REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kontrola trzeźwości pracowników

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Maciej Chakowski

REKLAMA

W praktyce pracodawcy często spotykają się z problemem nietrzeźwych pracowników. Powinni więc dostosować procedury kontrolne do obowiązujących przepisów i np. wprowadzić do regulaminu zapisy o wyrywkowej kontroli trzeźwości.

REKLAMA

Kierownik zakładu pracy lub osoba przez niego upoważniona mają obowiązek niedopuszczenia do pracy pracownika, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że stawił się on do pracy w stanie po użyciu alkoholu albo spożywał alkohol w czasie pracy. Okoliczności stanowiące podstawę decyzji powinny być podane pracownikowi do wiadomości. W tym kontekście należy przywołać wyrok Sądu Najwyższego z 11 lutego 2000 r., zgodnie z którym wydanie przez pracodawcę polecenia zaprzestania pracy pracownikowi, wobec którego zachodzi uzasadnione podejrzenie spożywania alkoholu w czasie pracy, nie wymaga ani zachowania szczególnej formy, ani obowiązku przeprowadzenia badania stanu trzeźwości tego pracownika (II UKN 401/99).

REKLAMA

Należy wskazać, że zgodnie z powołanym wyżej przepisem pracodawca powinien zapewnić sobie odpowiednie środki techniczne, dające mu możliwość jednoznacznego potwierdzenia spożywania przez pracownika alkoholu w czasie pracy albo stawienia się do pracy pod wpływem alkoholu. Dążąc do tego celu i wykorzystując aktualne możliwości technologiczne, pracodawca ma prawo do systematycznej kontroli trzeźwości swoich pracowników.

Kontrola na życzenie

Na żądanie pracownika, wobec którego istnieje uzasadnione podejrzenie bycia pod wpływem alkoholu, kierownik zakładu pracy lub osoba przez niego upoważniona jest zobowiązana zapewnić przeprowadzenie badania stanu trzeźwości pracownika.

Przykład

REKLAMA

Pracodawca odsunął od pracy pracownika magazynu, gdyż uznał, że znajdował się pod wpływem alkoholu. Pracownik, aby udowodnić pomyłkę pracodawcy, zażądał przeprowadzenia kontroli trzeźwości za pomocą atestowanego alkomatu. Badanie wykazało, że pracownik miał rację, a jego zachowanie wynikało z tego, że zażył silny lek przeciwbólowy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pracodawca musi pamiętać, że urządzenia używane do pomiaru stężenia alkoholu powinny posiadać atesty wymagane przez polskie prawo. Warto zwrócić uwagę na dość liberalne w tym zakresie twierdzenie Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z 22 września 2004 r., zgodnie z którym użycie przez pracodawcę nieatestowanego urządzenia do badania zawartości alkoholu w organizmie nie dyskwalifikuje postawionego pracownikowi zarzutu stawienia się do pracy po użyciu alkoholu lub spożywania go w czasie pracy, jeżeli przemawiają za tym inne stwierdzone fakty, a pracownik nie skorzystał ze stworzonych mu przez pracodawcę możliwości dalszej weryfikacji pozytywnego wyniku badania (I PK 576/03).

Prawo do prywatności

Pracownicy mają prawo odmówić pracodawcy poddania się kontroli trzeźwości. Mogą w takim wypadku powołać się na przysługujące im prawo do poszanowania ich prywatności. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 24 maja 1985 r. odmowa poddania się kontroli trzeźwości nie polepszy sytuacji pracownika, a także nie pozbawi wiarygodności zeznań świadków tego zdarzenia. Trzeźwy pracownik nie ma interesu w tym, aby odmówić poddania się badaniu na obecność alkoholu w organizmie (I PRN 39/85). Ponadto Sąd Najwyższy w wyroku z 2 kwietnia 1998 r. stwierdził, że pracownik powinien dobrowolnie poddać się badaniom alkomatem, zwłaszcza jeżeli pełni w zakładzie funkcje nadzorcze i od jego stanu psychofizycznego zależy bezpieczeństwo wykonywania pracy przez innych pracowników (I PKN 27/98).

Przed poddaniem się badaniu pracownik składa swój odręczny podpis na uprzednio przygotowanej deklaracji zgody. W przypadku odmowy pracownika – nie może on zostać dopuszczony do wykonywania pracy.

Procedura systematycznej kontroli trzeźwości

W odniesieniu do systematycznych kontroli trzeźwości, na zasadzie analogii, można stosować zalecenia Sądu Najwyższego dotyczące przeszukiwania pracowników. Wydaje się to zasadne, ponieważ zarówno przy przeszukaniu pracownika, jak i kontroli jego trzeźwości, pracodawca wkracza w sferę prywatności pracownika. Powyższe stanowisko Sądu Najwyższego zostało zawarte w wyroku z 13 kwietnia 1972 r., zgodnie z którym stosowane szeroko w ramach przepisów regulaminów pracy lub ustalonych zwyczajów przeszukiwanie członków załogi w celu zapobiegania wynoszenia mienia zakładów pracy jest zgodne z prawem i nie narusza dóbr osobistych pracowników. Takie postępowanie jest dopuszczalne wówczas, gdy pracownicy zostali uprzedzeni o możności stosowania tego rodzaju kontroli w celu ochrony mienia społecznego i gdy kontrola ta jest wykonywana w porozumieniu z przedstawicielstwem załogi w sposób niepozostający w sprzeczności ze swym społeczno-gospodarczym przeznaczeniem lub z zasadami współżycia społecznego (I PR 153/72).

Przykład

Pracodawca chce wprowadzić system losowej kontroli trzeźwości pracowników. Przed dniem jego wdrożenia powinien poinformować o tym pracowników oraz porozumieć się w tej sprawie z przedstawicielami pracowników (np. związek zawodowy), a także wprowadzić odpowiednie zmiany do regulaminu pracy.

W razie wyrządzenia szkody osobie trzeciej przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych, zobowiązany do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca. Wobec pracodawcy, który naprawił szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, pracownik ponosi odpowiedzialność materialną. Kiedy można mu przypisać winę umyślną – a tak może być w przypadku nietrzeźwości – będzie on odpowiadał względem pracodawcy do pełnej wysokości wyrządzonej szkody.

Zmiany prawa w badaniu trzeźwości

Należy podkreślić, że od 1 lipca 2011 r. zmianie ulegnie art. 17 ust 3 ustawy o wychowaniu w trzeźwości – zmianę wprowadza ustawa z 25 marca 2011 r. o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców.

Zgodnie z nowym brzmieniem tego przepisu zarówno sam pracownik, jak i jego pracodawca (kierownik zakładu pracy) lub osoba przez niego upoważniona mogą zażądać badania stanu trzeźwości przeprowadzanego przez „organ powołany do ochrony porządku publicznego”, czyli np. przez Policję.

Wytyczne dotyczące przeprowadzania takich badań są zawarte w rozporządzeniu MZiOS z 6 maja 1983 r. w sprawie warunków i sposobu dokonywania badań na zawartość alkoholu w organizmie (DzU nr 25, poz. 117).

Podstawa prawna:

  • art. 120 Kodeksu pracy,
  • art. 17 ust. 1 i 3 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (DzU z 2007 r. nr 70, poz. 473 ze zm.).

Orzecznictwo:

  • wyrok SN z 13 kwietnia 1972 r. (I PR 153/72, OSNC 1972/10/184),
  • wyrok SN z 24 maja 1985 r. (I PRN 39/85, OSNC 1986/1/23),
  • wyrok SN z 2 kwietnia 1998 r. (I PKN 27/98, OSNP 1999/7/240),
  • wyrok SN z 11 lutego 2000 r. (II UKN 401/99, OSNP 2001/15/498),
  • wyrok z 22 września 2004 r. (I PK 576/03, OSNP 2005/7/91).
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Od 1 lipca 2025 r. farmaceuci zarobią nawet 10 554 zł brutto. Nowa siatka płac w ochronie zdrowia

Od 1 lipca 2025 r. obowiązywać będą nowe minimalne wynagrodzenia dla farmaceutów zatrudnionych w placówkach ochrony zdrowia. Wzrost płac wyniesie nawet 1 300 zł brutto miesięcznie. To efekt corocznej waloryzacji stawek wynikającej z ustawy o minimalnych wynagrodzeniach w ochronie zdrowia, powiązanej ze wzrostem przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

4 dni pracy i 35 dni urlopu? Tak może wyglądać 2026 rok!

Rząd zapowiada gruntowną reformę Kodeksu pracy. W centrum zmian są: skrócenie tygodnia pracy do czterech dni lub 35 godzin oraz wydłużenie urlopu wypoczynkowego do 35 dni. Nowe przepisy mogą wejść w życie już od 2026 roku. Choć projekt budzi entuzjazm wielu pracowników, jego wdrożenie wymaga kompromisów z pracodawcami i szczegółowych analiz kosztów.

Jaki stopień niepełnosprawności uprawnia do... ? [Przykłady 2025]

To pytanie często zadają osoby z niepełnosprawnościami. Z jakim stopniem można ubiegać się o określone ulgi i świadczenia? Co przysługuje ze stopniem lekkim, umiarkowanym, a co ze znacznym? Prezentujemy kilka ważnych przykładów.

Zatrudniasz Ukraińców w 2025? Sprawdź nowe obowiązki, kary do 30 tys. zł i możliwe dofinansowania

Zatrudnianie obywateli Ukrainy w Polsce to temat, który nie traci na aktualności. W 2025 roku, po wejściu w życie nowych przepisów z 1 czerwca, pracodawcy muszą szczególnie uważać na formalności, terminy i obowiązki. Jednocześnie mogą skorzystać z atrakcyjnych form wsparcia finansowego. Sprawdź, jak legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy i jakie dokumenty są potrzebne.

REKLAMA

Autyzm lub ADHD przemilczany w rekrutacji. Dlaczego kandydaci o tym nie mówią

Osoby z autyzmem, ADHD czy inną formą neuroatypową nie mówią o tym fakcie podczas procesu rekrutacyjnego. Dlaczego? Okazuje się, że większy odsetek osób neuroatypowych częściej szuka pracy niż osób neuronormatywnych.

Working and living in Poland: nowa platforma dla cudzoziemców i pracodawców

„Working and living in Poland” to miejsce, w którym cudzoziemcy z całego świata będą mogli znaleźć sprawdzone i kompleksowe informacje na temat życia i pracy w Polsce. Ponadto możliwe będzie zadawanie pytań konsultantom w trakcie rozmowy telefonicznej lub rozmowy na czacie. Można będzie również napisać mail z pytaniem.

Dodatkowy urlop pracownika z niepełnosprawnością do zmiany

Czy pracownicy ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności będą mogli korzystać z dodatkowego urlopu już w pierwszym roku, w którym wydano orzeczenie? Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie wyklucza wprowadzenia zmian. Chce jednak, by taki dodatkowy urlop był przyznawany proporcjonalnie, na podobnych zasadach jak „zwykły” urlop wypoczynkowy.

Czerwiec 2025: dni wolne, godziny pracy

Czerwiec w 2025 roku – dni wolne i godziny pracy w szóstym miesiącu roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w czerwcu? Kalendarz czerwca w 2024 roku nie zawiera ani jednego święta ustawowo wolnego od pracy. Sprawdź, kiedy wypada najbliższe święto.

REKLAMA

Controlling personalny a prawo – gdzie kończy się analiza, a zaczyna odpowiedzialność

W epoce cyfrowej, gdzie dane pracownicze są coraz bardziej dostępne i kuszące do analizy, controlling personalny staje przed zadaniem nie tylko liczenia, ale także… rozumienia granic, których nie wolno przekroczyć. Odpowiednie systemy controllingowe (BI i EPM/CPM) mogą tu być nie tylko narzędziem, ale też gwarantem zgodności z prawem – o ile są mądrze skonfigurowane i używane.

Wyrok NSA: e-mail pracodawcy o zakończeniu pracy przez pracownika - czy to dozwolone?

Czy pracodawca może powiadomić o zakończeniu współpracy przez pracownika, czy nie narusza to jego danych osobowych? Czy jest to zgodne z RODO, z Kodeksem Pracy oraz z ustawą o ochronie danych osobowych? Sprawa trafiła na tle niniejszego zagadnienia aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

REKLAMA