Nowelizacja ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy

• Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy
• Zbiorowe zakwaterowanie uchodźców - zmiany od 1 lutego 2023 r.
• Dokument elektroniczny w aplikacji Diia.pl
• Zakup podręczników dla ukraińskich uczniów
• Świadczenia dla uchodźców

Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy

Projekt kolejnej nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa ukazał się w Rządowym Centrum Legislacji w piątek (21 października). Nowela ma doprecyzować i uzupełnić obecne przepisy. Jedna ze zmian zakłada, że złożenie wniosku o nadanie numeru PESEL przez obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski po ataku Rosji 24 lutego, będzie obowiązkowe.

Zbiorowe zakwaterowanie uchodźców - zmiany od 1 lutego 2023 r.

Projekt ureguluje ponadto sprawy związane z pomocą uchodźcom w miejscach zbiorowego zakwaterowania. Zgodnie z propozycją od 1 lutego 2023 roku uchodźcy, którzy będą w Polsce ponad 120 dni, będą musieli pokryć 50 proc. kosztów takiej pomocy, jednak nie więcej niż 40 zł za osobę dziennie. Z kolei od 1 maja 2023 roku uchodźcy, którzy będą w Polsce od 180 dni, pokryją 75 proc. kosztów, ale nie więcej niż 60 zł za osobę dziennie.

Obowiązek ten nie będzie dotyczył osób niepełnosprawnych, dzieci, osób w wieku emerytalnym, kobiet w ciąży, osób wychowujących dziecko do 12. miesiąca życia, opiekunów co najmniej trojga dzieci, ani też osób w trudnej sytuacji, uniemożliwiającej im udział w kosztach (sytuację oceni wojewoda lub podmiot zapewniający pomoc).

Dokument elektroniczny w aplikacji Diia.pl

Projektowana nowela usankcjonuje także dokument elektroniczny dostępny w aplikacji Diia.pl (odpowiedniku mObywatela dla ukraińskich uchodźców) jako dokument pobytowy. Dokument ten wraz z dokumentem podróży będzie uprawniał obywatela Ukrainy do wielokrotnego przekraczania granicy bez konieczności uzyskania wizy.

Ponadto projekt wprowadzi przepisy, które pozwolą na umarzanie lub niewszczynanie przez Straż Graniczną i Urząd do Spraw Cudzoziemców postępowań zobowiązujących obywateli Ukrainy do powrotu w okresie do 24 sierpnia 2023 roku.

Zakup podręczników dla ukraińskich uczniów

Inne z proponowanych rozwiązań umożliwią zakup podręczników dla ukraińskich uczniów szkół podstawowych. Samorządy otrzymają na to środki z Funduszy Pomocy. Zostaną też doprecyzowane inne kwestie związane z wydatkowaniem i zwracaniem przez samorządy środków otrzymanych z tego Funduszu w ramach wsparcia w realizacji zadań oświatowych.

Zmiana ma ponadto zapewnić ciągłość wypłacania świadczenia za pomoc osobom, które przybyły do Polski w ramach zorganizowanych grup pieczy zastępczej z terenu Ukrainy.

Świadczenia dla uchodźców

Celem projektu jest również uszczelnienie systemu wypłaty świadczeń dla uchodźców. Nowela ma wprowadzić podstawę prawną do uzyskiwania z rejestru Straży Granicznej przez m.in. ZUS daty i historii przekraczania granicy przez obywatela Ukrainy. Chodzi o każdy wjazd i wyjazd uchodźcy z Polski.

Regulacja umożliwi też przekazywanie środków z Funduszu Pomocy na cele związane z digitalizacją obiektów materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego w Ukrainie, a także zarządzaniem takimi obiektami. Środki z Funduszu będą mogły być też przeznaczone na finansowanie zadań Polskiego Czerwonego Krzyża, w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy, realizowanych przez Krajowe Biuro Informacji i Poszukiwań.

Projektowana nowela będzie kolejną zmianą w ustawie o pomocy obywatelom Ukrainy. Ustawa ta weszła w życie 12 marca z mocą od 24 lutego, czyli dnia ataku Rosji na Ukrainę. Reguluje sytuację uchodźców w Polsce od początku wojny, w tym legalność ich pobytu, prawo do nauki i pracy czy dostęp do ochrony zdrowia.

Autorka: Agnieszka Ziemska