Wspólna działalność socjalna pracodawców

Wspólna działalność socjalna jest korzystnym rozwiązaniem dla małych pracodawców. Zgromadzone przez nich środki funduszu najczęściej są niewystarczające, aby zaspokoić potrzeby wszystkich osób uprawnionych. Wspólna działalność socjalna to także doskonałe rozwiązanie dla pracodawców posiadających rozbudowaną bazę socjalną (np. ośrodki wypoczynkowe, domy wczasowe, przedszkola pracownicze), której koszty utrzymania są znaczne, a która nie jest w pełni wykorzystywana. Na wspólną działalność socjalną decydują się najczęściej pracodawcy z jednej branży lub powiązani organizacyjnie, funkcjonalnie bądź kapitałowo albo też prowadzący działalność na tym samym obszarze.

Zakres wspólnej działalności socjalnej

Przepisy ustawy o funduszu nie ograniczają zakresu wspólnej działalności socjalnej. Może ona dotyczyć wszystkich lub tylko wybranych aspektów działalności socjalnej pracodawców.

Pomoc z ZFŚS na cele mieszkaniowe >>

Identycznie więc jak w przypadku samodzielnego tworzenia funduszu zgromadzone środki można przeznaczyć wyłącznie na:

• usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, udzielanie pomocy materialnej, rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową,
• dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych.

WAŻNE!
Wspólna działalność może dotyczyć wszystkich lub tylko wybranych aspektów działalności socjalnej, co powinno zostać określone w umowie. Liczba pracodawców prowadzących wspólnie działalność socjalną nie jest ograniczona.

Umowa o wspólnej działalności socjalnej

Pracodawcy, którzy chcą prowadzić wspólną działalność socjalną, zawierają w tym celu umowę o wspólnym prowadzeniu tej działalności. Tryb zawierania umowy jest analogiczny do trybu ustalania regulaminu funduszu. Każdy z pracodawców zamierzających zawrzeć umowę o wspólnej działalności socjalnej musi na jej zawarcie oraz treść uzyskać zgodę zakładowych organizacji związkowych lub przedstawiciela pracowników, jeżeli nie działa u niego żadna organizacja związkowa. Jeśli więc u pracodawcy działa zakładowa organizacja związkowa, pracodawca nie może zawrzeć umowy przy jej sprzeciwie. Gdy organizacja taka nie działa, prawo weta będzie przysługiwać przedstawicielowi pracowników.

Umowa o wspólnej działalności socjalnej powinna określać w szczególności:

• przedmiot wspólnej działalności (czy wspólnie prowadzona będzie całość działalności socjalnej czy jedynie jej część),
• zasady jej prowadzenia (tzn. w jakim zakresie każdy z pracodawców będzie uczestniczył w prowadzeniu działalności, jakie kwoty będą przekazane, jakie warunki muszą zostać spełnione przez każdego z pracodawców, zasady dokonywania wypłat na rzecz osób uprawnionych, zasady przyznawania świadczeń),
• sposób dokonywania rozliczeń (np. terminy dokonywania wpłat na wspólne konto, jeżeli zostanie ono utworzone),
• tryb wypowiedzenia oraz rozwiązania wspólnej działalności.

W umowie można wskazać także warunki uprawniające do odstąpienia od jej stosowania oraz odpowiedzialność z tytułu realizacji przewidzianych w niej zobowiązań. Umowa powinna regulować prowadzoną działalność jak najbardziej szczegółowo.

W przypadku gdy pracodawcy zdecydują się na całościowe prowadzenie wspólnej działalności, w umowie należy uregulować nie tylko przekazywanie całości naliczanych w przyszłości odpisów, ale także określić, co dzieje się ze środkami dotychczas zgromadzonymi na koncie funduszu oraz z jego przyszłymi dochodami pochodzącymi z dotychczasowej, samodzielnej działalności. Nieuregulowanie tej kwestii skutkuje obowiązkiem samodzielnego prowadzenia działalności socjalnej w zakresie środków już zgromadzonych na koncie funduszu. Natomiast gdy umowa przewiduje wspólne prowadzenie jedynie wycinka działalności socjalnej, to w pozostałym zakresie działalność jest prowadzona samodzielnie przez każdego pracodawcę.

Przykład
Trzech pracodawców zawarło umowę przewidującą prowadzenie wspólnej działalności socjalnej w zakresie organizacji wypoczynku pracowników oraz ich rodzin. W tym celu każdy z nich zobowiązał się przekazywać kwotę 40% z naliczanego odpisu na fundusz. Pozostała część odpisu została przeznaczona na finansowanie innych form działalności socjalnej u każdego z pracodawców z osobna.

Przepisy nie wymagają, aby wkład finansowy poszczególnych pracodawców we wspólną działalność był identyczny. Sytuacja, gdy wnoszone środki mają różną wysokość, jest dopuszczalna i uzależniona wyłącznie od decyzji stron umowy.

Opodatkowanie zapomóg z zfśs >>

Pracodawcy nie muszą przeznaczać na wspólną działalność jednakowych środków, niemniej jednak ich udziały powinny być oznaczone w umowie. Niezależnie od wkładu pracodawcy pracownicy wszystkich podmiotów podejmujących wspólną działalność korzystają z niej na takich samych zasadach. W przypadku wspólnej działalności socjalnej wprowadzenie jednolitych zasad przyznawania świadczeń dla wszystkich uprawnionych oznacza, że osoby te mogą korzystać z funduszu na tych samych zasadach, niezależnie od wkładu wniesionego przez ich pracodawcę. Możliwe jest zatem, że wartość świadczeń rozłoży się nierówno na uprawnionych pochodzących od różnych pracodawców.

Regulamin wykorzystania środków wspólnego funduszu socjalnego

W celu wykorzystania wspólnie zgromadzonych środków należy opracować regulamin funduszu, ustalający jednakowe warunki korzystania ze świadczeń dla wszystkich uprawnionych objętych opieką socjalną. Identycznie jak w przypadku indywidualnych regulaminów świadczeń socjalnych regulamin należy uzgodnić ze związkami zawodowymi bądź przedstawicielami pracowników. Jeżeli na wspólną działalność nie są przekazywane wszystkie środki przeznaczone na działalność socjalną, każdy z pracodawców zachowuje lub tworzy także swój regulamin, według którego będzie realizować świadczenia nieobjęte umową o wspólnej działalności socjalnej.

Prowadzenie rachunku bankowego przy wspólnej działalności socjalnej

Zawarcie przez pracodawców umowy o wspólnej działalności socjalnej nie powoduje powstania wspólnego funduszu socjalnego. Każdy z pracodawców nadal tworzy własny fundusz, przekazując jedynie na wspólną działalność socjalną określone kwoty. Mimo stworzenia wspólnego rachunku bankowego dla gromadzonych wspólnych środków nie należy likwidować odrębnych rachunków bankowych u każdego z pracodawców.

Przekazywanie środków na odrębne konto jest jednym z warunków uznania ich za koszt uzyskania przychodu.

Podstawa prawna:

• ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.).