REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dzień Dziecka - czy dzieci mogą pracować?

Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
Dzień Dziecka - czy dzieci mogą pracować?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 1 czerwca przypada Dzień Dziecka. Wielu zastanawia się czy dzieci mogą pracować. Często widzi się dzieci w reklamie czy w serialu telewizyjnym. Czy taka działalność dziecka ma charakter pracy zarobkowej? Czy na pracę dziecka potrzebna jest zgoda rodzica i inspektora pracy? Poniżej najważniejsze warunki formalne, aby móc legalnie zatrudniać dziecko i szanować jego prawa. 
rozwiń >

Stałe zatrudnianie dzieci jest zakazane

Zgodnie z Konstytucją RP, stałe zatrudnianie dzieci do lat 16 jest zakazane. Formy i charakter dopuszczalnego zatrudniania dzieci określa ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510 ze zm., dalej jako: KP). Najważniejsze jest jednak to, aby nie doszło wyzysku dziecka, demoralizacji czy naruszenia obowiązku szkolnego. To nauka ma pierwszeństwo przed pracą, jednak możliwe są takie sytuacje, że praca jest elementem procesu kształcenia (np. w zakresie przyuczenia do wykonywania nauki zawodu przez młodocianego).

REKLAMA

Autopromocja

W Polsce obowiązują liczne akty prawa międzynarodowego czy europejskiego, które regulują pracę dzieci. Jednym z takich aktów jest: Dyrektywa Rady 94/33/WE z dnia 22 czerwca 1994 r. w sprawie ochrony pracy osób młodych.

Polecamy: „Zatrudnianie i zwalnianie pracowników. Obowiązki pracodawców 2023"

Dzieci w wieku od 13 do 16 roku życia i poniżej 13 roku życia - zatrudnianie

Przepis art. 22 KP wskazuje na zdolność pracowniczą, która przysługuje osobom o co najmniej ograniczonej zdolności do czynności prawnych,  czyli odnosi się do osób, które ukończyły 13 lat. Dziecko w wieku od 13. do 16. roku życia może zatem zawrzeć umowę o pracę. 

Jeżeli jednak chodzi o dzieci do lat 13, to należy przyjąć, że możliwy jest  udział takiego dziecka w określonych rodzajach działalności. Zawiera się umowę na udział dziecka (do lat 13) w określonych przejawach aktywności, przy czym stroną tej umowy jest przedstawiciel ustawowy lub opiekun dziecka. Również w tym przypadku wymagane jest zezwolenie inspektora pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wyjątkowa dopuszczalność pracy dzieci

W KP określone są przesłanki zatrudniania dzieci. Przepisy nie są rozbudowane ale należy przygotować dużą ilość dokumentów, a w całym procesie decyzyjnym bierze udział kilka podmiotów. 

Do ukończenia przez dziecko 16 roku życia jest możliwe jego zatrudnianie. Wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko jest jednak dozwolone wyłącznie na rzecz podmiotów wykonujących danego rodzaju działalność, tj.:

  • działalność kulturalną,
  • działalność artystyczną,
  • działalność sportową,
  • działalność reklamową.

Aby dziecko mogło być legalnie zatrudnione wymagana jest uprzedniej zgody:

  1. przedstawiciela ustawowego lub opiekuna tego dziecka,
  2. zezwolenie właściwego inspektora pracy.

Jakie dokumenty należy złożyć do inspektora pracy, aby zatrudnić dziecko?

Do wniosku o zatrudnienie dziecka, który składa się do inspektora pracy, należy dołączyć:

  • pisemną zgodę przedstawiciela ustawowego lub opiekuna dziecka na wykonywanie przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych;
  • opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej dotyczącą braku przeciwwskazań do wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych;
  • orzeczenie lekarza stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych;
  • jeżeli dziecko podlega obowiązkowi szkolnemu - opinię dyrektora szkoły, do której dziecko uczęszcza, dotyczącą możliwości wypełniania przez dziecko tego obowiązku w czasie wykonywania przez nie pracy lub innych zajęć zarobkowych.

Co powinno zawierać zezwolenie inspektora pracy?

Zezwolenie przybiera formę decyzji administracyjnej, do której mają zastosowanie przepisy KPA. Odwołanie od decyzji inspektora pracy rozpoznaje okręgowy inspektor pracy, od którego decyzji można wnieść z kolei skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Zezwolenie inspektora pracy, które określa, że dziecko może wykonywać pracę zarobkować powinno zawierać:

  • dane osobowe dziecka i jego przedstawiciela ustawowego lub opiekuna;
  • oznaczenie podmiotu prowadzącego działalność, który ma zatrudniać dziecko;
  • określenie rodzaju pracy lub innych zajęć zarobkowych, które może wykonywać dziecko;
  • określenie dopuszczalnego okresu wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych;
  • określenie dopuszczalnego dobowego wymiaru czasu pracy lub innych zajęć zarobkowych;
  • inne niezbędne ustalenia, wymagane ze względu na dobro dziecka lub rodzaj, charakter albo warunki wykonywania pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko.

Zezwolenie inspektora pracy 

Właściwy inspektor pracy wydaje zezwolenie na pracę dziecka na wniosek podmiotu mającego zatrudnić dziecko. Mając na uwadze dobro dziecka, występują dwie sytuacje, w których inspektor pracy odmawia wydania zezwolenia:
  • jeżeli wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych powoduje zagrożenie dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego dziecka;
  • jeżeli wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych zagraża wypełnianiu obowiązku szkolnego przez dziecko.

Brak zezwolenia przedstawiciela ustawowego lub inspektora pracy przed nawiązaniem umowy z dzieckiem prowadzi do nieważności takiej umowy na podstawie art. 58 § 1 KC.

Czy inspektor pracy może cofnąć zezwolenie na pracę dziecka?

Tak, oczywiście inspektor pracy może cofnąć zezwolenie na pracę dziecka, ponieważ najważniejsze jest dobro dziecka, a w szczególności jego zdrowie (w tym psychiczne), życie a także obowiązek szkolny. Inspektor pracy cofa zezwolenie na pracę dziecka, jeżeli zawnioskuje o to przedstawiciel ustawowy lub opiekun dziecka. Ponadto inspektor cofa zezwolenie z urzędu, jeżeli stwierdzi, że warunki pracy dziecka nie odpowiadają warunkom określonym w wydanym zezwoleniu.

Odpowiedzialność za naruszenie przepisów w sprawie zatrudniania dzieci

Zgodnie z art. 283 § 2 pkt 9 KP, kto bez zezwolenia właściwego inspektora pracy dopuszcza do wykonywania pracy lub innych zajęć zarobkowych dziecko do ukończenia przez nie 16. roku życia, podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zasiłek chorobowy 2025 i 2026 r. [podstawa wymiaru, wysokość, okres pobierania]

Zasiłek chorobowy przysługuje osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym. Świadczenie wypłacane jest w razie niezdolności do pracy. Zasiłek wypłaca pracodawca lub ZUS.

Od 1 lutego 2025 r. ZUS przyjmuje wnioski o 800 plus. Jak złożyć wniosek?

Zbliża się termin składania wniosków o świadczenie wychowawcze, tzw. 800 plus. Od 1 lutego 2025 r. ZUS będzie przyjmować wnioski o to świadczenie na okres świadczeniowy 2025/2026. Mogą je składać rodzice i opiekunowie dzieci w wieku do 18. roku życia, którzy to świadczenie pobierają.

Podstawa wymiaru oraz kwoty składki na ubezpieczenie zdrowotne w 2025 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przedstawił informację w sprawie podstawy wymiaru składki oraz kwoty składki na ubezpieczenie zdrowotne w 2025 r. dla niektórych grup ubezpieczonych.

Sąd: Pensja 4500 zł brutto nie jest podstawą roszczeń ZUS. O ile jest pensja godziwa

Interwencja ZUS miała na celu odmowę wypłaty zasiłku chorobowego. Kobieta z uwagi na rozpoczęcie pracy księgowej otrzymała podwyżkę z około 1750 zł (1/2 etatu) do 4500 zł (3/5 etatu). ZUS kwestionował 4500 zł jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz wypadkowe zgodnie z art. 20 ustawy, (podstawa składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe).

REKLAMA

Do 1 mln zł kary dla pracodawcy za niedokonywanie wpłat do PPK w terminie

Niedokonywanie wpłat do PPK w terminie stanowi wykroczenie z art. 107 pkt 2 ustawy o PPK. Pracodawcy grozi za to nawet do 1 mln zł kary. Ściganiem niedopełniania obowiązków w tym zakresie zajmuje się Państwowa Inspekcja Pracy.

Kara dla pracodawcy za nieudzielenie urlopu w 2025 i 2026

Nieudzielenie urlopu przez pracodawcę stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika. Jak wysoka kara grozi pracodawcy za naruszenie przepisów o udzielaniu urlopów wypoczynkowych w 2025 i 2026 roku? Artykuł zawiera aktualne kwoty.

Jakie czekają nas zmiany w prawie pracy w 2025 i 2026 r.? (PRZEGLĄD)

Wkrótce wejdą w życie regulacje wprowadzające dodatkowy dzień wolny od pracy oraz uzupełniający urlop macierzyński. Trwają prace nad dalszymi zmianami przepisów prawa pracy. Mają one wprowadzić m.in. krótszy tydzień pracy czy zmienić zasady ustalania minimalnego wynagrodzenia.

Skrócony tydzień pracy czy skrócony dzień pracy? Do tego nie trzeba zmieniać prawa!

Wszyscy pamiętamy, jak rząd szumnie zapowiadał skrócenie tygodniowego czasu pracy. Skończyło się na zapowiedziach i od tamtego czasu nic się nie zmieniło - nowelizacja Kodeksu pracy nie została przeprowadzona. Na szczęście obowiązujące przepisy prawa pracy dopuszczają zarówno wprowadzenie czterodniowego tygodnia pracy, jak i skróconego do 7 godzin dnia pracy.

REKLAMA

ZUS IWA - jak ustalić liczbę ubezpieczonych? [Przykłady]

ZUS IWA do 31 stycznia 2025 roku składa płatnik, który w 2024 roku zgłosił do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych. Jak ustalić liczbę ubezpieczonych? Czy do IWA wliczamy właściciela czyli płatnika?

Sanatorium z ZUS: od 3 lutego 2025 r. rehabilitacja powypadkowa. Od 1 kwietnia 2025 r. rehabilitacja związana z układem krążenia

ZUS informuje, że wczesna rehabilitacja powypadkowa na koszt Zakładu rusza już 3 lutego 2025 roku. Od 1 kwietnia 2025 roku zaplanowano rehabilitację osób ze schorzeniami ośrodkowego układu nerwowego. Jak wybrać się do sanatorium z ZUS?

REKLAMA