Związki zawodowe pracodawców

Tytuł niniejszego opracowania nie jest – wbrew pozorom – wadliwym określeniem form organizacyjnych, w których zrzeszają się pracodawcy, czyli organizacji pracodawców. Nie zawiera także wewnętrznej sprzeczności. Przedmiotem artykułu są twory nietypowe, których pojawienia się ostatnio w obrocie gospodarczym nie sposób nie odnotować – tzw. żółte związki zawodowe, czyli organizacje pracowników działające jednak w interesie lub nawet wyraźnie na rzecz pracodawcy.

WAŻNE!
Zgodnie z ustawą o związkach zawodowych związek zawodowy może założyć już 10 pracowników. Ustawa nie wyróżnia związków zakładanych przez zwolenników pracodawców od normalnych związków.

Przychylna pracodawcy reprezentatywna organizacja związkowa

Najdalej posunięte konsekwencje będzie miała sytuacja, w której przychylny pracodawcy związek zyska status organizacji reprezentatywnej, czyli – co do zasady – jeśli jego liczebność wzrośnie do co najmniej 10% pracowników zatrudnionych u pracodawcy. Gdyby natomiast jednocześnie udało się sprawić, że związek ten stanie się jednostką organizacyjną albo organizacją członkowską ponadzakładowej organizacji związkowej uznanej za reprezentatywną na podstawie art. 241¹⁷ § 1 pkt 1 k.p., to dla osiągnięcia reprezentatywności wystarczy 7% pracowników.

Kto w zakładzie pracy ponosi odpowiedzialność karną za narażanie zdrowia i życia pracowników >>

W sprawach dotyczących indywidualnych praw zatrudnionych fakt sprawowania przez pracodawcę rzeczywistej kontroli nad związkiem zawodowym z reguły nie da mu zbytniej przewagi. W szczególności w żaden sposób nie ułatwi zwolnienia pracownika.

WAŻNE!
Przychylność jednego z działających u pracodawcy reprezentatywnych związków zawodowych będzie natomiast dla zatrudniającego nieporównywalnie cenniejsza w sprawach dotyczących zbiorowych praw pracowniczych. Umożliwi mu blokowanie wspólnych inicjatyw pozostałych organizacji związkowych, a tym samym samodzielne podjęcie decyzji w wielu istotnych sprawach.

Zgodnie z ustawą o związkach zawodowych, jeżeli w sprawie ustalenia regulaminu wynagradzania, regulaminów nagród i premiowania, regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, planu urlopów lub regulaminu pracy reprezentatywne organizacje związkowe nie przedstawią wspólnie uzgodnionego stanowiska w terminie 30 dni, decyzje w tych sprawach podejmuje samodzielnie pracodawca, wyłącznie po rozpatrzeniu odrębnych stanowisk poszczególnych organizacji związkowych.

Możliwość wpływania na treść regulaminów pracy i wynagradzania

Trzeba podkreślić, że co najmniej dwa spośród ww. aktów – regulamin wynagradzania i regulamin pracy – mają kluczowe znaczenie dla ustalenia zakresu uprawnień ogółu pracowników. W przypadku każdego z nich, kontrolowanie reprezentatywnej organizacji związkowej daje pracodawcy inne możliwości.