REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odprawa przy zwolnieniach grupowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Andrzej Marek
Andrzej Marek

REKLAMA

Odprawa pieniężna jest podstawowym świadczeniem należnym pracownikom, z którymi rozwiązano umowy o pracę w trybie zawartym w ustawie o zwolnieniach grupowych. Odprawa przysługuje od pracodawcy zatrudniającego co najmniej 20 pracowników.

Nabycie prawa do odprawy uzależnione jest od tego, czy zwolnienie nastąpi z przyczyn niedotyczących pracownika. A zatem może być to przyczyna zależna od pracodawcy w całości (np. zmiany organizacyjne w poszczególnych komórkach zakładu) lub w części, a nawet taka, na wystąpienie której pracodawca nie miał wpływu (np. zmiany stawek celnych powodujących nieopłacalność dotychczasowej produkcji, wypowiedzenie umowy najmu pomieszczeń produkcyjnych czy ich zniszczenie wskutek pożaru itp.). Przyczyną taką będzie również ogłoszenie likwidacji lub upadłości pracodawcy.

REKLAMA

Autopromocja

Do nabycia prawa do odprawy ważne jest, aby przyczyna rozwiązania stosunku pracy (niedotycząca pracownika) istniała w dacie składania oświadczenia woli pracodawcy o wypowiedzeniu (lub zgodnych oświadczeń woli stron – w przypadku rozwiązania umowy przez porozumienie stron). Według Sądu Najwyższego, jeżeli pracownik nie wyrazi zgody na cofnięcie przez pracodawcę jego oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy o pracę, mimo że w okresie wypowiedzenia ustały przyczyny wymienione w art. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych (zwanej dalej ustawą), ma prawo do odprawy pieniężnej (uchwała SN z 7 lutego 1991 r., III PZP 26/90).

Jakie są skutki niezastosowania przepisów o zwolnieniach grupowych do pracowników zatrudnionych na czas określony >>

Przyczyny niedotyczące pracownika przy zwolnieniu grupowym

Odprawa przysługuje pracownikowi w związku z rozwiązaniem stosunku pracy zarówno w ramach zwolnienia grupowego, jak też indywidualnego. Z tym pierwszym mamy do czynienia wówczas, gdy występuje konieczność rozwiązania stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron.

Warunkiem zwolnienia grupowego jest, aby w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmowało co najmniej:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • 10 pracowników – gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
  • 10% pracowników – gdy pracodawca zatrudnia 100–299 pracowników,
  • 30 pracowników – gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 pracowników.

Liczby te obejmują pracowników, z którymi w ramach zwolnienia grupowego następuje rozwiązanie stosunków pracy z inicjatywy pracodawcy na mocy porozumienia stron, ale tylko wówczas, jeżeli to zwolnienie dotyczy co najmniej 5 pracowników (art. 1 ust. 2 ustawy).

WAŻNE!

Do liczby pracowników wskazującej na dokonanie zwolnienia grupowego nie będzie można zatem zaliczyć tych osób, z którymi w ramach zwolnienia grupowego zostaną rozwiązane stosunki pracy za porozumieniem stron, jeśli z inicjatywą rozwiązania umów w tym trybie wystąpili pracownicy, choćby motywem takiego postępowania pracownika były przyczyny dotyczące pracodawcy.

...lub indywidualnym

Pracodawcy mają możliwość dokonywania także zwolnień indywidualnych, czyli tych poniżej pułapu liczbowego określonego w art. 1 ust. 1 ustawy (art. 10 ustawy). A zatem nawet w przypadku zwolnienia 1 pracownika nabędzie on prawo do odprawy pieniężnej, jeśli przyczyny niedotyczące pracownika stanowią wyłączny powód rozwiązania stosunku pracy i bez zaistnienia tych przyczyn nie zostałaby podjęta decyzja o indywidualnym zwolnieniu pracownika (wyrok SN z 10 października 1990 r., I PR 319/90). Oprócz tych przyczyn mogą więc występować jeszcze inne okoliczności wpływające na rozwiązanie umowy o pracę z konkretnym pracownikiem (np. niewłaściwe wykonywanie obowiązków pracowniczych), które jednak samo w sobie – bez występowania przyczyn wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy – nie doprowadziłyby do podjęcia decyzji o rozwiązaniu stosunku pracy.


Tryb rozwiązania stosunku pracy

Do zwolnienia grupowego i indywidualnego, których przeprowadzenie jest niezbędnym warunkiem zaistnienia prawa do odprawy pieniężnej, dochodzi jedynie w przypadku zastosowania dwóch trybów rozwiązania umowy o pracę: wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę i porozumienia stron. Zdaniem Sądu Najwyższego chodzi tu o takie porozumienie stron, które rozwiązuje stosunek pracy z przyczyn niedotyczących pracownika, czyli gdy przyczyny te istnieją w chwili zawarcia porozumienia i stanowią jego uzasadnienie (wyrok SN z 9 maja 2000 r., I PKN 617/99).

Pracownik nie nabędzie prawa do odprawy, gdy stosunek pracy ustanie wskutek:

  • wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, ale z przyczyn leżących po stronie pracownika,
  • wypowiedzenia dokonanego przez pracownika,
  • upływu czasu, na który umowa o pracę została zawarta,
  • wygaśnięcia stosunku pracy,
  • rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę bez wypowiedzenia (art. 52 i 53 k.p.) lub wskutek ukończenia pracy, do wykonania której umowa była zawarta.

Planowanie zwolnień korzystne dla pracodawcy >>

REKLAMA

Pracodawcy powinni pamiętać, że wskazanie fikcyjnej przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę pracownikowi (w rzeczywistości zwolnionemu z przyczyn niedotyczących pracownika) nie pozbawia go prawa do odprawy pieniężnej (wyrok SN z 18 sierpnia 2009 r., I PK 52/09). Jednak prawomocne zasądzenie na rzecz zwalnianej osoby odszkodowania z tytułu bezzasadnego wypowiedzenia umowy o pracę bez jednoczesnego udowodnienia przez pracownika istnienia innej niż podana w oświadczeniu woli pracodawcy przyczyny rozwiązania stosunku pracy (przyczyny wyłącznej) nie upoważnia do uwzględnienia powództwa o odprawę pieniężną (wyrok SN z 12 września 2008 r., I PK 22/08).

Fikcję prawną przewiduje przepis art. 231 § 4 k.p., w którym rozwiązanie stosunku pracy powoduje dla pracownika takie skutki, jakie przepisy wiążą z rozwiązaniem stosunku pracy przez pracodawcę za wypowiedzeniem. Powstaje wtedy pytanie, czy chodzi tu o skutki przewidziane w omawianej ustawie i w konsekwencji, czy rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika na podstawie art. 231 § 4 k.p. (traktowane w skutkach prawnych jak rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem pracodawcy) umożliwia nabycie prawa do odprawy pieniężnej z ustawy o zwolnieniach grupowych. Sąd Najwyższy w uchwale z 18 czerwca 2009 r. uznał, że rozwiązanie stosunku pracy w trybie art. 231 § 4 k.p. nie uprawnia do nabycia odprawy pieniężnej, o której mowa w art. 8 ustawy o zwolnieniach grupowych, chyba że przyczyną rozwiązania stosunku pracy była poważna zmiana warunków pracy na niekorzyść pracownika (III PZP 1/09).

Podstawa prawna:

  • orzecznictwo Sądu Najwyższego:
    – wyrok z 10 października 1990 r. (I PR 319/90, OSNC 1992/11/204),
    – wyrok z 9 maja 2000 r. (I PKN 617/99, OSNP 2001/19/587),
    – wyrok z 12 września 2008 r. (I PK 22/08, niepubl.),
    – wyrok z 18 sierpnia 2009 r. (I PK 52/09, niepubl.),
    – uchwała z 7 lutego 1991 r. (III PZP 26/90, OSNC 1991/7/89),
    – uchwała z 18 czerwca 2009 r. (III PZP 1/09, Biuletyn SN 2009/6/23).
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Niższy dodatek za pracę w nocy od 1 lipca 2025 r. Ile wyniesie i kogo dotyczy?

Od 1 lipca 2025 r. osoby pracujące w nocy otrzymają niższy dodatek za każdą godzinę pracy w tych godzinach. Z czego wynika ta zmiana? Ile wyniesie stawka? Kto może liczyć na dodatek i jak go obliczyć?

Wszystkie weekendy z wolnym piątkiem: ta grupa gotowa przejść na czterodniowy tydzień pracy natychmiast

90 proc. profesjonalistów chce pracować w modelu czterodniowego tygodnia pracy, o ile nie wpłynie to na ich zarobki. Jako największe korzyści skróconego tygodnia pracy specjaliści wskazują więcej czasu wolnego oraz poprawę ogólnej satysfakcji z życia Jako największe zagrożenia – obniżenie wynagrodzenia oraz pracę w nadgodzinach.

Najmłodsi pracownicy niechętnie idą na zwolnienie lekarskie, dlaczego

Pracownicy z pokolenia Z czyli do 29. roku życia) rzadziej korzystają ze zwolnień lekarskich niż ich starsi współpracownicy. Dane z audytów absencji chorobowej przeprowadzonych w przedsiębiorstwach na terenie całej Polski w okresie ostatnich kilkunastu miesięcy pokazują jasno, że najmłodsza grupa pracowników charakteryzuje się najniższym poziomem nieobecności z powodów zdrowotnych.

Zetki chcą pracować z sensem, w dobrej atmosferze i za dużą kasę

Dla pokolenia Z zaangażowanie w pracę naprawdę ma znaczenie. Z kolei 40 procent młodych mówi, że bardzo się stara w codziennych obowiązkach, a kolejne 42 procent twierdzi, że nie zawsze wszystko wychodzi im idealnie. 57 proc. młodych wskazuje pieniądze jako kluczowy czynnik wyboru pracodawcy i motywacji. Ale to nie wystarczy.

REKLAMA

Ksiądz: 6000 zł, biskup: 10000 zł, a zakonnica ...300 zł? Zarobki i emerytury duchownych 2025

Jak wyglądają finanse duchowieństwa w Polsce? Najnowsze dane pokazują, że zarobki i świadczenia kapłanów oraz sióstr zakonnych są bardzo zróżnicowane. Prześwietlamy ich miesięczne dochody i zasady przyznawania emerytur, ujawniając pełen obraz finansowy osób duchownych.

Zaufanie pracowników: jaką jest dla firmy wartością, co zrobić by ją budować

Stwierdzenie, że zaufanie pracowników zwiększa wyniki firmy, nie budzi kontrowersji. Firmy radzą sobie lepiej, gdy ich pracownicy im ufają. Czy można jednak przeliczyć zaufanie na konkretny wynik finansowy?

Czy będą zmiany dla osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności?

Osoby niepełnosprawne ruchowo w stopniu umiarkowanym czują się dyskryminowane. Z tego powodu do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej skierowano kilka ważnych pytań. Wątpliwości na temat ewentualnych zmian w obowiązujących przepisach rozwiewa Pełnomocnik Rządu do spraw Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasoń.

Czas pracy kadry zarządzającej (kierownicy, dyrektorzy i inni). Czy wszyscy menadżerowie nie mają prawa do nadgodzin? Co wynika z kodeksu pracy i orzecznictwa?

Czas pracy kadry zarządzającej w Polsce podlega szczególnym regulacjom prawnym, które różnią się od zasad obowiązujących pracowników wykonujących zadania operacyjne. Przepisy kodeksu pracy wskazują możliwość wyłączenia menadżerów pełniących funkcje kierownicze z norm dotyczących limitów czasu pracy i rozliczania nadgodzin. W praktyce pojawiają się liczne pytania, jak te zasady stosować, a orzecznictwo sądowe dostarcza cennych wskazówek.

REKLAMA

Od 19 czerwca 2025 r. kolosalne podwyżki dla tych pracowników. Rozporządzenie w mocy, po nowemu zarabiają do 23 000 zł a dodatki do 3 400 zł

W wielu tekstach skupiamy się na podwyżkach dla pracowników samorządowych, dla pracowników w budżetówce, w tym nauczycieli, policjantów czy w służbie zdrowia, a warto też pamiętać o innych grupach zawodowych, może bardziej niszowych, ale jednak istniejących od dawna na polskim rynku pracy. Już od 19 czerwca 2025 r. kolosalne podwyżki dla tych pracowników. Rozporządzenie jest w mocy i po nowemu pracownicy zarabiają do 23 000 zł a dodatki do wynagrodzenia to nawet do 3 400 zł. Dla wielu takie stawki to tylko marzenie. Zatem ile zarabia się w KSSiP?

Niedoszacowane ryzyko w branży budowlanej. Blisko 3,5 tys. wypadków w 2024 r.

W branży budowlanej co roku dochodzi do tysięcy wypadków – w 2024 r. odnotowano 3442 zdarzenia, 78 osób zginęło, a 57 zostało ciężko rannych (dane GUS). Choć główną przyczyną jest błąd ludzki, finansową odpowiedzialność ponoszą pracodawcy. Dzięki rozszerzonej polisie OC możliwe jest przeniesienie roszczeń na ubezpieczyciela, jednak pośrednicy ubezpieczeniowi ostrzegają: firmy często zaniżają sumy gwarancyjne i bagatelizują ryzyko.

REKLAMA