Nadal 3000 zł kary grzywny za niezatrudnienie kandydata na pracownika. Wszystko wskazuje na to, że w 2025 r. będą takie same kary

• Kontrole PIP w 2025: również w zakresie niezatrudniania kandydatów na pracowników
• Co to jest równe traktowanie pracowników?
• 3000 zł kary grzywny za niezatrudnienie kandydata na pracownika - wykroczenie
• Wykroczenia w prawie pracy

Kontrole PIP w 2025: również w zakresie niezatrudniania kandydatów na pracowników

Zgodnie z ustawą z dnia 26 czerwca 1974 r. 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465, dalej jako: KP) obowiązuje zasada swobody nawiązywania stosunku pracy. Oznacza to tyle, że nawiązanie stosunku pracy oraz ustalenie warunków pracy i płacy, bez względu na podstawę prawną tego stosunku, wymaga zgodnego oświadczenia woli pracodawcy i pracownika. Nie jest dopuszczalne, aby podczas nawiązywania (jak i oczywiście rozwiązywania) stosunku pracy dochodziło do jakichkolwiek form dyskryminacji. Jednak tak się dzieje, ponieważ jak podaje Główny Inspektorat Pracy jest sporo  zgłoszeń dyskryminacji, ale co ciekawe przy nawiązywaniu stosunku pracy. Takich zgłoszeń dokonują kandydaci na pracowników, którzy nie zostali zatrudnieni, np. ze względu na wiek, wygląd, rasę, religię czy orientację seksualną. Jeżeli jest wolne stanowisko u pracodawcy, a on nie chce zatrudnić kandydata, tylko i wyłączenie ze względu na jakieś kryteria dyskryminacyjne, to może się to skończyć dla pracodawcy karą pieniężną. 

Co to jest równe traktowanie pracowników?

Z przepisu art. 18 zn. 3a § 1 KP wynika wprost, że pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony, zatrudnienie w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy. Przepis ten często jednak nie jest urzeczywistniany w praktyce. Świadczą o tym dane z GIP, które pokazują, że często dochodzi do dyskryminacji już na etapie ogłoszenia o pracę czy rekrutacji. 

3000 zł kary grzywny za niezatrudnienie kandydata na pracownika - wykroczenie

Przepis art. 123 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 475, dalej jako: ustawa), wskazuje, że: 

Kto ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, pochodzenie etniczne, wyznanie lub orientację seksualną odmówi zatrudnienia kandydata na wolnym miejscu zatrudnienia lub miejscu przygotowania zawodowego, podlega karze grzywny nie niższej niż 3000 zł.

Z niewiadomych przyczyn jest to katalog uboższy od zawartego w KP. Ponadto jest to katalog zamknięty, nie tak jak w KP - otwarty. 

Głównym przedmiotem ochrony jest godność człowieka i szeroko rozumiana promocja zatrudnienia. Pokrzywdzonym jest kandydat na wolne miejsce zatrudnienia lub na miejsce przygotowania zawodowego. Wykroczenie odmowy zatrudnienia kandydata na wolnym miejscu zatrudnienia z naruszeniem zakazu dyskryminacji występuje zatem w fazie poprzedzającej zatrudnienie. Sprawcą wykroczenia stypizowanego jest osoba przyjmująca do pracy, zatrudniająca, decydującą o przyjęciu do pracy u danego pracodawcy.

Wykroczenia w prawie pracy

W postępowaniu w sprawach o wykroczenia z art. 119–123 ustawy oskarżycielem publicznym jest inspektor pracy. Ma on również prawo do przeprowadzenia postępowania mandatowego, może nałożyć grzywnę w drodze mandatu karnego także po przeprowadzeniu czynności wyjaśniających, jeżeli uzna, że kara ta będzie wystarczająca.