REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Planowanie czasu pracy - naruszenie doby pracowniczej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Tomaszewska

REKLAMA

Do naruszenia doby pracowniczej dochodzi w sytuacji gdy pracownik rozpoczyna pracę w kolejnym dniu wcześniej, niż miało to miejsce w dniu poprzednim. Przekroczenie dozwolonej liczby godzin pracy w danej dobie będzie stanowiło pracę w godzinach nadliczbowych, którą pracodawca będzie musiał odpowiednio zrekompensować.

Planowanie pracy pracowników to zadanie pracodawcy. To on odpowiada za prawidłową organizację pracy oraz ponosi ewentualnie konsekwencje złych decyzji. Prawidłowe zaplanowanie czasu pracy w systemie podstawowym, przy pracy przez 8 godzin dziennie, nie jest trudnym zadaniem. Sytuacja komplikuje się przy systemie równoważnym czy przy pracy zmianowej. W tych przypadkach łatwo przekroczyć obowiązujący wymiar albo „złamać” dobę pracowniczą, co wiąże się z koniecznością rekompensaty nadgodzin lub pracy w niedzielę czy święto.

REKLAMA

Definicja doby pracowniczej

Zgodnie z kodeksową zasadą pracownik nie może pracować dłużej niż 8 godzin na dobę. Liczba godzin może się oczywiście zmienić, jeżeli pracodawca wprowadzi system równoważny. A zatem warto wiedzieć, jak należy rozumieć dobę pracowniczą, której definicja różni się od doby kalendarzowej. Do celów rozliczania czasu pracy pracownika przez dobę należy rozumieć 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Doba pracownicza jest zatem 24-godzinnym okresem liczonym od momentu rozpoczęcia przez pracownika pracy w danym dniu. Przekroczenie dozwolonej liczby godzin pracy w danej dobie będzie stanowiło pracę w godzinach nadliczbowych, którą pracodawca będzie musiał odpowiednio zrekompensować.

Jak prowadzić ewidencję czasu pracy >>

Praca w nocy a łamanie doby pracowniczej

Porą nocną w zakładzie pracy jest 8 kolejnych godzin między godzinami 21.00 a 7.00. Pracodawca decyduje o tym, które kolejne 8 godzin będzie w jego zakładzie porą nocną. Warto jednak pamiętać, że doba pracownicza nie pokrywa się z dobą astronomiczną. W związku z tym, nie każda praca w nocy, np. z piątku na sobotę w zakładzie, gdzie dniem wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy jest sobota, będzie stanowiła pracę w dniu wolnym.

Przykład

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Pracownik w piątek miał zaplanowaną pracę od 22.00 do 6.00 rano w sobotę. Sobota w danym zakładzie pracy jest dniem wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy. Powstaje więc pytanie, czy praca do 6.00 rano w sobotę nie będzie pracą w 6 dniu tygodnia?

W tej sytuacji nie będzie, ponieważ całą pracę od 22.00 do 6.00 należy zaliczyć do piątkowej doby pracowniczej, niezależnie od tego, czy sobotnia doba astronomiczna już się zaczęła.

W związku z tym pracodawca nie ma obowiązku rekompensowania pracownikowi pracy w dniu wolnym wynikającym z zasady przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy.

Praca w niedziele i święta

Złamanie doby pracowniczej może również w pewnych przypadkach doprowadzić do tego, że pracownik będzie pracował w niedzielę lub święto. Rekompensata takiej pracy może być dla pracodawcy niezwykle kosztowna. Za pracę w niedzielę i święto uważa się pracę od 6.00 w niedzielę lub święto do 6.00 rano w dniu następnym, chyba że pracodawca wyznaczył inne granice niedzieli lub święta.


Przykład

REKLAMA

Pracownik pracuje w systemie podstawowym od poniedziałku do piątku od 8.00 do 16.00. Pracodawca przyjął kodeksową definicję doby świątecznej (od 6.00 do 6.00). Okazało się jednak, że 16 sierpnia (wtorek) pracodawca polecił pracownikowi przyjść wcześniej do pracy, tj. na 4.00, gdyż trzeba było rozpakować dodatkowy towar, który zostanie dostarczony o 4.30. Nie mamy tu problemu łamania doby pracowniczej. Niemniej jednak w tym przypadku nastąpiła praca w święto (15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny), gdyż święto to trwało od 6.00 w dniu 15 sierpnia do 6.00 w dniu 16 sierpnia. Polecając pracownikowi pracę we wtorek 16 sierpnia od godz. 4.00, pracodawca de facto polecił 2-godzinną pracę w święto 15 sierpnia, czyli w dobie świątecznej. Praca w święto powinna być zrekompensowana innym całym dniem wolnym od pracy w ciągu okresu rozliczeniowego, mimo że praca trwała tylko 2 godziny. Jeżeli pracodawca nie może udzielić innego dnia wolnego w zamian za pracę w święto, musi zapłacić za każdą godzinę pracy wynagrodzenie wraz ze 100% dodatkiem.

Należy pamiętać, że praca w niedzielę i święto jest dozwolona tylko w szczególnych przypadkach wymienionych enumeratywnie w art. 15110 k.p. i nie usprawiedliwiają jej inne okoliczności, np. szczególne potrzeby pracodawcy. Jednak sytuacja odwrotna – zaplanowanie pracy w ten sposób, że zakończy się ona w święto – spowoduje, że nie będzie to już praca w święto.

Prywatne wyjścia z pracy a nadgodziny >>

Przykład

Pracownik pracuje jako kelner w restauracji hotelowej, obowiązuje go równoważny system czasu pracy. Na 14 sierpnia (niedziela) pracownik ma zaplanowaną pracę od 20.00 do 5.00 (8 godzin). Okazało się jednak, że musiał zostać dłużej w pracy i w sumie pracował do 8.00 (razem 12 godzin). Praca od 5.00 do 8.00 będzie pracą w nadgodzinach, mimo że pracownik pracuje w systemie równoważnym i co do zasady pracodawca może planować pracę do 12 godzin. Niemniej jednak na 14 sierpnia pracownik miał zaplanowaną pracę na 8 godzin, w związku z tym każda praca powyżej ósmej godziny jest już pracą nadliczbową. Niemniej jednak praca do 8.00 w dniu 15 sierpnia 2011 r. (święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny) nie będzie pracą w święto, ponieważ cała ta praca powinna być zaliczona do doby niedzielnej, a nie poniedziałkowej.

Łamanie doby podczas obowiązywania ustawy antykryzysowej

Obowiązująca do 31 grudnia 2011 r. tzw. ustawa antykryzysowa pod pewnymi warunkami pozwala na łamanie doby pracowniczej i nieponoszenie skutków takiego działania. Przewiduje ona, że przedsiębiorca może ustalić indywidualny rozkład czasu pracy pracownika, który będzie przewidywał różne godziny rozpoczynania i kończenia pracy. W takim przypadku ponowne wykonywanie pracy przez pracownika w tej samej dobie nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych. Taki rozkład nie może jednak naruszać prawa pracownika do odpoczynku dobowego i tygodniowego.

Indywidualny rozkład czasu pracy wprowadza się w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi, a jeżeli u danego przedsiębiorcy nie działają zakładowe organizacje związkowe, wprowadza się go w porozumieniu z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u tego przedsiębiorcy.

Ponadto pracownik opiekujący się dzieckiem do ukończenia przez nie 14. roku życia lub opiekujący się członkiem rodziny wymagającym jego osobistej opieki może złożyć przedsiębiorcy pisemny wniosek dotyczący ustalenia indywidualnego rozkładu czasu pracy przewidującego różne godziny rozpoczynania i kończenia pracy. W tym przypadku również wykonywanie pracy przez pracownika w tej samej dobie nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych.

Podstawa prawna:

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Realia pracy tymczasowej. Co liczy się dziś dla firm i kandydatów? [Badanie]

Na rynku pracy, gdzie coraz trudniej o trwałość i przewidywalność, głos pracowników oraz pracodawców staje się jednym z najczulszych barometrów zmian. Job Impulse co roku bada poziom satysfakcji obu tych grup. Najnowsze wyniki wskazują, że oczekiwania wobec agencji dynamicznie rosną: firmy domagają się sprawnych, natychmiastowych rekrutacji, ale przy zachowaniu wysokiej jakości procesów i maksymalnym ograniczeniu rotacji. Z kolei pracownicy tymczasowi coraz wyraźniej sygnalizują potrzebę stabilności, poszerzania systemu benefitów, a także obsługi formalności online.

Lipiec 2025 – dni wolne, godziny pracy

Lipiec 2025 – dni wolne od pracy i godziny pracy. To najbardziej zapracowany miesiąc w roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w lipcu? Czy kalendarz dni wolnych od pracy przewiduje święta w tym miesiącu?

Wyzwania dla pracodawców w zakresie wynagrodzeń. Zmiany pomogą zmniejszyć rotację pracowników

Połowa polskich pracowników uważa, że zarabia za mało. To powód dużej rotacji pracowników. Jakie wyzwania stoją przed pracodawcami? Co muszą zmienić, aby zmniejszyć rotację w firmie?

Raz w roku 14 dni z rzędu urlopu wypoczynkowego? Czy to obowiązek pracownika?

Czy pracownik musi raz w roku kalendarzowym wykorzystać 14 dni urlopu wypoczynkowego z rzędu? Zgodnie z art. 162 Kodeksu pracy na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części, ale co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.

REKLAMA

Nie do 5 000 zł a do 46 000 zł: nowe przepisy już w mocy. Poszła w górę wysokość grzywny za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Nie do 5 000 zł a do 46 000 zł. Aż 9. krotnie poszła w górę wysokość grzywny za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Kto zyska a kto straci i dlaczego tak się stało? Ustawodawca reaguje na bieżącą sytuację na rynku pracy. Tym samym znowelizowano najistotniejszą ustawą w obszarze ubezpieczeń społecznych jaką jest ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 350, dalej jako: ustawa). Zatem za co można nałożyć taką grzywnę?

Sprawdź, którym liderem jesteś: kontroler, terapeuta, mesjasz, eko-lider [Zarządzanie]

Dr Simon Western wyróżnia 4 typy liderów w firmach: terapeuta, mesjasz, kontroler i eko-lider. Który typ przywództwa został uszyty na miarę naszych czasów? Sprawdź, którym typem lidera jesteś.

Nadchodzi jawność wynagrodzeń. Co się zmieni?

94% kandydatów do pracy przez brak widełek płacowych w ogłoszeniu rezygnuje z aplikowania, nawet jeśli oferta jest atrakcyjna dla rozwoju ich ścieżki kariery. Nadchodzi jawność wynagrodzeń. Co to oznacza? Czy podanie widełek płacowych w ogłoszeniach o pracę będzie obowiązkowe?

Lipiec 2025: jakie zmiany i ważne daty w prawie pracy i ubezpieczeń społecznych?

Lipiec 2025 r. przyniósł ważne zmiany w prawie pracy i ubezpieczeń społecznych. Zmiany mają wpływ na sytuację pracowników, pracodawców, osób z niepełnosprawnościami, przedsiębiorców, osób bezrobotnych, stażystów i dla wielu innych grup. Wchodzi w życie sporo nowych przepisów - jedne są bardziej niszowe - bo dotyczące np. zatrudnienia w służbach, a drugie mniej, odnoszące się do wielu osób. Przypominamy też jakie są ważne terminy kadrowo-płacowe, które powinny być dochowane w lipcu 2025 r.

REKLAMA

Czy certyfikacja ISO nadal ma sens?

Zarządzanie jakością, zarządzanie środowiskowe, systemy zapewniania bezpieczeństwa i higieny pracy czy czystości mikrobiologicznej – nowoczesne organizacje, szczególnie te, działające globalnie, porządkują wewnętrzne procesy własnymi procedurami. Czy w tej sytuacji certyfikacja ISO nadal ma sens? – Bez wątpienia. I to nie tylko po to, żeby zwiększyć konkurencyjność i wiarygodność w oczach kontrahentów – przekonuje Katarzyna Petrusiewicz, ekspert CWS Workwear.

Najbardziej szanowane zawody 2025. B2B, outsourcing i praca tymczasowa wypierają umowę o pracę

Jakie zawody są obecnie najbardziej szanowane przez społeczeństwo? Na końcu listy znajdują się posłowie, europosłowie, samorządowcy, influencerzy i youtuberzy. Zmienia się idealna wizja pracy - B2B, outsourcing i praca tymczasowa wypierają umowę o pracę.

REKLAMA