ZUS wstrzymuje wypłatę 500 plus dla uchodźcy z Ukrainy od razu po jego wyjeździe z Polski. Ważny dokument diia.pl
REKLAMA
REKLAMA
Wstrzymanie wypłaty 500 plus dla Ukraińców z powodu utraty statusu UKR
Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają liczne skargi obywateli Ukrainy, którym wstrzymano wypłatę świadczenia wychowawczego z powodu utraty statusu "UKR". Wskazują oni, że nie opuszczali terytorium Polski na okres powyżej 30 dni - co powoduje utratę tego statusu z mocy prawa. W niektórych przypadkach - jak wskazuje RPO - utrata statusu nastąpiła mimo nieprzerwanego pobytu w Polsce.
Zastępca RPO Stanisław Trociuk w piśmie do prezes ZUS prof. Gertrudy Uścińskiej zapytał o działania podejmowane w celu sprawnego rozpatrywania wniosków dotyczących wznowienia świadczeń wychowawczych dla obywateli Ukrainy.
REKLAMA
ZUS ma obowiązek wstrzymać czasowo świadczenie wychowawcze dla uchodźcy z Ukrainy od razu po jego wyjeździe z Polski
Rzecznik ZUS Paweł Żebrowski w oświadczeniu przesłanym PAP przypomniał, że jeżeli wjazd do Polski obywatela Ukrainy nastąpił w związku z działaniami wojennymi, przysługuje mu prawo do świadczenia wychowawczego. Ten wjazd musi być odnotowany w rejestrze Straży Granicznej (SG).
O legalności pobytu w Polsce danej osoby decyduje wyłącznie wpis do rejestru SG. "W przypadku utraty legalności tego pobytu, ZUS ma obowiązek uchylić prawo do świadczenia wychowawczego opierając się na danych z tego rejestru. Dzięki temu pomoc państwa polskiego trafia wyłącznie do uprawnionych osób" – wyjaśnił Żebrowski.
Zwrócił uwagę, że ZUS ma również obowiązek wstrzymania wypłaty świadczenia wychowawczego niezwłocznie po wyjeździe uchodźcy z Polski. "Wstrzymanie środków w tym przypadku ma charakter czasowy i nie wiąże się z utratą prawa do świadczenia wychowawczego" – zaznaczył rzecznik.
"Jeżeli osoba powróci do Polski w ciągu 30 dni i data tego powrotu zostanie odnotowana w rejestrze prowadzonym przez Straż Graniczną, nie traci ona legalności pobytu w Polsce, a wypłata świadczenia wychowawczego jest wznawiana z wyrównaniem" – podkreślił Żebrowski.
Utrata legalności pobytu w Polsce. Ważny dokument diia.pl
Jak przekazał, w ostatnim czasie do ZUS zgłaszają się osoby, które podnoszą, że wróciły do Polski w ciągu 30 dni, a mimo to utraciły legalność pobytu, co zostało odnotowane przez SG.
"Osoby takie prawdopodobnie podczas przekraczania granicy nie okazały dokumentu elektronicznego diia.pl i nie zgłosiły korzystania z ochrony czasowej. W rezultacie po 30 dniach, licząc od dnia wyjazdu tracą one legalność pobytu, a w konsekwencji prawo do świadczeń" – wyjaśnił rzecznik.
Zwrócił uwagę, że w celu uniknięcia utraty legalności pobytu cudzoziemiec, który wraca do naszego kraju, powinien poinformować funkcjonariusza SG (podczas odprawy paszportowej), o zamiarze wjazdu w związku z korzystaniem w Polsce z ochrony czasowej oraz każdorazowo okazać dokument diia.pl.
Rzecznik dodał, że osoba, która nie dopełniła tych formalności i utraciła legalność pobytu, powinna zgłosić się do Komendanta Placówki Straży Granicznej na przejściu granicznym, które przekroczyła, z prośbą o sprostowanie danych w Rejestrze SG i przywrócenie legalności pobytu.
Zgłoszenie takie należy wysłać na adres mailowy konkretnej placówki granicznej. Wykaz adresów mailowych jest dostępny na stronie internetowej Straży Granicznej. Następnie powinna poinformować ZUS (w dowolnej placówce lub na infolinii), że dokonała takiego zgłoszenia.
Żebrowski podkreślił, że po otrzymaniu takiej informacji oraz aktualizacji danych w rejestrze SG, Zakład wznowi wypłatę świadczenia wraz z wyrównaniem za okres, za który przywrócono legalność pobytu.
Wniosek o ponowne nadanie statusu "UKR" w rejestrze PESEL
Rzecznik zaznaczył, że nieco inaczej wygląda sytuacja osoby, która powróciła z Ukrainy do Polski na przykład przez Słowację. Jak wyjaśnił, powinna ona w pierwszej kolejności udać się do urzędu gminy w celu zarejestrowania tego wjazdu, składając wniosek o ponowne nadanie statusu "UKR" w rejestrze PESEL.
"Ważne, żeby we wniosku wskazać dokładną datę wjazdu na terytorium Polski oraz datę i miejsce przekroczenia granicy zewnętrznej strefy Schengen niebędącej granicą Polski" - dodał Żebrowski.
"Na podstawie zarejestrowanego w urzędzie gminy wniosku Komendant SG dokona aktualizacji danych w swoim rejestrze. Dla ZUS będzie to podstawa do wznowienia wypłaty świadczenia wychowawczego wraz z wyrównaniem za okres, w którym przywrócono legalność pobytu" - przekazał rzecznik.(PAP)
Autorka: Karolina Kropiwiec
kkr/ mir/
500+ dla obywateli Ukrainy
Obywatelom Ukrainy, którzy wjechali legalnie z Ukrainy do Polski po 23 lutym 2022 r. w związku z działaniami wojennymi i chcą pozostać w Polsce, Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) przyznaje i wypłaca świadczenie wychowawcze z programu Rodzina 500+ (tzw. 500+). Specjalny wniosek o 500+ w języku ukraińskim (formularz SW-U) można składać elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS, portal Emp@tia lub bank.
Wniosek SW-U może złożyć obywatel Ukrainy albo małżonek obywatela Ukrainy, jeżeli
- jego pobyt w Polsce jest legalny,
- ma pod opieką dziecko (jest jego rodzicem lub opiekunem tymczasowym), które ma ukraińskie obywatelstwo i przybyło z Ukrainy do Polski po 23 lutego 2022 r. w związku z działaniami wojennymi,
- ma pod opieką dziecko (jesteś jego rodzicem lub opiekunem tymczasowym) urodzone w Polsce przez matkę, która jest obywatelką Ukrainy i której pobyt w Polsce jest legalny.
Jest to świadczenie dla rodzica, opiekuna tymczasowego albo osoby sprawującej pieczę zastępczą nad dzieckiem.
Ważne!
Pobyt w Polsce jest legalny przez 18 miesięcy, licząc od 24 lutego 2022 r., czyli do 24 sierpnia 2023 r., dla obywateli Ukrainy, którzy wjechali legalnie z Ukrainy do Polski po 23 lutego 2022 r. w związku z działaniami wojennymi i chcą pozostać w Polsce.
Opiekuna tymczasowego albo pieczę zastępczą dla dziecka, które przybyło z Ukrainy w związku z działaniami wojennymi i przebywa w Polsce bez opieki, ustanawia polski sąd.
Komu przysługuje świadczenie 500 plus?
500+ przysługuje Ci na dziecko do ukończenia przez nie 18 lat, gdy jesteś:
- obywatelem Ukrainy albo małżonkiem obywatela Ukrainy, który po 23 lutego 2022 r. przybył wraz z dzieckiem z Ukrainy do Polski w związku z działaniami wojennymi,
- obywatelką Ukrainy albo żoną obywatela Ukrainy, która po 23 lutego 2022 r. przybyła z Ukrainy do Polski w związku z działaniami wojennymi, a dziecko urodziło się w Polsce,
- obywatelem Ukrainy albo małżonkiem obywatela Ukrainy, który zamieszkał w Polsce przed 24 lutego 2022 r., ale dziecko, na które ubiegasz się o świadczenie, przybyło z Ukrainy do Polski po 23 lutego 2022 r. w związku z działaniami wojennymi,
- obywatelem innego państwa (np. Polski), który na podstawie orzeczenia polskiego sądu sprawuje opiekę nad dzieckiem, które jest obywatelem Ukrainy i przybyło z Ukrainy do Polski po 23 lutego 2022 r. w związku z działaniami wojennymi.
500 zł co miesiąc na dziecko
Świadczenie 500+ przysługuje w wysokości 500 zł (netto) miesięcznie na dziecko. Tylko w dwóch sytuacjach ZUS wypłaci świadczenie w niższej wysokości:
- gdy dziecko urodzi się w trakcie miesiąca,
- gdy dziecko ukończy 18 lat w trakcie miesiąca.
W takich sytuacjach kwotę świadczenia ZUS ustali za niepełny miesiąc (proporcjonalnie do liczby dni życia lub dni, gdy dziecko miało mniej niż 18 lat).
500+ przysługuje od miesiąca, w którym osoba uprawniona złoży wniosek, do końca okresu świadczeniowego, w którym wypłacamy świadczenie. Obecny okres świadczeniowy trwa do 31 maja 2024 r. Świadczenie 500+ przysługuje tylko przez okres, gdy Ty i dziecko przebywacie w Polsce.
Potrzebny PESEL
Aby złożyć wniosek do ZUS o 500 plus, potrzebujesz:
- polskich numerów identyfikacyjnych PESEL: swojego (osoby składającej wniosek) i dziecka,
- adresu e-mail,
- polskiego numeru telefonu,
- numeru rachunku bankowego w Polsce.
We wniosku musisz podać polski numer identyfikacyjny PESEL swój i dziecka, które jest pod Twoją opieką.
Zgłoś się do dowolnego urzędu gminy, miasta lub dzielnicy w Polsce. Złóż tam wniosek o polski numer identyfikacyjny PESEL. Wniosek musisz złożyć osobiście. Dziecko również musi być obecne podczas składania wniosku.
Rejestracja obywateli Ukrainy i nadawanie polskiego identyfikatora PESEL rozpoczęły się w urzędach gminy, miasta lub dzielnicy w Polsce 16 marca 2022 r.
PESEL nadany od tej daty ma oznaczenie, które potwierdza, że Ty lub Twoje dziecko przybyliście z Ukrainy do Polski po 23 lutego 2022 r. w związku z działaniami wojennymi.
Świadczenia 500+ wypłacane są wyłącznie na rachunek bankowy w Polsce.- Dlatego trzeba mieć taki rachunek, by móc złożyć wniosek o 500 plus.
Wniosek o 500+ (SW-U) można złożyć elektronicznie:
- za pomocą Platformy Usług Elektronicznych (PUE) ZUS – elektronicznego systemu ZUS,
- przez portal Emp@tia,
- przez bankowość elektroniczną w: Alior Bank S.A., Bank PKO BP, Bank Pocztowy S.A., Credit Agricole, VeloBank S.A., mBank S.A., Millennium S.A, PEKAO S.A., Santander, SGB-Bank S.A.
W zależności od sytuacji wnioskodawcy ZUS może wymagać dodatkowych dokumentów, które trzeba dołączyć do wniosku:
- orzeczenia sądu o ustanowieniu osoby wnioskującej opiekunem tymczasowym, jeśli na podstawie orzeczenia polskiego sądu wnioskodawca jest opiekunem tymczasowym dziecka, które przybyło z Ukrainy do Polski po 23 lutego 2022 r. w związku z działaniami wojennymi,
- dokumentu potwierdzającego umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej, jeśli na podstawie orzeczenia polskiego sądu wnioskodawca sprawuje pieczę zastępczą nad dzieckiem, które przybyło z Ukrainy do Polski po 23 lutego 2022 r. w związku z działaniami wojennymi,
- dokumentu potwierdzającego legalność pobytu i dostęp do rynku pracy w Polsce, jeśli wnioskodawca przybył do Polski przed 24 lutego 2022 r., ale jego dziecko albo dziecko, którego jest opiekunem prawnym albo nad którym sprawuje pieczę zastępczą, przyjechało do Polski po 23 lutego 2022 r. w związku z działaniami wojennymi; może to być na przykład karta pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”.
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. poz. 583).
- Ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2019 r. poz. 2407 , z późn. zm.).
REKLAMA
REKLAMA
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat