W jaki sposób ZUS może podwyższyć emeryturę ustaloną częściowo według nowych zasad

Jednak doliczenie przez ZUS okresów składkowych i nieskładkowych przebytych po przyznaniu emerytury oraz przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia z uwzględnieniem zarobków przypadających po jej przyznaniu z zastosowaniem nowej kwoty bazowej nie będzie możliwe nawet po przedstawieniu zaświadczenia pracodawcy potwierdzającego staż zatrudnienia oraz zarobki po przyznaniu emerytury. Obowiązujące przepisy nie przewidują bowiem możliwości zastosowania wymienionych konstrukcji w przypadku nowej emerytury oraz emerytury przyznanej we wcześniejszym wieku emerytalnym i obliczonej w części na dotychczasowych zasadach.

Emerytura ustalona w mieszanej wysokości może zostać ponownie ustalona (niezależnie od jej przeliczenia na podstawie art. 108 ustawy emerytalnej) wyłącznie wtedy, gdy osoba uprawniona przedłoży:

• nowe dokumenty dotyczące okresów składkowych i nieskładkowych przebytych przed ustaleniem prawa do emerytury, a nieuwzględnionych w wymiarze świadczenia lub
• nowe dokumenty potwierdzające wysokość zarobków uzyskiwanych w latach poprzedzających rok przyznania emerytury.

W takim przypadku ZUS dolicza nowe okresy składkowe i nieskładkowe oraz sprawdza, czy jest możliwe przeliczenie podstawy wymiaru części emerytury mieszanej ustalonej na starych zasadach (np. przez wskazanie zarobków z innych 10 kolejnych lat kalendarzowych lub zamianę wariantu 10 kolejnych lat na wariant 20 dowolnie wybranych lat bądź odwrotnie). Przeliczenie podstawy wymiaru jest możliwe wówczas, gdy nowy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia (wypadkowa zarobków oraz przeciętnych płac w wybranych latach) okaże się wyższy od wskaźnika ustalonego poprzednio. Jeżeli nowo wskazane okresy składkowe i nieskładkowe lub wynagrodzenia dotyczą okresu sprzed 1 stycznia 1999 r., ZUS dokonuje również ponownego ustalenia kapitału początkowego, nie czekając na wniosek osoby uprawnionej.

Maria G. w sierpniu 2009 r. nabyła prawo do wcześniejszej emerytury (na podstawie art. 184 ustawy emerytalnej). ZUS obliczył jej świadczenie w mieszany sposób. Do ustalenia kapitału początkowego zostały przyjęte najkorzystniejsze zarobki z lat 1986–1995 (wskaźnik wysokości podstawy wymiaru – dalej wwpw = 95,40%), a do ustalenia podstawy wymiaru „starej” części emerytury – zarobki z lat 1999–2008 (wwpw = 93,50%). Ubiegając się o emeryturę ubezpieczona nie mogła przedłożyć dokumentów potwierdzających okresy składkowe i nieskładkowe oraz uzyskane wynagrodzenia z lat 1996–1998. Były one najwyższe (w stosunku do przeciętnych płac) ze wszystkich lat jej kariery zawodowej. W maju 2012 r. uprawniona dotarła do dokumentacji osobowej i płacowej zlikwidowanego pracodawcy i uzyskała sporządzone przez archiwum wypisy z tej dokumentacji. Po dostarczeniu ich do ZUS wraz z wnioskiem o ponowne ustalenie emerytury ZUS dokonał przeliczenia „starej” części świadczenia. Podstawa wymiaru została ponownie ustalona z uwzględnieniem wynagrodzeń z lat 1991–2000 (wwpw = 104,50%) oraz przy zastosowaniu kwoty bazowej dotychczas przyjętej do obliczenia świadczenia. Od tak ustalonej podstawy wymiaru została następnie obliczona „stara” część emerytury mieszanej. Ustalając jej wysokość ZUS uwzględnił niezaliczone dotychczas okresy składkowe i nieskładkowe z lat 1996–1998. ZUS dokonał również przeliczenia kapitału początkowego z uwzględnieniem zarobków z lat 1989–1998 (wwpw = 106,40%). Przy uwzględnieniu przeliczonego kapitału początkowego oraz ponownie ustalonej „starej” części emerytury ZUS obliczył na nowo mieszaną wysokość świadczenia.

Podstawa prawna:

• art. 24, art. 26, art. 53, art. 108, art. 111, art. 113, art. 183–184 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.).