Odwołanie pracownika z urlopu bezpłatnego

Ustawodawca w ramach art. 174 k.p. przewidział możliwość udzielenia pracownikowi urlopu bezpłatnego. Istotą tej instytucji jest czasowe zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy, któremu odpowiada zwolnienie pracodawcy z obowiązku wypłaty wynagrodzenia. Pomimo braku świadczenia pracy podczas urlopu bezpłatnego pracownik nadal formalnie pozostaje w stosunku pracy.

Tryb udzielenia urlopu bezpłatnego

Urlop bezpłatny udzielany jest przez pracodawcę wyłącznie na pisemny wniosek pracownika. Udzielenie pracownikowi urlopu bezpłatnego z inicjatywy pracodawcy i bez pisemnego wniosku pracownika w tym zakresie jest w świetle art. 174 § 1 k.p. bezskuteczne (wyrok SA w Łodzi z 15 października 1996 r., III AUa 34/96). Z wnioskiem o udzielenie urlopu bezpłatnego może wystąpić każdy pracownik, bez względu na staż pracy.

Długość urlopu bezpłatnego uzależniona jest od ustaleń stron stosunku pracy. Maksymalny czas jego trwania wyznacza pracownik we wniosku o urlop bezpłatny, który to wniosek następnie musi być zaakceptowany przez pracodawcę. Istotne jest to, że okres urlopu bezpłatnego nie może przekraczać czasu wynikającego z wniosku pracownika. Oczywiście określenie długości trwania urlopu bezpłatnego może też zostać wypracowane na zasadzie kompromisu, pierwotnie rozbieżnych stanowisk stron stosunku pracy. Tak przyjęty okres urlopu może być następnie zarówno wydłużony, jak i skrócony na mocy obopólnego porozumienia.

Kilka dni urlopu bezpłatnego a miesięczne wynagrodzenie pracownika >>

Przepisy Kodeksu pracy nie precyzują przesłanek udzielenia urlopu bezpłatnego. Uzależnione są one od ustaleń stron. A zatem przyczyny urlopu bezpłatnego mogą być różne, jednak adekwatne do konkretnego stanu faktycznego – w tym nawet zamiar podjęcia pracy u innego pracodawcy. Pracodawca, udzielając urlopu bezpłatnego, bierze pod uwagę cel urlopu i potencjalne konsekwencje dla funkcjonowania zakładu pracy w związku z czasową nieobecnością pracownika.

Uprawnienia pracodawcy

Ustawodawca nie przyjął górnego limitu trwania urlopu bezpłatnego. W przypadku udzielenia przez pracodawcę urlopu bezpłatnego dłuższego niż 3 miesiące strony stosunku pracy mogą przewidzieć dopuszczalność odwołania pracownika z urlopu bezpłatnego z ważnych powodów (art. 174 § 3 k.p.). Treść cytowanego przepisu nie pozostawia wątpliwości, że w przypadku zastrzeżenia klauzuli odwołania pracownika z urlopu bezpłatnego stosowne uprawnienie przysługuje wyłącznie pracodawcy. Takie odwołanie jest skuteczne i wiążące dla pracownika. Analogicznego oświadczenia woli, skutkującego przerwaniem urlopu bezpłatnego, nie może zaś złożyć pracownik.