REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Emerytury czerwcowe z lat poprzednich bez wyrównania

Emerytury czerwcowe z lat poprzednich bez wyrównania
Emerytury czerwcowe z lat poprzednich bez wyrównania
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Emerytury czerwcowe z lat poprzednich - okazuje się, że nie ma żadnych prac nad ich wyrównaniem. Nowe zasady ustalania wysokości emerytur przyznanych w czerwcu dotyczą tylko przyszłych emerytur. Jakie jest uzasadnienie Stanisława Szweda, sekretarza stanu w MRiPS?

Czerwcowe emerytury z lat poprzednich - czy będzie wyrównanie?

  • Sejm poprawił przepisy, wskutek których świadczenia osób przechodzących na emeryturę w czerwcu były niższe niż tych, którzy wnieśli o to w pozostałych miesiącach
  • Kwestię „czerwcowych emerytur” rozwiązano - ale tylko na przyszłość, z pominięciem osób, którym tak ustalano świadczenia w minionych latach
  • Rzecznik Praw Obywatelskich zgłasza problem Minister Rodziny i Polityki Społecznej
  • AKTUALIZACJA: W Ministerstwie nie prowadzi się prac w celu zmiany - odpisał resort, powołując się na jej skutki finansowe oraz "złożoność systemu emerytalnego"  

Do RPO wpływają skargi dotyczące braku uregulowania w ostatnich zmianach ustawowych problemu tzw. emerytur czerwcowych w odniesieniu do emerytur ustalonych w tym miesiącu w ubiegłych latach (2009-2019) oraz pochodnych im rent rodzinnych.

REKLAMA

Autopromocja

Czerwcowe emerytury - wyrównanie od czerwca 2021 r.

Zgodnie z dodanym 18 września 2021 r. - na mocy ustawy z 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - w przypadku ustalania wysokości emerytury w czerwcu danego roku, waloryzacji składek dokonuje się w taki sam sposób, jak przy ustalaniu wysokości emerytury w maju danego roku, jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego. Regulacja ma zastosowanie do emerytur przyznanych na wniosek zgłoszony po 31 maja 2021 r. 

Czerwcowe emerytury z lat poprzednich

Na etapie prac legislacyjnych nad  ustawą RPO zgłosił uwagi. W opinii dla senackiej komisji wskazał, że nie przewidziano regulacji, które dawałyby możliwość ustalenia na nowo wysokości emerytury (z uwzględnieniem zmian dotyczących sposobu waloryzacji składek emerytalnych oraz kapitału początkowego), osobom którym obliczono wysokość emerytury w czerwcu w latach poprzednich.

Stosowne poprawki zostały wniesione przez Senat. 11 sierpnia 2021 r.  odrzucił je jednak Sejm

Niezrozumiałe jest wprowadzenie ustawowych regulacji jedynie na przyszłość. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dlatego zastępca RPO Stanisław Trociuk prosi minister Marlenę Maląg o stanowisko w sprawie rozwiązania tego problemu

Odpowiedź Stanisława Szweda, sekretarza stanu w MRiPS

W piśmie z 3 czerwca 2020 r., znak: DUS-II.071.6.2019.MJ, skierowanym do Rzecznika Praw Obywatelskich wskazano na złożoność poruszonego problemu, który jest następstwem wprowadzenia nowego algorytmu wymiaru emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po 1948 r., którzy zostali objęci reformą emerytalną.

Problem emerytur czerwcowych

Podkreślono, że poszukiwane, możliwe do wprowadzenia rozwiązanie nie może powodować negatywnych skutków dla osób przechodzących na emeryturę w pozostałych 11 miesiącach roku a także powinno być ono spójne z konstrukcją systemu emerytalnego. Rozwiązanie to powinno również uwzględniać możliwości finansowe systemu emerytalnego jak również finansów publicznych. Świadczenie osoby przechodzącej na emeryturę w czerwcu, obliczanej z zastosowaniem tzw. nowych zasad wymiaru określonych w art. 25-26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 291 ze zm., dalej: ustawa emerytalna) było zwykle niższe dlatego, że suma wskaźników waloryzacji kwartalnej, którymi zostałyby objęte składki emerytalne oraz kapitał początkowy przy przejściu na emeryturę w kwietniu lub maju, jest zazwyczaj wyższa od wskaźnika waloryzacji rocznej, który stosuje się przy ustalaniu emerytury w czerwcu danego roku.

Formuła obliczania wskaźnika waloryzacji składek, zarówno rocznej, jak i kwartalnej, jest oparta na wzroście przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne. W pierwszym kwartale roku wzrost przypisu składek w stosunku do czwartego kwartału poprzedniego roku jest wyższy niż w pozostałych kwartałach. Ma to związek z kumulacją periodycznych wypłat wynagrodzeń w I kwartale roku. W konsekwencji wskaźnik waloryzacji składek za I kwartał danego roku jest wyższy niż roczny wskaźnik waloryzacji składek. Im większa jest ta różnica, tym waloryzacja kwartalna składek jest korzystniejsza od waloryzacji za ten sam okres w ujęciu rocznym. W konsekwencji, zgłoszenie wniosku o emeryturę w czerwcu może być mniej korzystne niż zgłoszenie wniosku w pozostałych miesiącach II kwartału.

Z uwagi na utrzymywanie się tej tendencji zainicjowano działania mające na celu zapewnienie ubezpieczonym uzyskanie rzetelnych informacji w tym zakresie. Przede wszystkim doradcy emerytalni oraz pracownicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przyjmujący wnioski o świadczenia emerytalne informowali każdą osobę zgłaszającą wniosek w czerwcu, że jeśli przejdzie na emeryturę w innym miesiącu, to może uzyskać wyższą kwotę emerytury. Przyszli emeryci mają też możliwość skorzystania z kalkulatora emerytalnego zamieszczonego na stronie internetowej ZUS w celu porównania wysokości kwot emerytury obliczonych dla poszczególnych miesięcy roku, w którym planują zakończyć pracę i przejść na emeryturę. Są to wprawdzie kwoty hipotetyczne, ale obrazują różnice w wysokości emerytury w zależności od miesiąca przejścia na emeryturę. Akcja informacyjna ZUS przyniosła efekty. Na wzrost świadomości ubezpieczonych o znaczeniu daty przejścia na emeryturę wskazuje fakt, że liczba osób przechodzących w czerwcu na emeryturę systematycznie malała. W latach 2018-2019 było to ok. 1% ogółu przyznanych w danym roku emerytur.

Orzecznictwo sądów powszechnych

REKLAMA

W piśmie z dnia 3 czerwca 2020 r. wskazano, że w orzecznictwie sądów powszechnych nie ukształtowała się jeszcze jednolita wykładnia przepisów określających zasady waloryzacji składek emerytalnych i kapitału początkowego w przypadku ustalania prawa do emerytury w czerwcu. Oprócz wyroków potwierdzających prawidłowość decyzji organów rentowych są również wyroki przyznające rację skarżącym.

Przywołać tutaj należy wyroki Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 30 stycznia 2013 r. III AUA 1068/12 z 18 marca 2015 r. III AUA 933/14 i III AUA 934/14 jak i wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi wydany w sprawie sygn. akt. III AUA 554/14 z 22 kwietnia 2015 r. Natomiast przepisy art. 25 i 25a ustawy emerytalnej, określające zasady waloryzacji składek i kapitału początkowego, stanowiących podstawę obliczenia emerytury według zasad określonych w art. 26 tej ustawy, były niejednokrotnie analizowane przez niezależne sądy również pod kątem zgodności z Konstytucją RP, w tym zgodności z zasadą równości wobec prawa.

Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 22 sierpnia 2012 r. (III AUa 325/12) uznał, że ww. przepisy „nie naruszają konstytucyjnych zasad równości wobec prawa oraz państwa prawa, albowiem jedynie różnicują sytuację prawną osób pobierających świadczenia z ubezpieczeń społecznych w zależności od długości opłacania składek na te ubezpieczenia, co jest cechą relewantną i dopuszcza takie zróżnicowanie, przy czym nie jest to niezgodne z art. 32 Konstytucji RP.”. W uzasadnieniu wyroku Sąd zauważył także, że wprawdzie przepisy dotyczące waloryzacji składek ustalają w stosunku do określonych grup świadczeniobiorców różną metodę (mechanizm) waloryzacji, to jednak zachowują to samo założenie stabilnej wartości ekonomicznej otrzymywanych świadczeń oraz przewidują mechanizm umożliwiający jego urzeczywistnienie. W związku z tym, mimo różnic sposobów dokonania waloryzacji, co zresztą odnosi się tylko do jednego roku poprzedzającego nabycie prawa do emerytury, istota instytucji przystosowującej wartość świadczeń emerytalno-rentowych do spadku siły nabywczej pieniądza nie została naruszona.

Sąd Apelacyjny w Łodzi w uzasadnieniu do wyroku z dnia 13 lutego 2013 r. (IIIAUa757/12) w sprawie kapitału początkowego osób przechodzących na emeryturę w czerwcu danego roku podzielił pogląd Sądu Apelacyjnego w Krakowie zauważając, że „analizowane przepisy art. 25 i 25a ustawy emerytalnej nie naruszają zasady równości wobec prawa, albowiem jedynie różnicują sytuację ubezpieczonych w zależności od miesiąca przechodzenia na emeryturę, co jest cechą relewantną. W prawie zabezpieczenia emerytalnego sytuacja taka nie jest odosobniona, dla przykładu zupełnie inna jest wysokość emerytury obliczanej z zastosowaniem kwoty bazowej dla osoby przechodzącej na emeryturę w lutym, a inna w marcu danego roku (art. 19a ustawy emerytalnej).

Data złożenia wniosku w starym systemie emerytalnym

Należy mieć na uwadze, że ewentualna korekta obowiązujących regulacji nie może naruszać konstytucyjnej zasady równości wobec prawa. Data zgłoszenia wniosku determinuje wysokość emerytury również w tzw. starym systemie emerytalnym, obowiązującym osoby urodzone przed 1949 r. W przypadku tych osób kwota bazowa, określona w art. 19 ustawy emerytalnej, służąca do wyliczenia świadczenia zmienia się co roku 1 marca. Nie zawsze nowa kwota jest wyższa od wcześniej obowiązującej, a zatem zgłoszenie wniosku o emeryturę po ogłoszeniu jej nowej wysokości nie gwarantuje uzyskania emerytury wyższej niż w przypadku wcześniejszego zgłoszenia wniosku, np. w lutym danego roku, pod rządami poprzednio obowiązującej kwoty bazowej.

Emerytury czerwcowe w 2020 roku

Doraźne rozwiązanie tej kwestii, z którego skorzystały osoby przechodzące na emeryturę w czerwcu 2020 r., zawiera ustawa z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. poz. 875). Zgodnie z art. 53 tej ustawy, w przypadku ustalania wysokości emerytury w czerwcu 2020 r., waloryzacji składek stanowiących podstawę obliczenia emerytury dokonuje się w taki sam sposób, jak przy ustalaniu wysokości emerytury w maju 2020 r., jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego. Celem tej regulacji było to, aby podstawa wymiaru emerytury ustalona na dzień 1 czerwca 2020 r. nie była niższa od ustalonej na dzień 31 maja tego roku. Z uzasadnienia projektu powyższej ustawy wynika, że przepis ten wprowadzono przede wszystkim dlatego, że zmiany na rynku pracy będące konsekwencją epidemii COVID-19 mogą spowodować, że osoby, które osiągnęły wiek emerytalny i zamierzały jeszcze kontynuować aktywność zawodową, będą musiały podjąć, dużo wcześniej niż zamierzały, decyzję o przejściu na emeryturę, między innymi również w czerwcu 2020 r.

Nowe zasady ustalania wysokości emerytur przyznanych w czerwcu od 2021 roku

11 maja 2021 r. Prezes Rady Ministrów skierował do Marszałka Sejmu RP projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1188). Zaproponowano w nim, aby na stałe wprowadzić rozwiązanie wprowadzone na 2020 r. dotyczące zasad ustalania wysokości nowych emerytur przyznanych w czerwcu, począwszy od 2021 r., w tym waloryzacji kapitału początkowego i składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego, w taki sam sposób, jak przy ustalaniu wysokości emerytury w maju bieżącego roku, jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego. W art. 17 uregulowane zostały nowe przepisy w zakresie tzw. emerytur czerwcowych, gwarantując przeliczenie przyznanych już w czerwcu 2021 r. świadczeń emerytalno-rentowych (emerytur lub rent rodzinnych) w przypadku ich przyznania z uwzględnieniem nowych zasad, w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Zgodnie z ww. art. 17 ustawy z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1621), przepisy art. 25a ust. 2 pkt 2 oraz ust. 2a i 2b ustawy emerytalnej, w nowym brzmieniu, mają zastosowanie do emerytur przyznanych na wniosek zgłoszony po dniu 31 maja 2021 r. lub przyznanych na podstawie art. 24a ustawy emerytalnej osobom, które wiek emerytalny ukończyły po dniu 31 maja 2021 r., oraz do rent rodzinnych przyznanych po osobach zmarłych po dniu 31 maja 2021 r. W przypadku przyznania tej emerytury lub tej renty rodzinnej, przed dniem wejścia w życie ustawy, emerytura lub renta rodzinna podlega ponownemu przeliczeniu z uwzględnieniem przepisów art. 25a ust. 2 pkt 2 oraz ust. 2a i 2b ustawy emerytalnej, w nowym brzmieniu, w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie tej ustawy.

Przyczyny ustalenia nowych zasad tylko dla przyszłych emerytur

W ustawie tej przyjęto generalną zasadę, że proponowane przepisy dotyczą jedynie osób, przechodzących na emeryturę, począwszy od czerwca 2021 r. Wynikało to ze złożoności systemu emerytalnego, o czym była wyżej mowa, a także z oceny skutków regulacji i jej wpływu na finanse Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz finanse publiczne.

Uwagi, które obecnie Pan Rzecznik kieruje w swoim wystąpieniu do Ministra Rodziny i Polityki Społecznej, były zgłaszane w trakcie prac legislacyjnych nad ww. ustawą w parlamencie, również w formie poprawek. Sejm RP na posiedzeniu 11 sierpnia 2021 r. poprawki te odrzucił.

Biorąc ten fakt pod uwagę, jak i powyższe wyjaśnienia, informuję, że w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej nie prowadzi się prac mających na celu dokonanie dalszych zmian w tym zakresie. 

III.7060.122.2016

Załączniki:

Do_MRiPS_25.11.2021.pdf

Odpowiedz_MRiPS_20.12.2021.pdf

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Rzecznik Praw Obywatelskich

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne
Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe świadczenie od maja 2025 r., ale z wyrównaniem od stycznia. Skorzysta ponad 130 tys. osób

Ponad 130 tys. osób skorzysta z nowelizacji ustawy o rencie socjalnej i nabędzie prawo do dodatku dopełniającego. Dodatek ten będzie wypłacany od maja 2025 r., ale z wyrównaniem od stycznia przyszłego roku.

Nie każdy okres poprzedniego zatrudnienia przyśpieszy „zapisanie” pracownika do PPK

Przy zatrudnieniu pracownika pracodawca sprawdza 12 miesięcy wstecz czy dana osoba była już u niego zatrudniona. Jeśli tak, okres poprzedniego zatrudnienia wlicza się do okresu wymaganego do zapisu do PPK. Co w sytuacji, kiedy pracodawca zawarł już w imieniu tego pracownika umowę o prowadzenie PPK? Co oznacza zmiana instytucji finansowej? Jakie okresy zatrudnienia bierze się pod uwagę?

Urlop na żądanie w wymiarze 4 dni czy 8 dni? Jak nowe przepisy zmieniły zasady udzielania urlopu na żądanie

Pracodawca jest obowiązany udzielić urlopu na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym. Pracownik powinien zgłosić żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu jego rozpoczęcia. Czy to wystarczy do skorzystania z urlopu na żądanie przez pracownika?

Renta wdowia 2024 i 2025 [ile, dla kogo, kiedy, wniosek, czy z KRUS?]

Kto może otrzymać rentę wdowia? Kto nie otrzyma renty wdowiej? Czy trzeba składać wniosek o rentę wdowią? Czy renta wdowia wyklucza rentę rodzinną?

REKLAMA

Sejm: Trzeba to zmienić. Pracownik zapłacił 900 złotych za okulary. Dofinansowanie tylko 140 złotych od pracodawcy

Wszyscy wiemy, że pracownik pracujący przy komputerze ma prawo do refundacji kosztów zakupu okularów. Płaci pracodawca. Przepisy nie określą jednak, ile wynosi ta refundacja. Pojawił się pomysł dookreślenia tego. Proponowany limit kwotowy dla refundacji, to: "50% kosztów zakupu okularów korekcyjnych lub przynajmniej 500 złotych".   

4 formy pomocy z UP dla pracodawców poszkodowanych w powodzi 2024

Urząd pracy pomaga pracodawcom poszkodowanym w wyniku powodzi. Przewidziano 4 formy wsparcia z UP: umorzenie środków przyznanych na refundację wyposażenia lub doposażenia stanowisk pracy, zwrot kosztów poniesionych przez pracodawcę za skierowanych bezrobotnych, Zwrot kosztów na wynagrodzenia, nagrody i składki na ubezpieczenia społeczne zatrudnianych pracowników, pożyczka na wynagrodzenia z FGŚP. Jak z nich skorzystać?

Komunikat ZUS: Utrudnienia w działaniu aplikacji mZUS oraz programie Płatnik

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje o ograniczeniach w działaniu aplikacji mobilnej mZUS dla Lekarza oraz programu Płatnik.

Nagroda jubileuszowa: Komu przysługuje i w jakiej wysokości

Kodeks pracy nie zajmuje się nagrodą jubileuszową, co oznacza, że to świadczenie nie przysługuje wszystkim pracownikom. Tzw. jubileuszówka jest bowiem świadczeniem charakterystycznym dla sfery budżetowej. Jej wysokość ustalana jest w zależności od stażu pracy i wysokości wynagrodzenia uprawnionej osoby.

REKLAMA

4 formy pomocy z UP dla bezrobotnych poszkodowanych w powodzi 2024

Urząd pracy przyznaje bezrobotnym poszkodowanym w powodzi nie tylko pomoc materialną - świadczenie pieniężne w wysokości 1662,00 zł. Sprawdź, jakie jeszcze formy wsparcia przewiduje UP.

Ile płacą za staż z urzędu pracy w 2024 roku?

Staż z urzędu pracy jest nabywaniem przez bezrobotnego umiejętności praktycznych do wykonywania pracy przez wykonywanie zadań w miejscu pracy bez nawiązania stosunku pracy z pracodawcą. Ile płacą za staż w 2024 roku? Ile może trwać i jakie korzyści ma pracodawca?

REKLAMA