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych niemająca ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 60% kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, osoba prowadząca niepubliczną bądź publiczną szkołę, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty oraz osoba prowadząca pozarolniczą działalność w zakresie wolnego zawodu
05 11	osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność oraz osobą fizyczną, o której mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców
05 40 Autopromocja Zatrudnianie cudzoziemców. Procedury i rozliczenia Sprawdź	osoba niepodlegająca ubezpieczeniom społecznym i podlegająca ubezpieczeniu zdrowotnemu, zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców
05 90	osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą niemająca ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest uzależniona od przychodu
05 92	osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą mająca ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest uzależniona od przychodu
18 12	doktorant, podlegający z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu
18 13	doktorant, podlegający z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym, niepodlegający ubezpieczeniu zdrowotnemu

Polecamy: Dokumentacja kadrowa. Prowadzenie i przechowywanie po zmianach od 1 stycznia 2019 r.

Nowe kody tytułu ubezpieczenia oraz kody dotychczas używane, którym nadano nowe opisy, znajdują się w omawianym rozporządzeniu w załączniku nr 24 (w poprzednim rozporządzeniu był to załącznik nr 18).

Rozporządzenie w sprawie wzorów druków określa nowe formularze, niezbędne płatnikom składek do prawidłowego realizowania obowiązków i uprawnień wynikających z przepisów o skróceniu przechowywania akt pracowniczych.

I tak rozporządzenie określiło wzory następujących formularzy:

• ZUS OSW - oświadczenie o zamiarze przekazania raportów informacyjnych (załącznik nr 23 do rozporządzenia),
• ZUS RIA - raport informacyjny (załącznik nr 22 do rozporządzenia),
• ZUS RPA - imienny raport miesięczny o przychodach ubezpieczonego/okresach pracy nauczycielskiej (załącznik nr 16 do rozporządzenia).

Ponadto, na potrzeby skrócenia okresu przechowywania akt pracowniczych, wprowadzono także modyfikacje do druku wyrejestrowania osoby ubezpieczonej ZUS ZWUA, rozbudowując go o dodatkowy blok, w którym będą wykazywane następujące dane:

• data rozwiązania/wygaśnięcia stosunku pracy/stosunku służbowego,
• kod wygaśnięcia/kod trybu wyrejestrowania stosunku pracy/stosunku służbowego,
• kod podstawy prawnej rozwiązania/wygaśnięcia stosunku pracy/stosunku służbowego,
• podstawa prawna rozwiązania/wygaśnięcia stosunku pracy/stosunku służbowego.

Jednocześnie w załączniku nr 24 do rozporządzenia, w jego części XV, wprowadzono wykaz 3-znakowych (2 cyfry + litera) kodów wygaśnięcia/kodów trybu rozwiązania stosunku pracy/stosunku służbowego. Ponadto załącznik nr 24 rozszerzono o następujące wykazy:

• wykaz kodów pracy w szczególnych warunkach,
• wykaz kodów pracy w szczególnym charakterze wraz z dodatkowymi wyjaśnieniami dot. tych kodów,
• wykaz innych kodów pracy w szczególnych warunkach i kodów pracy o szczególnym charakterze.

W związku z wprowadzeniem od 1 stycznia 2019 r. oskładkowania przedsiębiorców w zależności od przychodu, rozporządzenie wprowadza także 2 nowe formularze rozliczeniowe:

• ZUS DRA cz. II - deklaracja rozliczeniowa cz. II dla osoby fizycznej wykonującej działalność gospodarczą na mniejszą skalę, która korzysta z obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne i opłaca składki wyłącznie za siebie (załącznik nr 18 do rozporządzenia),
• ZUS RCA cz. II imienny raport cz. II dla osoby fizycznej wykonującej działalność gospodarczą na mniejszą skalę, która korzysta z obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne (załącznik nr 13 do rozporządzenia).

Celem wprowadzanych zmian jest umożliwienie płatnikom składek prawidłowego wypełniania dokumentów ubezpieczeniowych, a tym samym prawidłowego zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego oraz rozliczania składek.

PODSTAWA PRAWNA:

• załączniki nr 5, 13, 16, 18, 22, 23 i 24 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych oraz innych dokumentów.