Emerytury pomostowe – duże zmiany od 1 stycznia 2024 r.

• Emerytury pomostowe – co się zmieni
• Emerytury pomostowe – to nie wszystko
• Emerytury pomostowe – od kiedy obowiązują nowe zasady
• Emerytury pomostowe – na czym polegają 
• Emerytury pomostowe dla pracujących w szczególnych warunkach
• Emerytury pomostowe dla wykonujących prace o szczególnym charakterze

Emerytury pomostowe nie będą już miały charakteru wygasającego. Prezydent Andrzej Duda podpisał 16 sierpnia nowelizację ustawy o emeryturach pomostowych. Podstawowym celem nowelizacji jest odejście od wygasającego charakteru emerytury pomostowej, poprzez zmianę warunków nabycia prawa do emerytury pomostowej, określonych w ustawie z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych. Zmiany ustawy wejdą w życie 1 stycznia 2024 r.

Autopromocja

Emerytury pomostowe – co się zmieni

W ustawie uchyla się warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub pracy w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, przed dniem 1 stycznia 1999 r. W ustawie modyfikuje się także pojęcie rekompensaty oraz zasady przyznawania rekompensaty. Zmianie ulegają również przepisy dotyczące zawieszania prawa do emerytury pomostowej (wprowadza się zawieszanie prawa do emerytury pomostowej również w razie podjęcia przez uprawnionego pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, na podstawie umowy cywilnoprawnej). 

Ustawa modyfikuje także przepisy dotyczące odsetek za zwłokę od nieopłaconych w terminie składek na Fundusz Emerytur Pomostowych. 

Emerytury pomostowe – to nie wszystko

Ustawa podpisana przez prezydenta zawiera ponadto zmiany do trzech ustaw: 

Autopromocja

Wypadki przy pracy. Procedury i świadczenia

Sprawdź

• ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, 
• ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz 
• ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego ustawa wprowadza szczególną regulację dotyczącą zabezpieczenia przez nakazanie dalszego zatrudnienia pracownika przez pracodawcę w sprawach z zakresu prawa pracy, w których pracownik podlegający szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia, dochodzi roszczenia o uznanie wypowiedzenia stosunku pracy za bezskuteczne lub o przywrócenie go do pracy, do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. 

W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawa zwiększa limit odliczeń od dochodu wydatków z tytułu składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych w roku podatkowym (z 500 zł do  840 zł). 

W ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, ustawa rozszerza katalog składników wynagrodzenia, które nie są uwzględniane przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika, o dodatek za szczególne warunki pracy przysługujący pracownikowi z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia, pracy związanej z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym lub pracy szczególnie niebezpiecznej, przysługujący pracownikowi na zasadach określonych w odrębnych przepisach, układzie zbiorowym pracy, innym opartym na ustawie porozumieniu zbiorowym, regulaminie wynagradzania, statucie określającym prawa i obowiązki stron stosunku pracy, umowie o pracę lub spółdzielczej umowie o pracę. Zmiana ta jest istotna przy porównywaniu kwoty wynagrodzenia pracownika z obowiązującą wysokością minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Emerytury pomostowe – od kiedy obowiązują nowe zasady

Ustawa nowelizacyjna co do zasady wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2024 r. Wtedy zaczną obowiązywać nowe przepisy dotyczące emerytur pomostowych. Niektóre przepisy ustawy nowelizacyjnej wejdą w życie w terminie wcześniejszym: zmiany w kodeksie postępowania cywilnego, wejdą w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia ustawy, a część przepisów przejściowych wejdzie w życie z dniem 1 września 2023 r.

Emerytury pomostowe – na czym polegają 

Emerytura pomostowa to rodzaj świadczenia okresowego (przysługującego do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego) osobom, które wykonują: 

Autopromocja

Jak optymalizować koszty zatrudnienia

Sprawdź

• prace w szczególnych warunkach lub 
• prace o szczególnym charakterze. 

Cechą charakterystyczną emerytur pomostowych jest ich przejściowy charakter. Stanowią one niejako pomost między świadczeniami nabytymi przed osiągnięciem wieku emerytalnego a prawem do emerytury przyznawanej na ogólnych zasadach systemu powszechnego.

Emerytury pomostowe dla pracujących w szczególnych warunkach

Prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej, stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku. 

Dla przykładu takimi pracami są: 

• Prace bezpośrednio przy obsłudze wielkich pieców oraz pieców stalowniczych lub odlewniczych. 
• Prace przy obsłudze dźwignic bezpośrednio przy wytapianiu surówki, stopów żelaza lub metali nieżelaznych. 
• Prace na morskich platformach wiertniczych. 
• Prace w powietrzu wykonywane na statkach powietrznych przez personel pokładowy. 
• Prace wewnątrz cystern, kotłów, a także zbiorników o bardzo małej kubaturze po substancjach niebezpiecznych. 

Emerytury pomostowe dla wykonujących prace o szczególnym charakterze

Prace o szczególnym charakterze to prace, wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w  tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z  procesem starzenia się. 

Dla przykładu takimi pracami są: 

• Prace pilotów statków powietrznych (pilot, instruktor). 
• Prace kontrolerów ruchu lotniczego. 
• Prace kierowców autobusów, trolejbusów oraz motorniczych tramwajów w transporcie publicznym. 
• Prace operatorów reaktorów jądrowych. 
• Prace członków zespołów ratownictwa medycznego.