Konsekwencje nieprawidłowego obliczenia wynagrodzenia

Wynagrodzenie jest jednym z podstawowych elementów stosunku pracy. Pracownik ma prawo do płacy za wykonaną pracę (art. 80 k.p.). Co więcej, pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia ani przenieść go na inną osobę (art. 84 k.p.). Pod pewnymi warunkami pracodawca może jednak uszczuplić uposażenie pracownika.

W Kodeksie pracy określono granice potrąceń, w związku z tym w razie:

• egzekucji świadczeń alimentacyjnych – pracodawca może potrącić z pensji pracownika kwotę do wysokości 3/5 wynagrodzenia,
• egzekucji innych należności lub potrącania zaliczek pieniężnych – do wysokości 1/2 wynagrodzenia.

Sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne oraz zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi nie mogą w sumie przekraczać połowy wynagrodzenia, a łącznie ze świadczeniami alimentacyjnymi – 3/5 wynagrodzenia. Niezależnie od tych potrąceń kary pieniężne potrąca się w granicach określonych w art. 108 k.p.

Wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:

• minimalnego wynagrodzenia za pracę, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
• 75% wynagrodzenia – przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,
• 90% wynagrodzenia określonego w pkt 1 – przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108 k.p.

WAŻNE!

Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, powyższe kwoty ulegają zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.

Inne należności mogą być potrącane z wynagrodzenia pracownika tylko za jego zgodą wyrażoną na piśmie.

Jak obliczyć potrącenie z wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego >>

W takim przypadku wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:

• minimalnego wynagrodzenia za pracę – przy potrącaniu należności na rzecz pracodawcy,
• 80% kwoty pensji minimalnej – przy potrącaniu innych należności.

WAŻNE!

Zgodnie ze stanowiskiem GIP z 11 czerwca 2008 r. zarówno przy potrąceniach obligatoryjnych, jak i dobrowolnych, dokonywanych z wynagrodzenia za pracę pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, kwoty wolne od potrąceń ustala się w proporcji do wymiaru etatu (GPP-416-4560-32708/PE).

Nadpłacone wynagrodzenie

Co do zasady osobą odpowiedzialną za prawidłowe wyliczenie, a następnie terminowe wypłacenie pensji pracownika jest pracodawca. To on ponosi wszelkie konsekwencje związane z nieprawidłowymi wypłatami pensji. W przypadku zawyżenia wynagrodzenia pracownika pracodawca nie ma możliwości potrącenia nienależnej kwoty z kolejnego wynagrodzenia pracownika. W takiej sytuacji może jedynie dochodzić jego zwrotu w postępowaniu cywilnym, powołując się na zasadę bezpodstawnego wzbogacenia (art. 405 k.c.).

Niemniej jednak należy pamiętać, że obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa, jeżeli ten, kto korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją, powinien liczyć się z obowiązkiem zwrotu (art. 409 k.c.). Jeżeli więc pracownik skutecznie wykaże, że nie jest już wzbogacony, nie będzie miał obowiązku zwrotu nadpłaconego wynagrodzenia.