Ekwiwalent za pranie odzieży dla pracownika socjalnego

Przy rozpatrywaniu zagadnienia opodatkowania ekwiwalentu za używanie odzieży i obuwia własnego zamiast roboczego oraz za pranie odzieży roboczej, wypłacanego przez ośrodek pomocy społecznej pracownikowi socjalnemu, ważne jest, czy prawo do uzyskania tego ekwiwalentu wynika z obowiązujących ustaw i przepisów bhp.

Dochód ze stosunku pracy

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody – z wyjątkiem wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (zwanej dalej updof) oraz dochody, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku (art. 9 ust. 1 updof).

Przychodami są otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w danym roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 1 updof). Jednym ze źródeł przychodów jest stosunek pracy (art. 10 ust. 1 pkt 1 updof).

Należy zatem stwierdzić, że przychodem ze stosunku pracy (i stosunków pokrewnych) są wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia, skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, które ma swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy (lub stosunku pokrewnym).

WAŻNE!

Przyznany pracownikowi ekwiwalent za używanie własnej odzieży i obuwia zamiast roboczego oraz pranie tej odzieży stanowi przychód pracownika.

Wolne od podatku dochodowego są świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw (art. 21 ust. 1 pkt 11 updof).

Pracodawca ma obowiązek nieodpłatnego zapewnienia pracownikowi odzieży i obuwia roboczego:

• jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,
• ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.

Pracodawca może ustalić stanowiska, na których dopuszcza się używanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i własnego obuwia zamiast roboczego, spełniających wymagania bhp (art. 237⁷ § 2 k.p.). Przy czym przepis ten nie dotyczy stanowisk, na których są wykonywane prace bezpośrednio związane z obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace powodujące intensywne zabrudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi bądź materiałami biologicznie zakaźnymi (art. 237⁷ § 3 k.p.).

Pracownikowi używającemu własnej odzieży i własnego obuwia pracodawca wypłaca ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej ich aktualne ceny (art. 237⁷ § 4 k.p.).

Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy (art. 237⁹ § 1 k.p.). Ponadto pracodawca musi zadbać o to, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze miały właściwości ochronne i użytkowe, a także zapewnić ich właściwe pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie. Jeżeli pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, czynność ta może być wykonywana przez pracownika, pod warunkiem wypłacania przez pracodawcę ekwiwalentu pieniężnego w wysokości kosztów poniesionych przez pracownika (art. 237⁹ § 2 i 3 k.p.).