Wszystkie świadczenia i zasiłki przedemerytalne ZUS zwaloryzował wyższym wskaźnikiem

Waloryzując świadczenia emerytalno-rentowe w marcu 2008 r. ZUS podwyższył również dotychczasowe kwoty zasiłków i świadczeń przedemerytalnych. Uprawnieni otrzymają podwyżki począwszy od świadczeń przysługujących za marzec 2008 r.

Podwyższenie emerytur i rent nastąpiło przy zastosowaniu dwóch wskaźników waloryzacji. Jeśli świadczenie zostało (przynajmniej w części) ustalone z zastosowaniem kwoty bazowej obowiązującej przed 1 marca 2007 r., waloryzacja nastąpi wskaźnikiem 106,5 proc., a gdy całe świadczenie zostało obliczone od kwoty bazowej, która obowiązywała od 1 marca 2007 r. do 29 lutego 2008 r. - wskaźnikiem 104,2 proc.

Zasiłki przedemerytalne stanowią określony procent zasiłku dla bezrobotnych i nie mają żadnego powiązania z kwotą bazową. Z kolei świadczenia przedemerytalne przyznawane na podstawie ustawy o świadczenia przedemerytalnych przysługują w kwocie ryczałtowej i również nie są uzależnione od kwoty bazowej obowiązującej w dacie ich przyznania. Jedynie świadczenia przedemerytalne przyznane na podstawie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu w pośredni sposób uzależnione są od kwoty bazowej, gdyż stanowią 80 proc. emerytury obliczonej dla potrzeb ustalenia świadczenia przedemerytalnego, ale również nie mają żadnego związku z kwotą bazową obowiązującą od 1 marca 2007 r. do 29 lutego 2008 r. W związku z tym wszystkie zasiłki i świadczenia przedemerytalne podlegają podwyższeniu pełnym wskaźnikiem waloryzacji wynoszącym 106,5 proc.

Należy podkreślić, że waloryzacji podlega kwota świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego w wysokości przysługującej 29 lutego 2008 r., ustalonej przed dokonaniem potrąceń i egzekucji oraz zmniejszenia w związku z osiąganiem przychodu przekraczającego dopuszczalną kwotę przychodu., tj. 50 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji, ogłoszonego przez prezesa GUS do celów emerytalnych.

PRZYKŁAD

PODWYŻSZENIE ŚWIADCZENIA PRZED DOKONANIEM ZMNIEJSZENIA

Marek W. jest uprawniony do świadczenia przedemerytalnego przyznanego w 2003 roku na podstawie przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Wysokość świadczenia na dzień 29 lutego 2008 r. wynosiła 880 zł. Świadczeniobiorca od 1 stycznia 2008 r. podjął zatrudnienie na pół etatu, osiągając przychód w miesięcznej wysokości 650 zł. Ponieważ łączna kwota świadczenia przedemerytalnego oraz przychodu (1530 zł) przekraczała dopuszczalną kwotę przychodu (1190,20 zł), świadczenie zostało zmniejszone o kwotę przekroczenia tego progu zarobkowego (339,80 zł), pomniejszoną o składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez ubezpieczonego (339,80 zł x 13,71 proc. = 46,59 zł). Po zmniejszeniu świadczenie wynosiło więc 586,79 zł (880 zł - 293,21 zł). Mimo to w marcu 2008 r. ZUS zwaloryzował pełną kwotę świadczenia w wysokości ustalonej 29 lutego 2008 r. przed dokonaniem zmniejszenia, tj. 880 zł. W wyniku tej waloryzacji jego wysokość została ustalona na 937,20 zł (880 zł x 106,5 proc.).

PRZYKŁAD

NIŻSZA KWOTA ZMNIEJSZENIA ŚWIADCZENIA PRZY NIEZMIENIONYCH PRZYCHODACH

Barbara P. od kwietnia 2006 r. jest uprawniona do świadczenia przedemerytalnego w kwocie ryczałtowej. Przed waloryzacją w marcu 2008 r. wysokość świadczenia wynosiła więc 711,54 zł. Od 1 stycznia 2008 r. podjęła ona zatrudnienie na 1/4 etatu ze stałym wynagrodzeniem w wysokości 680 zł. Ponieważ łączna kwota świadczenia oraz przychodu (1391,54 zł) przekraczała dopuszczalną kwotę przychodu obowiązującą do 29 lutego 2008 r. (1190,20 zł), świadczenie podlegało zmniejszeniu o kwotę przekroczenia tego progu zarobkowego pomniejszoną o składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez ubezpieczonego wynoszące 13,71 proc., tj. o kwotę 173,74 zł (201,34 zł - 27,60 zł). W wyniku waloryzacji w marcu 2008 r. wysokość świadczenia wzrosła do kwoty 757,79 zł. Przy niezmienionych zarobkach ubezpieczonej, od 1 marca 2008 r. wzrosła dopuszczalna kwota przychodu (do 1345,60 zł). Począwszy od świadczenia przysługującego za marzec 2008 r., łączna wysokość przychodu i świadczenia wynosi więc 1437,79 zł i przekracza niższy próg zarobkowy o 92,19 zł. Tak więc po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne finansowanych przez ubezpieczonego (12,64 zł) świadczenie zmniejszane będzie o kwotę 79,55 zł.

PRZYKŁAD

WALORYZACJA WSKAŹNIKIEM 106,5 PROC.

Anna P. nabyła prawo do świadczenia przedemerytalnego od 10 września 2007 r. w kwocie ryczałtowej 711,54 zł. Mimo że zostało ono przyznane w okresie od 1 marca 2007 r. do 29 lutego 2008 r., w marcu 2008 r. zostało podwyższone wyższym wskaźnikiem waloryzacji wynoszącym 106,5 proc. i począwszy od świadczenia za marzec 2008 r. przysługuje w kwocie 757,79 zł.

PRZYKŁAD

WYPŁATA ŚWIADCZENIA W PEŁNEJ WYSOKOŚCI W NOWYM OKRESIE ROZLICZENIOWYM

Włodzimierz B. jest uprawniony do świadczenia przedemerytalnego przyznanego na podstawie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Przed tegoroczną marcową waloryzacją wysokość świadczenia wynosiła 780 zł. Ponieważ przychód jaki osiągał z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na 1/4 etatu (500 zł) wraz z kwotą świadczenia przedemerytalnego przekraczał dopuszczalną kwotę przychodu (1190,20 zł), świadczenie podlegało zmniejszeniu. W wyniku waloryzacji przeprowadzonej w marcu 2008 r. świadczenie przedemerytalne zostało ustalone w wysokości 830,70 zł (780 zł x 106,5 proc.). Ponieważ suma podwyższonego świadczenia oraz osiąganego przychodu (1330,70 zł) nie przekracza obowiązującej od 1 marca 2008 r. dopuszczalnej kwoty przychodu (1345,60 zł), świadczenie nie podlega już zmniejszeniu.

Osoby uprawnione do świadczeń i zasiłków przedemerytalnych, które miały dotychczas zmniejszone świadczenie w związku z osiąganiem przychodu z tytułu działalności zarobkowej, począwszy od świadczenia przysługującego za marzec 2008 r., otrzymają je w wyższej wysokości z uwagi na zmianę dopuszczalnej kwoty przychodu, która będzie obowiązywała w roku rozliczeniowym trwającym od 1 marca 2008 r. do 28 lutego 2009 r. Wynosi ona 1345,60 zł, a więc wzrosła o 155,40 zł. Jednocześnie, wraz z waloryzacją świadczeń, podwyższona została minimalna wysokość zasiłku i świadczenia przedemerytalnego, która musi pozostać po zmniejszeniu tych świadczeń. Kwota ta wynosi obecnie 378,90 zł (przed 1 marca 2008 r. było to 355,77 zł.).

Podwyższenie dopuszczalnej kwoty przychodu oraz minimalnej kwoty zasiłku i świadczenia przedemerytalnego oznacza, że w okresie rozliczeniowym trwającym od 1 marca 2008 r. do 28 lutego 2009 r. zasiłek lub świadczenie przedemerytalne będzie podlegało zmniejszeniu, jeżeli łączna kwota tego świadczenia (zasiłku) oraz przychodu będzie przekraczała 1345,60 zł, z zastrzeżeniem, że kwota obniżonego świadczenia nie może być niższa niż 378,90 zł.

Należy podkreślić, że zmiana dopuszczalnej kwoty przychodu może również spowodować, że osoba uprawniona do zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego, która miała dotychczas zmniejszane świadczenie, począwszy od świadczenia przysługującego za marzec 2008 r., pomimo osiągania przychodu w dotychczasowej wysokości, będzie otrzymywała świadczenie w pełnej kwocie.

Może się również zdarzyć, że świadczenie przysługujące osobie osiągającej przychód, zawieszone dotychczas ze względu na to, że jego kwota przekraczała dopuszczalną kwotę przychodu, w związku ze zmianą tego progu zarobkowego od 1 marca 2008 r., będzie wypłacane w pełnej lub odpowiednio zmniejszonej wysokości.

Od 1 marca 2008 r. zmianie uległa również wysokość tzw. granicznej kwoty przychodu (70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji), której przekroczenie powoduje zawieszenie zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego. Dotychczas wynosiła ona 1666,20 zł, natomiast w nowym roku rozliczeniowym wzrosła do 1883,80 zł.

Może się więc zdarzyć, że począwszy od świadczenia przysługującego za marzec 2008 r., ZUS podejmie wypłatę zawieszonego dotychczas zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego, pomimo osiągania przychodu w tej samej co w poprzednich miesiącach wysokości. Świadczenie to będzie wówczas wypłacane w zmniejszonej kwocie w związku z przekroczeniem dopuszczalnej kwoty przychodu.

PRZYKŁAD

PODJĘCIE WYPŁATY ZAWIESZONEGO DOTYCHCZAS ŚWIADCZENIA

Maria L. od 2002 r. jest uprawniona do świadczenia przedemerytalnego ustalonego na podstawie przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Kwota tego świadczenia ustalona w wyniku ostatniej waloryzacji w 2006 r. wynosiła 1210 zł. Ponieważ przekraczała dopuszczalną kwotę przychodu, a Maria L. osiągała przychód z działalności zarobkowej (w miesięcznej wysokości 300 zł), świadczenie było zawieszone. Od 1 marca 2008 r. dopuszczalna kwota przychodu wzrosła do 1345,60 zł. Z kolei w wyniku waloryzacji przeprowadzonej w marcu 2008 r. wysokość świadczenia została podwyższona do 1288,65 zł (1210 zł x 106,5 proc.). Przychód Marii L. pozostał na dotychczasowym poziomie i nadal wynosi 300 zł miesięcznie. Ponieważ kwota świadczenia przedemerytalnego nie przekracza już dopuszczalnej kwoty przychodów, ZUS podjął jego wypłatę. Świadczenie jest jednak wypłacane w odpowiednio zmniejszonej wysokości, gdyż suma świadczenia oraz przychodu przekracza dopuszczalną kwotę przychodu.

PRZYKŁAD

WYPŁATA ZAWIESZONEGO ŚWIADCZENIA PO PODWYŻSZENIU KWOTY GRANICZNEJ

Hanna R. uprawniona jest do świadczenia przedemerytalnego przyznanego w kwocie ryczałtowej. Od kilku miesięcy osiągała przychód w wysokości 1750 zł, a więc przekraczającej graniczną kwotę przychodu (do końca lutego 2008 r. - 1666,20 zł). W związku z tym świadczenie było zawieszone. Ponieważ od 1 marca wyższy próg zarobkowy wynosi 1883,80 zł, a osiągany przychód nie uległ zmianie, świadczenie nie podlega już zawieszeniu, ale jest zmniejszone do minimalnej gwarancyjnej kwoty, tj. 378,90 zł.

GWARANTOWANA WYSOKOŚĆ ZMNIEJSZANEGO ŚWIADCZENIA

Niezależnie od kwoty przekroczenia dopuszczalnej kwoty przychodu, ustawa gwarantuje wypłatę świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego w określonej wysokości. Od 1 marca 2006 r. kwota ta wynosiła 355,77 zł, a od 1 marca 2008 r. 378,90 zł.

PRZYKŁAD

WYPŁATA ŚWIADCZENIA W GWARANTOWANEJ WYSOKOŚCI

Wiesław P. jest uprawniony do świadczenia przedemerytalnego w ryczałtowej wysokości (począwszy od świadczenia za marzec 2008 r. - 757,79 zł). Jednocześnie jest zatrudniony na podstawie stosunku pracy na 1/2 etatu, osiągając z tego tytułu przychód w miesięcznej wysokości 1300 zł. Suma świadczenia i przychodu (2057,79 zł) przekracza dopuszczalną kwotę przychodu obowiązującą od 1 marca 2008 r. o 712,19 zł. Po potrąceniu składek na ubezpieczenia społeczne finansowanych przez ubezpieczonego (97,64 zł) kwota zmniejszenia świadczenia wynosiłaby 614,55 zł, a zmniejszone świadczenie - 143,24 zł, dlatego ZUS wypłaca świadczenie w gwarantowanej kwocie, tj. 378,90 zł.

MAREK OPOLSKI

PODSTAWA PRAWNA

• Ustawa z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. nr 120 poz. 1252).