Zarządzanie różnorodnością w miejscu pracy. Poznaj osiem ważnych wskazówek!

• Zalety promowania różnorodności w miejscu pracy
• Osiem wskazówek dotyczących zarządzania różnorodnością
• 1. Stereotypy i uprzedzenia
• 2. Przeszkody w komunikacji
• 3. Dostępność
• 4. Szkolenie
• 5. Zasady i procedury
• 6. Rekrutacja
• 7. Świętuj różnorodność 
• 8. Menedżer ds. różnorodności
• Znaczenie dobrego przywództwa w zarządzaniu różnorodnością

Jednym z głównych aspektów kultury organizacyjnej firm jest ich podejście do inkluzywności i zarządzania różnorodnością, do których należy zarówno dostrzeganie i docenianie różnic między pracownikami, jak i przeciwdziałanie dyskryminacji - wynika z analizy Preply. Istnieje wiele sposobów radzenia sobie z tym złożonym zagadnieniem, między innymi dlatego, że w zależności od regionu lub firmy pewne sytuacje mogą się od siebie różnić. W poniższym artykule przedstawiono jednak ogólne wskazówki, które można zastosować w wielu przypadkach i miejscach pracy.

Jako że w ostatnich czasach wzrosła nie tylko świadomość w zakresie dyskryminacji, ale także nietolerancja wobec niej, promowanie różnorodności stało się priorytetem dla wielu firm. Różnorodność obejmuje w szczególności sfery takie jak płeć, pochodzenie etniczne, rasa, stan psychiczny/fizyczny, orientacja seksualna, wiek, przekonania religijne i status prawny. Ta lista dotyczy oczywiście wielu ludzi, a w każdej z podanych sfer potrzebne jest zastosowanie indywidualnego podejścia i strategii w zakresie integracji w miejscu pracy.

Co więcej, zarządzania różnorodnością nie można ignorować lub traktować go w sposób przypadkowy, ponieważ zróżnicowanie kulturowe nieustannie przybiera na sile. Na przykład zgodnie z danymi Centrum Badawczego Pew „do 2055 roku w USA nie będzie już żadnej grupy stanowiącej większość rasową lub etniczną”. Zamiast tego populacja kraju będzie się przekształcać do momentu, w którym każda grupa etniczna będzie stanowić mniej niż 50% społeczeństwa.

Z tego powodu każda korporacja, która nie zdoła zrozumieć swoich pracowników i nie zadba o ich zróżnicowanie, może doświadczyć problemów związanych z rotacją zatrudnienia, nieodpowiednią rekrutacją, spadkiem sprzedaży, a nawet sankcjami prawnymi, które mogą mieć negatywny wpływ na finanse i/lub reputację instytucji.

Aby więc przetrwać – w kontekście zatrudniania i zatrzymywania pracowników, a także długoterminowej stabilności firmy – należy już teraz zająć się kwestiami dotyczącymi różnorodności.

Zalety promowania różnorodności w miejscu pracy

Warto wyróżnić kilka podstawowych zalet skutecznego zarządzania różnorodnością w miejscu pracy:

Rekrutacja pracowników

Docierając do jak największej liczby grup kulturowych, zwiększasz swoje szanse na jak najszybsze zatrudnienie najlepszych kandydatów. Historia zna przypadki mnóstwa osób z różnych środowisk i w różnym wieku, które w znaczny sposób przyczyniły się do rozwoju wielu dziedzin, od biznesu i nauk ścisłych po opiekę zdrowotną i nauki humanistyczne.

Jeśli wykluczysz jakąkolwiek grupę społeczeństwa z procesu rekrutacji, zaryzykujesz utratę cennego talentu. 

Zatrzymanie pracownika w firmie

Zróżnicowanie w miejscu pracy nie tylko przyciąga kandydatów (czy odpowiadałaby Ci praca w firmie, w której w jakiś sposób odstajesz od innych?), ale też przyczynia się do zatrzymywania w firmie cenionych pracowników. Nie ma sensu zatrudniać najbardziej utalentowanych ludzi, jeśli wkrótce po tym zdecydują się odejść, na przykład z powodu dyskryminacji lub braku inkluzywności.

Stworzenie zróżnicowanego miejsca pracy sprawia, że pracownicy czują się częścią grupy, a to prowadzi do zwiększenia ich zaangażowania i poświęcenia. Pracownicy, którzy są zaangażowani i oddani, częściej pozostają na swoich stanowiskach przez dłuższy czas.

Rekrutacja jest kosztowna, a doświadczeni pracownicy są zazwyczaj bardziej produktywni niż nowo zatrudnieni, dlatego też warto starać się zatrzymywać dotychczasowych pracowników w miejscu pracy. 

Przewaga konkurencyjna

Zróżnicowanie w miejscu pracy pozwala również Twojej organizacji zdobyć przewagę konkurencyjną dzięki pomysłom, umiejętnościom i wiedzy pracowników pochodzących z różnych środowisk (np. dzięki biegłej znajomości języków obcych, świadomości różnic kulturowych czy nietypowemu punktowi widzenia).

Może to być szczególnie korzystne w przypadku prób wejścia na rynki międzynarodowe, ponieważ takim pracownikom łatwiej będzie (1) lepiej zrozumieć docelowe grupy demograficzne, (2) porozumieć się w języku ojczystym z potencjalnymi klientami, co jest dużą zaletą.

Istnieją również dowody na to, że firmy z bardziej zróżnicowanymi wyższymi kadrami kierowniczymi osiągają jedne z najlepszych wyników finansowych. Co prawda finansowy sukces nie musi zależeć od różnorodności, ale jest możliwe, że – jak podaje kwartalnik spółki McKinsey & Company – „posiadanie zespołu złożonego z menedżerów wyższego szczebla pochodzących z różnych środowisk i mających różne doświadczenia życiowe może, na przykład, poszerzyć perspektywę strategiczną firmy. Z kolei nieustanna rywalizacja o jak najlepszych pracowników powinna przynosić korzyści organizacjom, które w poszukiwaniu talentów kierowniczych wychodzą poza standardowe sposoby postrzegania”. 

Reputacja firmy 

Postrzeganie firmy jako organizacji o zróżnicowanej i inkluzywnej kulturze wpływa również korzystnie na jej reputację. Dzięki temu firma nie tylko zyskuje miano pozytywnego, nowoczesnego i przyszłościowo myślącego przedsiębiorstwa, ale także łatwiej jest potencjalnym klientom identyfikować się z nią. W dzisiejszych czasach, w dobie mediów społecznościowych nie należy lekceważyć znaczenia pozytywnego wizerunku marki.

Każda firma może się rozwijać dzięki innowacyjnym pomysłom, kreatywności, doświadczeniu i wiedzy. Dzięki zróżnicowanej kadrze pracowniczej firma może zyskać szeroki wachlarz tych korzyści, a to pomoże zapewnić jej długoterminowy sukces.

Osiem wskazówek dotyczących zarządzania różnorodnością

Zarządzanie różnorodnością jest skomplikowanym wyzwaniem dla działów HR na całym świecie. Jako że podejście skuteczne w jednym regionie lub organizacji może nie być odpowiednie w innym miejscu, a przez to trudno o prosty i przystępny plan postępowania, należy uwzględnić w nim lokalne uwarunkowania.

Niemniej jednak, mimo że strategie dotyczące zarządzania różnorodnością powinny być skrojone do poszczególnych sytuacji i okoliczności, istnieją pewne ogólne zasady, które pomogą Ci osiągnąć sukces. Poniżej przedstawiamy osiem świetnych wskazówek, które poprowadzą Cię w dobrym kierunku podczas zarządzania różnorodnością.

1. Stereotypy i uprzedzenia

Rozpoznaj wszelkie stereotypy i uprzedzenia, które mogą istnieć w firmie, i staw im czoła. Na przykład, czy istnieją jakieś (świadome/nieświadome) uprzedzenia w opisach stanowisk lub w procesie rekrutacji? Czy kultura pracy, która panuje w firmie, jest inkluzywna, cechuje się otwartością na wszystkie osoby i na wszystkich poziomach organizacji? Czy stanowiska wyższego szczebla są obsadzone przez zróżnicowane grono czy też, jak to często zdarza się, są zdominowane przez jedną grupę demograficzną?

Rozpoznanie słabych punktów w firmie jest kluczowe w skutecznym rozwiązaniu problemów związanych z zarządzaniem różnorodnością. Otwarta i szczera rozmowa z pracownikami i udziałowcami jest jednym z najlepszych sposobów na poznanie doświadczeń i problemów dotyczących różnorodności. Kłopoty można rozwiązać jedynie wtedy, jeśli zostaną rozpoznane.

2. Przeszkody w komunikacji

Usuń przeszkody, które uniemożliwiają skuteczną komunikację. Możesz tłumaczyć dokumenty na różne języki (np. po ukończeniu szkolenia językowego) lub zaproponować swoim pracownikom firmowe szkolenia językowe.

Rozważ również potrzeby osób z wadami wzroku (np. daltonistów) lub ubytkami słuchu,  które mogą obejmować konieczność dostępu do materiałów takich jak odpowiednie oznakowanie, grafiki lub teksty łatwe do zrozumienia. Możesz też zapewnić specjalistyczny sprzęt komputerowy (np. monitory brajlowskie, ekrany powiększające, pętle indukcyjne, wizualne/wibrujące sygnały alarmowe) lub oprogramowanie (np. oprogramowanie przetwarzające tekst na mowę, oprogramowanie z zakresu alternatywnych i wspomagających metod komunikacji (en. AAC)).

Nieuwzględnienie konkretnych potrzeb wszystkich pracowników z pewnością sprawi, że niektórzy poczują się wykluczeni z firmy. Brak możliwości uczestniczenia w rozmowach, w których uczestniczą wszyscy inni, sprzyja poczuciu odizolowania.

3. Dostępność

Upewnij się, że miejsce pracy jest fizycznie dostępne i odpowiednie dla wszystkich pracowników. Jednym ze sposobów osiągnięcia tego celu jest zapewnienie prawidłowego dostępu do budynku osobom o ograniczonej sprawności ruchowej (np. zainstalowanie wind, ramp lub drzwi automatycznych) lub zapewnienie osobom każdej płci dostępu do właściwej liczby toalet. Oprócz tego osoby pochodzące z różnych kultur mogą niechętnie dzielić dużą, otwartą szatnię z innymi współpracownikami, dlatego należy też rozważyć wydzielenie osobnych pomieszczeń. Ponadto, aby poprawić komfort pracy w pozycji siedzącej osobom o różnym wzroście, być może trzeba będzie dostarczyć podnóżki i regulowane krzesła.

Powyższa lista z pewnością nie jest kompletna, ponieważ należałoby rozpatrzyć wiele innych czynników. Z tego powodu, aby upewnić się, że lokalne uwarunkowania zostaną wzięte pod uwagę, w każdym miejscu pracy należy dokonać kompleksowej oceny.

Powtórzmy: stawianie fizycznych barier lub utrudnień pracownikom to prosta droga do wywołania w nich poczucia wykluczenia w miejscu pracy. Mogą interpretować to jako wyraźny znak, że są niedoceniani i niemile widziani.

4. Szkolenie

Zaproponuj pracownikom szkolenie dotyczące różnorodności. Ponadto pracownicy powinni być zachęcani do wzajemnych kontaktów, zarówno w miejscu pracy, jak i poza nim (np. podczas imprez integracyjnych, swobodnych spotkań czy przyjęć świątecznych).

Głównym celem szkolenia jest zachęcenie pracowników do pozbycia się uprzedzeń i rozwijania wrażliwości kulturowej, dzięki czemu lepiej zrozumieją różnice między sobą i docenią je. Przełamywanie barier kulturowych w taki sposób pozwoli pracownikom stworzyć bardziej produktywny, skuteczny i zgrany zespół.

5. Zasady i procedury

Stwórz i udokumentuj zasady i procedury chroniące prawa wszystkich pracowników. Dzięki temu wszyscy będą traktowani w miejscu pracy jednakowo i sprawiedliwie. Oczywistym przykładem takich działań jest zapewnienie równych warunków wynagrodzeń i awansów. W tej kwestii należy zadbać o przejrzystość, aby można było rozpoznać i wyeliminować wszelkie nieprawidłowości.

Konieczny jest też określony i obiektywny proces składania skarg, w ramach którego pracownik może złożyć zażalenie – jeśli zamierzasz wyeliminować nietolerancję ze środowiska pracy, niezbędne jest szczere wsłuchiwanie się w głos osób dyskryminowanych.

Należy wprowadzić i skutecznie rozpowszechnić w firmie politykę zerowej tolerancji wobec przesądów i uprzedzeń na wszystkich poziomach organizacji, od hali produkcyjnej po wyższą kadrę kierowniczą. Przejrzystość, otwartość i odpowiedzialność przyczynią się do stworzenia korporacyjnej kultury różnorodności i inkluzywności.

6. Rekrutacja

Firma, która chce zróżnicować miejsce pracy, musi podejmować aktywne działania mające na celu zatrudnienia niedostatecznie reprezentowanych grup lub mniejszości. Można to osiągnąć poprzez zaoferowanie elastycznych godzin pracy pracownikom mającym dzieci lub osobom o ograniczonej sprawności ruchowej (na przykład tym pracownikom, którzy mogą mieć trudności z poruszaniem się komunikacją miejską w godzinach szczytu). Kolejnym pomysłem jest umieszczenie ogłoszeń o pracę w miejscach, w których określone grupy mniejszościowe mogłyby je zobaczyć.

Wprowadzenie zróżnicowanej komisji rekrutacyjnej może pomóc wyeliminować uprzedzenia, a także będzie świadczyć o przejrzystości firmy i jej dużych wysiłkach na rzecz zwalczania dyskryminacji.

7. Świętuj różnorodność 

Dobrym sposobem na zwiększanie świadomości i poszerzanie wiedzy dotyczącej różnorodności w pracy jest świętowanie szczególnych dni lub wydarzeń związanych z daną grupą lub religią. Może to być celebrowanie wydarzeń podczas Miesiąca Dumy, hinduistycznego święta Diwali lub Międzynarodowego Dnia Kobiet.

Jest to świetny sposób na zainicjowanie rozmów dotyczących wielu kultur i różnorodności, a w konsekwencji może bardzo korzystnie wpłynąć na budowanie zespołu. Świętowanie takich wydarzeń nie musi być uciążliwe czy kosztowne ani zakłócać codziennych obowiązków służbowych, ponieważ nawet najmniejsze działanie ma duże znaczenie w promowaniu świadomości istnienia różnorodności i jej i lepszego rozumienia. Większość społeczeństwa jest często z natury zainteresowana osobami pochodzącymi z innych kultur i środowisk oraz chętnie skorzysta z okazji, aby dowiedzieć się o nich czegoś więcej. 

8. Menedżer ds. różnorodności

W niektórych sytuacjach może być konieczne stworzenie stanowiska menedżera ds. różnorodności w firmie. Taka osoba jest odpowiedzialna za wykrywanie problemów związanych z zarządzaniem różnorodnością, a następnie za opracowywanie i wprowadzanie strategii mających na celu zwiększenie zróżnicowania. Znalezienie osoby, która może poświęcić 100% swojego czasu danemu problemowi, może całkowicie wyeliminować wszystkie inne. Niestety, nie zawsze tak jest, a zarządzanie różnorodnością jest po prostu kolejnym obowiązkiem jednego z zatrudnionych.

Innym rozwiązaniem jest powołanie rady lub panelu ds. różnorodności, mających te samego obowiązki co menedżer ds. różnorodności, ale rozdzielone pomiędzy grupę kilku (najlepiej zróżnicowanych) osób. Ta opcja jest często najlepszym wyborem w dużych firmach lub w miejscach, w których występują poważne trudności z wprowadzeniem różnorodności.

Znaczenie dobrego przywództwa w zarządzaniu różnorodnością

Zarządzanie różnorodnością w miejscu pracy nigdy wcześniej nie było tak ważne. Jak widać, wymaga między innymi zwiększania świadomości i tolerancji, wprowadzania edukacji, otwartej komunikacji i znajdowania sposobów rozwiązywania konfliktów.

Niestety, nie ma jednak jednego uniwersalnego rozwiązania w zarządzaniu różnorodnością, a to oznacza, że Twój program wspierający różnorodność musi być dopasowany do lokalnych uwarunkowań. Dzięki temu zwiększysz swoje szanse na wywarcie prawdziwego i trwałego wpływu na firmę.

Co więcej, ten program musi być wdrażany poprzez silne przywództwo i mocne zaangażowanie w sprawy związane z różnorodnością przez osoby znajdujące się na samym szczycie firmy. Jeśli zostanie poprawnie wprowadzony, zalety zróżnicowanej kultury pracy będą miały duży zasięg i znacznie przyczynią się do długoterminowego sukcesu firmy.