Zaświadczenie o wysokości osiągniętych przez pracownika dochodów

Pracownik nie ma obowiązku udzielania informacji o wysokości osiągniętego dochodu u poprzedniego pracodawcy, a jeżeli obecny stosunek pracy jest jego jedynym tytułem do ubezpieczeń, nie ma także obowiązku składania oświadczenia o przekroczeniu rocznej podstawy wymiaru składek. Pracodawca w żadnym przypadku nie może żądać informacji o osiągniętym przychodzie od poprzedniego pracodawcy swojego pracownika.

Pracodawca powinien zaprzestać obliczać i przekazywać składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe po przekroczeniu przez ubezpieczonego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek (art. 19 ust. 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Kwota ta jest ustalana corocznie przez ministra pracy i polityki społecznej i jest równa 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej. W 2011 r. roczne ograniczenie podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych wynosi 100 770 zł. Przekroczenie tej kwoty powoduje, że pracownik będzie otrzymywał wynagrodzenie netto w wyższej wysokości, pomniejszone jedynie o zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, składki chorobową i zdrowotną (pracodawca będzie musiał oprócz tego sfinansować składkę wypadkową oraz składki na FP i FGŚP). Gdy pracownik w danym roku kalendarzowym posiada tylko jedno źródło dochodów, od którego są odprowadzane składki na ubezpieczenia społeczne, jego pracodawca może ustalić datę przekroczenia rocznej podstawy wymiaru składek na podstawie własnej dokumentacji płacowej. Jeżeli natomiast do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest zobowiązany więcej niż jeden płatnik, to obowiązek zawiadomienia wszystkich płatników o przekroczeniu rocznej podstawy wymiaru składek spoczywa na ubezpieczonym. W związku z tym pracownik powinien złożyć każdemu płatnikowi pisemne oświadczenie i to on będzie odpowiadał za skutki błędnego zawiadomienia (a więc także braku zawiadomienia) powodującego nieopłacenie należnych składek.

Obowiązek składania oświadczenia dotyczy jednak tylko sytuacji, gdy pracownik osiąga przychody jednocześnie u dwóch lub więcej płatników składek. Nowy pracodawca nie może więc żądać takiego oświadczenia w sytuacji, gdy pracownik po zmianie pracodawcy jest zatrudniony tylko u niego i nie osiąga przychodów z dodatkowych źródeł. Kiedy pracodawca nie może uzyskać od pracownika takich informacji, może zwrócić się w tej sprawie do ZUS.