REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Planowanie czasu pracy - naruszenie doby pracowniczej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Tomaszewska

REKLAMA

Do naruszenia doby pracowniczej dochodzi w sytuacji gdy pracownik rozpoczyna pracę w kolejnym dniu wcześniej, niż miało to miejsce w dniu poprzednim. Przekroczenie dozwolonej liczby godzin pracy w danej dobie będzie stanowiło pracę w godzinach nadliczbowych, którą pracodawca będzie musiał odpowiednio zrekompensować.

Planowanie pracy pracowników to zadanie pracodawcy. To on odpowiada za prawidłową organizację pracy oraz ponosi ewentualnie konsekwencje złych decyzji. Prawidłowe zaplanowanie czasu pracy w systemie podstawowym, przy pracy przez 8 godzin dziennie, nie jest trudnym zadaniem. Sytuacja komplikuje się przy systemie równoważnym czy przy pracy zmianowej. W tych przypadkach łatwo przekroczyć obowiązujący wymiar albo „złamać” dobę pracowniczą, co wiąże się z koniecznością rekompensaty nadgodzin lub pracy w niedzielę czy święto.

REKLAMA

Definicja doby pracowniczej

Zgodnie z kodeksową zasadą pracownik nie może pracować dłużej niż 8 godzin na dobę. Liczba godzin może się oczywiście zmienić, jeżeli pracodawca wprowadzi system równoważny. A zatem warto wiedzieć, jak należy rozumieć dobę pracowniczą, której definicja różni się od doby kalendarzowej. Do celów rozliczania czasu pracy pracownika przez dobę należy rozumieć 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Doba pracownicza jest zatem 24-godzinnym okresem liczonym od momentu rozpoczęcia przez pracownika pracy w danym dniu. Przekroczenie dozwolonej liczby godzin pracy w danej dobie będzie stanowiło pracę w godzinach nadliczbowych, którą pracodawca będzie musiał odpowiednio zrekompensować.

Jak prowadzić ewidencję czasu pracy >>

Praca w nocy a łamanie doby pracowniczej

Porą nocną w zakładzie pracy jest 8 kolejnych godzin między godzinami 21.00 a 7.00. Pracodawca decyduje o tym, które kolejne 8 godzin będzie w jego zakładzie porą nocną. Warto jednak pamiętać, że doba pracownicza nie pokrywa się z dobą astronomiczną. W związku z tym, nie każda praca w nocy, np. z piątku na sobotę w zakładzie, gdzie dniem wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy jest sobota, będzie stanowiła pracę w dniu wolnym.

Przykład

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Pracownik w piątek miał zaplanowaną pracę od 22.00 do 6.00 rano w sobotę. Sobota w danym zakładzie pracy jest dniem wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy. Powstaje więc pytanie, czy praca do 6.00 rano w sobotę nie będzie pracą w 6 dniu tygodnia?

W tej sytuacji nie będzie, ponieważ całą pracę od 22.00 do 6.00 należy zaliczyć do piątkowej doby pracowniczej, niezależnie od tego, czy sobotnia doba astronomiczna już się zaczęła.

W związku z tym pracodawca nie ma obowiązku rekompensowania pracownikowi pracy w dniu wolnym wynikającym z zasady przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy.

Praca w niedziele i święta

Złamanie doby pracowniczej może również w pewnych przypadkach doprowadzić do tego, że pracownik będzie pracował w niedzielę lub święto. Rekompensata takiej pracy może być dla pracodawcy niezwykle kosztowna. Za pracę w niedzielę i święto uważa się pracę od 6.00 w niedzielę lub święto do 6.00 rano w dniu następnym, chyba że pracodawca wyznaczył inne granice niedzieli lub święta.


Przykład

REKLAMA

Pracownik pracuje w systemie podstawowym od poniedziałku do piątku od 8.00 do 16.00. Pracodawca przyjął kodeksową definicję doby świątecznej (od 6.00 do 6.00). Okazało się jednak, że 16 sierpnia (wtorek) pracodawca polecił pracownikowi przyjść wcześniej do pracy, tj. na 4.00, gdyż trzeba było rozpakować dodatkowy towar, który zostanie dostarczony o 4.30. Nie mamy tu problemu łamania doby pracowniczej. Niemniej jednak w tym przypadku nastąpiła praca w święto (15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny), gdyż święto to trwało od 6.00 w dniu 15 sierpnia do 6.00 w dniu 16 sierpnia. Polecając pracownikowi pracę we wtorek 16 sierpnia od godz. 4.00, pracodawca de facto polecił 2-godzinną pracę w święto 15 sierpnia, czyli w dobie świątecznej. Praca w święto powinna być zrekompensowana innym całym dniem wolnym od pracy w ciągu okresu rozliczeniowego, mimo że praca trwała tylko 2 godziny. Jeżeli pracodawca nie może udzielić innego dnia wolnego w zamian za pracę w święto, musi zapłacić za każdą godzinę pracy wynagrodzenie wraz ze 100% dodatkiem.

Należy pamiętać, że praca w niedzielę i święto jest dozwolona tylko w szczególnych przypadkach wymienionych enumeratywnie w art. 15110 k.p. i nie usprawiedliwiają jej inne okoliczności, np. szczególne potrzeby pracodawcy. Jednak sytuacja odwrotna – zaplanowanie pracy w ten sposób, że zakończy się ona w święto – spowoduje, że nie będzie to już praca w święto.

Prywatne wyjścia z pracy a nadgodziny >>

Przykład

Pracownik pracuje jako kelner w restauracji hotelowej, obowiązuje go równoważny system czasu pracy. Na 14 sierpnia (niedziela) pracownik ma zaplanowaną pracę od 20.00 do 5.00 (8 godzin). Okazało się jednak, że musiał zostać dłużej w pracy i w sumie pracował do 8.00 (razem 12 godzin). Praca od 5.00 do 8.00 będzie pracą w nadgodzinach, mimo że pracownik pracuje w systemie równoważnym i co do zasady pracodawca może planować pracę do 12 godzin. Niemniej jednak na 14 sierpnia pracownik miał zaplanowaną pracę na 8 godzin, w związku z tym każda praca powyżej ósmej godziny jest już pracą nadliczbową. Niemniej jednak praca do 8.00 w dniu 15 sierpnia 2011 r. (święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny) nie będzie pracą w święto, ponieważ cała ta praca powinna być zaliczona do doby niedzielnej, a nie poniedziałkowej.

Łamanie doby podczas obowiązywania ustawy antykryzysowej

Obowiązująca do 31 grudnia 2011 r. tzw. ustawa antykryzysowa pod pewnymi warunkami pozwala na łamanie doby pracowniczej i nieponoszenie skutków takiego działania. Przewiduje ona, że przedsiębiorca może ustalić indywidualny rozkład czasu pracy pracownika, który będzie przewidywał różne godziny rozpoczynania i kończenia pracy. W takim przypadku ponowne wykonywanie pracy przez pracownika w tej samej dobie nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych. Taki rozkład nie może jednak naruszać prawa pracownika do odpoczynku dobowego i tygodniowego.

Indywidualny rozkład czasu pracy wprowadza się w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi, a jeżeli u danego przedsiębiorcy nie działają zakładowe organizacje związkowe, wprowadza się go w porozumieniu z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u tego przedsiębiorcy.

Ponadto pracownik opiekujący się dzieckiem do ukończenia przez nie 14. roku życia lub opiekujący się członkiem rodziny wymagającym jego osobistej opieki może złożyć przedsiębiorcy pisemny wniosek dotyczący ustalenia indywidualnego rozkładu czasu pracy przewidującego różne godziny rozpoczynania i kończenia pracy. W tym przypadku również wykonywanie pracy przez pracownika w tej samej dobie nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych.

Podstawa prawna:

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

Zmiany w stażu pracy od 2026 roku. Więcej praw dla 5 mln pracowników

Zmiany w stażu pracy, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku to więcej praw dla nawet 5 mln pracowników w Polsce. Nowe przepisy oznaczają też realny wzrost kosztów pracy. Działy kadr i płac już powinny przygotowywać się do zmian.

REKLAMA

Zmiana branży w 2025 – od czego zacząć i gdzie znaleźć ogłoszenia pracy?

Rynek pracy, jaki znaliśmy, właśnie przestaje istnieć. Dzieje się to na naszych oczach i tak naprawdę tempo zmian jest znacznie szybsze, niż przypuszczali eksperci. Choć brzmi to aż nadto dramatycznie, to jednak nie można zaprzeczyć, że wielu pracowników zmaga się aktualnie z poważnymi problemami zawodowymi, a pracodawcy dwoją się i troją, aby stworzyć nowe systemy zarządzania w rzeczywistości AI. Niektóre zawody już przestają istnieć lub przechodzą intensywne zmiany, u podstaw których znajdziemy wdrożenie czata GPT do codziennych obowiązków. Dla niektórych osób jedynym rozwiązaniem okazała się zmiana pracy, dla innych w grę wchodzi tylko zmiana branży. Przebranżowienie to współczesny odpowiednik ucieczki z tonącego statku - tylko w tym wypadku pracownik sam buduje swoją szalupę ratunkową. Zatem jak aktualnie wygląda temat zmiany branży? Jakie są powody? W którą stronę iść i gdzie szukać nowych zawodowych wyzwań?

Składka zdrowotna 2025: ryczałt, karta podatkowa, podatek liniowy, zasady ogólne. Jaka jest podstawa wymiaru? Ile procent?

Jaka jest podstawa wymiaru składki oraz kwota składki zdrowotnej w 2025 roku dla niektórych grup ubezpieczonych? ZUS informuje o wysokości składki na ryczałcie, karcie podatkowej, przy zasadach ogólnych, podatku liniowym, podatku od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz dla osób współpracujących.

Do kiedy jest nabór firm i instytucji do pilotażu skróconego tygodnia pracy?

Pilotaż skróconego tygodnia pracy jest konieczny. Może się okazać, że powszechny zapis o krótszym czasie pracy będzie tragiczny dla polskiej gospodarki, firm i społeczeństwa. Do kiedy trwa nabór firm i instytucji do projektu?

2,5 tys. euro za pracę na magazynie w Szwecji i Norwegii. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego?

Szwecja, Norwegia, Niemcy i Czechy to opłacalne kierunki na podjęcie pracy w wakacje. W państwach skandynawskich na magazynie można zarobić 2,5 tys. euro miesięcznie. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego? Bardzo dobre zarobki są też w Niemczech i Czechach.

REKLAMA

Zmieniasz adres podczas zwolnienia lekarskiego (tzw. L4)? Masz tylko 3 dni na zgłoszenie. Sprawdź, co grozi za spóźnienie

Planujesz wyjechać do rodziny, będąc na zwolnieniu lekarskim albo zmieniłeś miejsce pobytu w trakcie choroby? Zgodnie z przepisami masz tylko trzy dni na zgłoszenie. W przeciwnym razie możesz stracić prawo do zasiłku chorobowego.

Dłuższe urlopy jednak nie dla wszystkich lecz dla wybranych, czyli dla kogo dodatkowe świadczenia. Nie będzie rewolucji w kodeksie pracy

Czas pracy skrócony do 35 godzin w tygodniu, a urlopy wydłużone z 20 dni i 26 dni do dni 35 – i to dla wszystkich. Takie niedawno były zapowiedzi odnośnie dwóch wielkich reform w kodeksie pracy. Rewolucje odwołane, o dłuższych urlopach należy zapomnieć. A krótszy tydzień pracy?

REKLAMA