Praca w niedziele i święta [kiedy można pracować, jaka rekompensata, jaka zapłata]

• Niedziele i święta
• Praca w niedziele i święta
• Praca w niedziele i święta w handlu
• Jaka rekompensata za pracę w niedzielę
• Jaka rekompensata za pracę w święto

Niedziele i święta

Dni wolne od pracy określa ustawa z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy. 

Autopromocja

Dniami ustawowo wolnymi od pracy są wszystkie niedziele oraz święta:

• 1 stycznia – Nowy Rok,
• 6 stycznia – Święto Trzech Króli,
• pierwszy dzień Wielkiej Nocy,
• drugi dzień Wielkiej Nocy,
• 1 maja – Święto Państwowe,
• 3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja,
• pierwszy dzień Zielonych Świątek,
• dzień Bożego Ciała,
• 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,
• 1 listopada – Wszystkich Świętych,
• 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości,
• 25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia,
• 26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia.

Praca w niedziele i święta

Kodeks pracy przewiduje sytuacje, gdy dopuszczalna jest praca w niedziele i święta. W przypadku niektórych pracowników praca w dni wolne od pracy jest dozwolona:

• w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;
• w ruchu ciągłym;
• przy pracy zmianowej;
• przy niezbędnych remontach;
• w transporcie i w komunikacji;
• w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych;
• przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób;
• w rolnictwie i hodowli;
• przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, w szczególności w: zakładach świadczących usługi dla ludności, gastronomii, zakładach hotelarskich, zakładach opieki zdrowotnej;
• w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta;
• przy wykonywaniu prac polegających na świadczeniu usług z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, odbieranych poza terytorium Polski (jeżeli niedziele i święta są u odbiorcy usługi dniami pracy), oraz prac zapewniających możliwość świadczenia tych usług.

Należy zwrócić uwagę na ramy czasowe pracy w dni wolne. Mianowicie za pracę w niedzielę i święto, w przypadkach, kiedy praca jest dozwolona, uważa się pracę wykonywaną między godziną 6.00 w tym dniu a godziną 6.00 w następnym dniu, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina.

Praca w niedziele i święta w handlu

Praca w placówkach handlowych w niedziele i święta jest dopuszczalna zgodnie z przepisami ustawy z 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 449).

W Sejmie znajduje się projekt ustawy o zmianie ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni oraz ustawy – Kodeks pracy. Zmiany mają polegać na zwiększeniu liczby niedziel, w których handel w placówkach handlowych jest dozwolony. Sklepy będą czynne w pierwszą i trzecią niedzielę w każdym miesiącu. Obecnie obowiązujące przepisy dopuszczają prowadzenie handlu jedynie w ostatnią niedzielę przypadającą w styczniu, kwietniu, czerwcu i sierpniu.

Ponadto projekt zakłada, że pracownik wykonujący pracę w niedzielę będzie miał prawo do wynagrodzenia za ten dzień w podwójnej wysokości. Pracodawca będzie też zobowiązany do zapewnienia pracownikowi innego dnia wolnego od pracy w okresie 6 dni poprzedzających lub następujących po tej niedzieli.

Jaka rekompensata za pracę w niedzielę

Pracownikowi wykonującemu pracę w niedzielę pracodawca zapewnia inny dzień wolny od pracy w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli. Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w tym terminie dnia wolnego od pracy, pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego. 

W przypadku, gdy nie ma możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy także w tym terminie, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100% wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w niedzielę.

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Powyższe zasady mają zastosowanie także do pracy w święto przypadające w niedzielę.

Pracownik pracujący w niedziele powinien korzystać co najmniej raz na 4 tygodnie z niedzieli wolnej od pracy.

Pracodawca nie musi zapewniać innego dnia wolnego pracownikom zatrudnionym w systemie pracy weekendowej, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta.

Jaka rekompensata za pracę w święto

Pracownik świadczący pracę w święto także ma prawo do rekompensaty. W ciągu okresu rozliczeniowego, w którym przypada święto, pracodawca powinien mu zapewnić inny dzień wolny od pracy.

Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie dnia wolnego od pracy w powyższym terminie, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100% wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w święto. 

Do pracy w święto przypadające w niedzielę stosuje się przepisy dotyczące pracy w niedzielę.

Pracownicy zatrudnieni w systemie weekendowym, pracy w święta nie muszą mieć rekompensowanej dniem wolnym od pracy.

Podstawa prawna:

• art. 151¹, art. 151⁹ - 151¹¹ ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465)
• art. 1 ustawy z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 1920)