Pracujący, bezrobotni i bierni zawodowo w III kwartale 2023 r. GUS podał dane

• Pracujący w wieku 15–89 lat 
• Bezrobotni w wieku 15–74 lata
• Osoby bierne zawodowo w wieku 15–89 lat

Liczba osób aktywnych zawodowo w wieku 15–89 lat wyniosła w III kwartale 2023 r. 17 348 tys., z tego: 

Autopromocja

• 16 873 tys. stanowili pracujący,
•       475 tys. – bezrobotni. 

Populacja biernych zawodowo w analogicznej grupie wieku liczyła 12 372 tys. osób.

Zbiorowość aktywnych zawodowo w porównaniu z II kwartałem 2023 r. zwiększyła się o 55 tys., tj. o 0,3%, jednak zdecydowanie większy wzrost – o 156 tys., tj. o 0,9% odnotowano w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku. 

Współczynnik aktywności zawodowej osób w wieku 15–89 lat

Współczynnik aktywności zawodowej osób w wieku 15–89 lat w III kwartale 2023 r. był wyższy wśród mężczyzn i wyniósł 65,8%, w populacji kobiet kształtował się na poziomie 51,5% (odpowiednie wartości dla osób w wieku produkcyjnym to 83,7% oraz 78,0%). Wskaźnik ten dla osób w wieku 15–89 lat zamieszkałych na wsi przyjął wyższą wartość niż dla mieszkańców miast – 58,9% wobec 58,0% (dla osób w wieku produkcyjnym wyższy wskaźnik wystąpił wśród mieszkańców miast niż wsi i wynosił odpowiednio: 82,6% i 78,9%).

Autopromocja

Wypadki przy pracy. Procedury i świadczenia

Sprawdź

Wśród osób w wieku 15–89 lat, relacja liczby niepracujących (bezrobotnych lub biernych zawodowo) zmniejszyła się w stosunku do poprzedniego kwartału, jak i w porównaniu z III kwartałem 2022 r. W III kwartale 2023 r. na 1 000 osób pracujących przypadało 761 osób bezrobotnych lub biernych zawodowo w wieku 15–89 lat (w II kwartale 2023 r. – 764 osoby, a w III kwartale ub. r. – 781 osób).

Pracujący w wieku 15–89 lat 

Osoby pracujące stanowiły w III kwartale 2023 r. 56,8% ludności w wieku 15–89 lat. W porównaniu z II kwartałem 2023 r. wskaźnik zatrudnienia zwiększył się o 0,1 p. proc., natomiast w stosunku do III kwartału 2022 r. zwiększył się o 0,7 p. proc. Wskaźnik ten był wyższy w zbiorowości mężczyzn (64,0%) niż kobiet (50,1%).

W III kwartale 2023 r. populacja pracujących w wieku 15–89 lat liczyła 16 873 tys. osób i  zwiększyła się w porównaniu z poprzednim kwartałem o 23 tys., tj. o 0,1%, jednak dużo większy wzrost – bo o 183 tys., tj. o 1,1% nastąpił  w odniesieniu do III kwartału 2022 r. 

Pracujący i wskaźnik zatrudnienia osób w wieku 15–89 lat i w wieku produkcyjnym

Uwzględniając podział według płci, liczba pracujących zwiększyła się w skali kwartału wyłącznie wśród kobiet (wzrost o 52 tys., tj. o 0,7%), wśród mężczyzn odnotowano spadek tej populacji (o 28 tys., tj. o 0,3%). Biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania wzrost liczby pracujących nastąpił z kolei tylko wśród mieszkańców wsi (o 89 tys. osób, tj. o 1,3%), natomiast wśród mieszkańców miast odnotowano spadek (o 66 tys., tj. o 0,7%).

W ujęciu rocznym wzrost liczby pracujących nastąpił w obu grupach wyróżnionych ze względu na płeć, jednak wśród kobiet był on zdecydowanie wyższy (o 148 tys., tj. o 1,9%) niż wśród mężczyzn (o 35 tys., tj. o 0,4%). Biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania wzrost obserwowano również zarówno wśród mieszkańców wsi, jak i miast, przy czym na wsi był on znacznie większy (odpowiednio o 142 tys., tj. o 2,1% i o 41 tys., tj. o 0,4%). 

W populacji pracujących, uwzględniając płeć, nadal przeważali mężczyźni, którzy stanowili 54,0% (tj. 9 109 tys.) tej zbiorowości, a biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania – więcej było pracujących zamieszkałych w miastach (59,0%, tj. 9 956 tys. osób), co jest wprost konsekwencją większej liczby ludności w miastach niż na wsi (odpowiednio 3/5 i 2/5 ogółu ludności w Polsce). 

W III kwartale 2023 r. wskaźnik zatrudnienia ogółem wyniósł 56,8% i – zgodnie z obserwowaną tendencją – był wyższy wśród mężczyzn (64,0%) niż wśród kobiet (50,1%), a uwzględniając miejsce zamieszkania niewiele wyższy poziom wskaźnika odnotowano na wsi – 57,4% wobec 56,3% w miastach. 

W ujęciu kwartalnym, podobnie jak w populacji pracujących, wskaźnik zatrudnienia zwiększył się wśród kobiet, a wśród mężczyzn zmniejszył się (odpowiednio o 0,3 p. proc. i o 0,2 p. proc.). Biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania wzrost nastąpił wśród mieszkańców wsi o 0,7 p. proc. – co jest związane z nasileniem prac w rolnictwie w tym okresie, podczas gdy wśród mieszkańców miast odnotowano spadek o 0,4 p. proc.

W skali roku wzrost wskaźnika zatrudnienia nastąpił we wszystkich niezależnie analizowanych grupach (dla mężczyzn o 0,3 p. proc., dla kobiet o 0,9 p. proc., w miastach o 0,3 p. proc., na wsi o 1,1 p. proc.).

Autopromocja

Podstawa wymiaru składek ZUS. Praktycznie rozliczenia

Sprawdź

Struktura pracujących w wieku 15–89 lat według statusu zatrudnienia w głównym miejscu pracy w III kwartale 2023 r. (w %)

W III kwartale 2023 r. największe wzrosty liczby pracujących w porównaniu z poprzednim kwartałem odnotowano w edukacji (o 40 tys.) oraz w sekcji działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (o 36 tys.). Największe spadki dotyczyły natomiast liczby pracujących w budownictwie (o 31 tys.) oraz w transporcie i gospodarce magazynowej (o 24 tys.). 

W porównaniu z III kwartałem 2022 r. największy wzrost liczby pracujących wystąpił w informacji i komunikacji (o 114 tys.) oraz edukacji (o 99 tys.), zaś największy spadek – wśród pracujących w przetwórstwie przemysłowym (o 84 tys.) oraz w handlu hurtowym i detalicznym; naprawie pojazdów samochodowych, włączając motocykle (o 63 tys.).

W III kwartale 2023 r. 1 442 tys. osób posiadało pracę, ale jej nie wykonywało w badanym tygodniu, co stanowiło 8,5% ogółu pracujących (analogiczna zbiorowość w poprzednim kwartale liczyła 823 tys., tj. 4,9%, a rok wcześniej 1 430 tys., tj. 8,6%). Najczęstszymi przyczynami niewykonywania pracy były choroba własna oraz urlop płatny, bezpłatny bądź okolicznościowy – stanowiły one 79,5% wszystkich przyczyn nieobecności.

Liczba osób wykonujących swoją pracę w domu, zwykle lub czasami, wyniosła 2 386 tys., co stanowiło 14,1% wszystkich pracujących. W formie pracy zdalnej (nie jest tu uwzględniane miejsce wykonywania pracy) swoje obowiązki zawodowe wykonywało zwykle lub czasami 1 322 tys. osób, tj. 7,8% wszystkich pracujących.

Bezrobotni w wieku 15–74 lata

Osoby bezrobotne stanowiły w III kwartale 2023 r. 2,7% ludności aktywnej zawodowo w wieku 15–89 lat. Natężenie bezrobocia (mierzone stopą bezrobocia) w porównaniu z poprzednim kwartałem zwiększyło się o 0,1 p. proc., a w skali roku zmniejszyło o 0,2 p. proc. Stopa bezrobocia była na tym samym poziomie wśród mężczyzn i kobiet i wyniosła po 2,7%.

W III kwartale 2023 r. populacja osób bezrobotnych w wieku 15–74 lata liczyła 475 tys. i zwiększyła się w stosunku do II kwartału br. o 32 tys., tj. o 7,2%, natomiast w odniesieniu do analogicznego okresu poprzedniego roku zmniejszyła się o 27 tys., tj. o 5,4%.

Więcej niż połowę zbiorowości bezrobotnych w III kwartale 2023 r. stanowili mężczyźni – 53,9%, tj. 256 tys., a biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania – bezrobotni w miastach (63,4% ogółu bezrobotnych, tj. 301 tys.), co jest również związane z większą populacją ludności w miastach niż na wsi. Warto jednak zauważyć, że procentowy udział bezrobotnych w ogóle ludności w wieku 15–89 lat zarówno według płci, jak i miejsca zamieszkania osiąga podobne wartości mieszczące się w granicach od 1,4% do 1,8%. 

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Bezrobotni w wieku 15–74 lata i stopa bezrobocia osób w wieku 15–89 lat

W III kwartale 2023 r. osoby bezrobotne poszukiwały pracy przeciętnie 7,6 miesiąca (w poprzednim kwartale 7,5 miesiąca, w III kwartale 2022 r. – 8,7 miesiąca). Najdłużej pracy poszukiwały osoby w wieku 55–74 lata (10,7 miesiąca) oraz w wieku 30–34 lata (8,6 miesiąca), najkrócej natomiast osoby najmłodsze, w wieku 15–19 lat (3,9 miesiąca).

Osoby bierne zawodowo w wieku 15–89 lat

Osoby bierne zawodowo stanowiły w III kwartale 2023 r. 41,6% ogółu ludności w wieku 15–89 lat. Odsetek ten ukształtował się na niższym poziomie w porównaniu z poprzednim kwartałem (spadek o 0,2 p. proc.), jak i w odniesieniu do III kwartału 2022 r. (spadek o 0,6 p. proc.). 

W III kwartale 2023 r. populacja osób biernych zawodowo w wieku 15–89 lat wyniosła 12 372 tys. i zmniejszyła się w odniesieniu do II kwartału 2023 r. (spadek o 55 tys., tj. o 0,4%), jak i w porównaniu z III kwartałem ub. r. (spadek o 160 tys., tj. o 1,3%).

Bierni zawodowo oraz udział biernych zawodowo w ludności w wieku 15–89 lat

Ponad połowę osób biernych zawodowo stanowiły kobiety – w analizowanej grupie wieku ich odsetek wyniósł 60,7% (7 504 tys.). Uwzględniając podział na miasto i wieś większą część biernych zawodowo stanowili mieszkańcy miast (59,9%; 7 414 tys.), co jest związane z większą populacją ludności w miastach niż na wsi. Kobiety bierne zawodowo stanowiły 48,5% ogółu wszystkich kobiet w wieku 15–89 lat, podczas gdy analogiczny wskaźnik wśród mężczyzn wynosił 34,2%. Natomiast udział biernych zawodowo wśród ogółu mieszkańców miast w analizowanej grupie wieku kształtował się na poziomie 42,0%, a wśród mieszkańców wsi wyniósł 41,1%. 

W porównaniu z poprzednim kwartałem zmniejszyła się liczba biernych zawodowo kobiet (o 59 tys., tj. o 0,8%), podczas gdy wśród mężczyzn nie zaobserwowano istotnej zmiany. Spadek liczby biernych zawodowo odnotowano wśród ogółu mieszkańców wsi (o 76 tys., tj. o 1,5%), a wśród mieszkańców miast wzrost (o 21 tys., tj. o 0,3%). 

W skali roku spadek liczby biernych zawodowo wystąpił biorąc pod uwagę zarówno płeć, jak i miejsce zamieszkania. 

Populacja biernych zawodowo jest specyficzna, jeżeli chodzi o zasoby dla rynku pracy. W ramach tej zbiorowości znajdują się bowiem zarówno osoby, które jeszcze nie weszły na rynek pracy (w tym większość uczącej się młodzieży), jak i osoby, które już definitywnie z rynku pracy odeszły albo nigdy na rynek pracy nie trafią (część emerytów, rencistów, osoby utrzymujące się z innych źródeł niż praca), ale też osoby, które weszły na rynek pracy, potem częściowo się zdezaktywizowały i po przerwie na ten rynek pracy zechcą powrócić.

W III kwartale 2023 r. w zbiorowości osób biernych zawodowo w wieku 15–74 lata, liczącej 10 008 tys. (dla tej grupy wieku ustalana była przyczyna bierności) ponad połowę stanowili emeryci (51,2%), a drugą w kolejności grupą byli uczniowie i studenci (21,5%). Warto zauważyć, że nauka, uzupełnianie kwalifikacji oraz choroba lub niepełnosprawność częściej były przyczynami bierności zawodowej wśród mężczyzn (odpowiednio 26,2% i 17,9%) niż wśród kobiet (odpowiednio 18,5% i 6,9%). Z drugiej strony obowiązki rodzinne znacznie częściej były przyczyną bierności zawodowej kobiet (12,7%) niż mężczyzn (1,8%).

W przypadku 3 877 tys. osób biernych zawodowo w wieku produkcyjnym (kobiety w wieku 
18–59 lat i mężczyźni w wieku 18–64 lata) najczęstszymi przyczynami bierności były: nauka i podnoszenie kwalifikacji – 29,0%, choroba, niepełnosprawność – 25,5% oraz obowiązki rodzinne – 20,5%. Emeryturę jako powód bierności na rynku pracy wskazało 8,0% osób w wieku produkcyjnym, a osoby zniechęcone bezskutecznością poszukiwania pracy stanowiły 1,1% tej grupy.

Struktura osób biernych zawodowo w wieku 15–74 lata według płci i przyczyn bierności w III kwartale 2023 r. (w %)