Długa nieobecność w pracy a prawo do urlopu

Zasadą wynikającą z Kodeksu pracy jest istniejące po stronie pracownika uprawnienie do urlopu wypoczynkowego, w odpowiednim rocznym wymiarze 20 lub 26 dni roboczych, przysługujące mu z samej istoty pozostawania w stosunku pracy z pracodawcą przez cały rok kalendarzowy. Natomiast w przypadku niepełnego zatrudnienia w ciągu roku kalendarzowego pracownikowi przysługuje urlop w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u tego pracodawcy w ciągu roku kalendarzowego.

Polecamy książkę: Kodeks pracy 2017 Praktyczny komentarz z przykładami

Pozostaje przy tym bez znaczenia zarówno rodzaj umowy o pracę łączącej strony, jak też przypadające na okres zatrudnienia okresy usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy (np. wykorzystywany urlop wypoczynkowy, urlop macierzyński zwolnienia okolicznościowe – np. na ślub, czy też zwolnienie chorobowe). Wszystkie powyższe okresy, mimo braku faktycznego świadczenia pracy przez pracownika wliczane są do okresu, na podstawie którego pracownik nabywa uprawnienie do urlopu wypoczynkowego. Polski ustawodawca przyjął zasadę przyznawania pracownikowi urlopu wypoczynkowego także za okresy nieświadczenia przez niego pracy.

Zobacz: Urlopy

Autopromocja

Kodeks pracy 2023. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów online

Kup książkę:

Kodeks pracy 2023. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów online

Jednakże od tej zasady występują wyjątki. Może się zdarzyć, iż osoba będąca formalnie pracownikiem, nie nabędzie uprawnienia do urlopu wypoczynkowego za jakiś okres, z uwagi na jej szczególny status pracowniczy. Dyspozycja art. 155² Kodeksu pracy stanowi bowiem, iż pracownik nie nabywa prawa do urlopu wypoczynkowego za okresy udzielonych mu urlopów bezpłatnych i wychowawczych, jak też za okresy odbywania zasadniczej służby wojskowej lub jej form zastępczych, okresowej służby wojskowej, przeszkolenia wojskowego albo ćwiczeń wojskowych, tymczasowego aresztowania, odbywania kary pozbawienia wolności, jak też, o czym się często w praktyce zapomina, także nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy. Warunkiem obniżenia wymiaru urlopu w takich przypadkach jest przerwa w świadczeniu pracy w wyżej wymienionych okresach trwająca co najmniej miesiąc. W takich sytuacjach wymiar urlopu pracownika powracającego do pracy w ciągu tego samego roku kalendarzowego, w którym korzystał ze zwolnienia ulega proporcjonalnemu obniżeniu, chyba że przed rozpoczęciem tego okresu pracownik wykorzystał urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze. Wtedy brak jest już po stronie pracodawcy możliwości „odzyskania” urlopu od pracownika.

Zobacz: Zatrudnienie

W celu zobrazowania powyższego stanowiska przedstawię następujące przykłady:

Autopromocja

Uprawnienia rodziców w pracy. Poradnik pracodawcy 2023

Kup książkę:

Uprawnienia rodziców w pracy. Poradnik pracodawcy 2023

Przykład nr 1

Pracownik, który w ciągu roku przebywał na urlopie wychowawczym przez 6 miesięcy, nie nabywa prawa do urlopu za okres przebywania na urlopie wychowawczym, w związku z czym w danym roku kalendarzowym ma do dyspozycji tylko połowę przysługującego urlopu, z odpowiednio 20 lub 26 dniami urlopu.

Autopromocja

Bieżące aktualności o zmianach przepisów

Czy biuro rachunkowe ma nowe obowiązki w związku z wprowadzeniem KSeF? Zmiany w podatkach dochodowych na 2024 r. i innych zmianach w VAT 2024 oraz prawie pracy i ubezpieczeń społecznych. I wiele innych bieżących tematów ...

IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

Przykład nr 2

Jeśli pracownik z przysługującym wymiarem odpowiednio 20 lub 26 dni urlopu będzie przebywał w areszcie lub na urlopie bezpłatnym przez 2 miesiące zostanie mu proporcjonalnie obniżony wymiar urlopu z 20 lub 26 dni w następujący sposób 20/12 = 1,67 * 2 = 3,34 lub 26/12=2,167*2 = 4,334 co zgodnie z art. 155³ § 1 wynosi 4 dni lub 5 dni gdyż niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia.

Gdzie:

20 i 26 to wymiar przysługującego pracownikowi urlopu,

12 - liczba miesięcy w roku,

1,67 lub 2,167 - dni urlopu przysługujące za przepracowany miesiąc,

2 - liczba miesięcy niewliczanych do urlopu pracownika

Zobacz: Wskaźniki i stawki

Podstawa prawna:

art. 155² ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r., nr 21, poz. 94, z późń. zm.).