REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zwolnienie z powodu siły wyższej w 2024 r. Dodatkowe dwa dni wolne za połowę wynagrodzenia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Piotr T. Szymański
Redaktor portalu Infor.pl
Czy Kodeks pracy definiuje, co to jest siła wyższa?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Zwolnienie z powodu działania siły wyższej to uprawnienie, które przyznała pracownikom ubiegłoroczna nowelizacja Kodeksu pracy. W określonych przepisami przypadkach pracownik ma prawo zwolnić się z pracy. Kluczowe w określeniu tych przypadków jest pojęcie siły wyższej. Czy Kodeks pracy definiuje, co to jest siła wyższa? Co na temat zwolnienia z powodu siły wyższej mówią przepisy obowiązujące w 2024 r.? Wyjaśniamy. 

Zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej przysługuje pracownikowi w przypadkach określonych przepisami Kodeksu pracy. Pracownik może wystąpić o zwolnienie od pracy wyłącznie w sytuacji, a której spełnione są łącznie następujące warunki:

REKLAMA

Autopromocja
  • powodem zwolnienia jest działanie siły wyższej,
  • siła wyższa dotyczy pilnych spraw rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem,
  • niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika.

Pracownik może zatem skorzystać ze zwolnienia od pracy w przypadku, gdy członek jego rodziny ulegnie wypadkowi lub nagle zachoruje (wskutek działania siły wyższej) i pracownik musi natychmiast być obecny celem np. interwencji, udzielenia pomocy czy zajęcia się sprawami rodzinnymi. Z przepisów o zwolnieniu od pracy z powodu działania siły wyższej nie można natomiast skorzystać, kiedy działanie siły wyższej dotyczyć będzie spraw rodzinnych spowodowanych innymi przyczynami niż choroba lub wypadek.

Co to jest siła wyższa

Siła wyższa nie ma ustawowej definicji. Mimo to posługuje się nimi szereg aktów prawnych, np. kilka przepisów Kodeksu cywilnego odwołuje się do siły wyższej jako przyczyny ograniczenia bądź wyłączenia odpowiedzialności za zobowiązania. Termin ten jest obecny także w Kodeksie pracy.

W doktrynie prawa siła wyższa rozumiana jest jako zjawisko: 

  • o charakterze nadzwyczajnym
  • któremu nie można zapobiec normalnymi środkami oraz 
  • za które osoba zobowiązana (np. pracownik) nie podnosi odpowiedzialności. 

Orzecznictwo sądów zwraca uwagę na trzy kryteria:

  • zdarzenie musi mieć charakter zewnętrzny – ma swoje źródło poza działalnością poszczególnych podmiotów stosunku prawnego,
  • zdarzenie ma być niemożliwe do przewidzenia   jego przewidzenie nie jest możliwe w świetle obiektywnej oceny sytuacji, 
  • za siłę wyższą można uznać jedynie zdarzenie niemożliwe do zapobieżenia – przy uwzględnieniu następstw, jakie niesie za sobą dane zdarzenie oraz możliwości jego zapobieżenia przy zastosowaniu współcześnie znanych możliwości.

Wymiar zwolnienia z powodu siły wyższej

Zwolnienie z powodu działania siły wyższej przysługuje pracownikowi w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w ciągu roku kalendarzowego. W okresie zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia

W przypadku pracownika, który pracuje na niepełny etat zwolnienie od pracy udzielane w wymiarze godzinowym ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Przy takich kalkulacjach niepełną godzinę zwolnienia zaokrągla się górę do pełnej godziny. 

Przykład

Wymiar czasu pracy
(część etatu)

Wymiar zwolnienia od pracy 
(godz.)

1/2

8

1/3

6

1/4

4

1/5

4

1/6

3

W taki sam sposób ustala się wymiar zwolnienia dla pracownika, którego dobowa norma pracy jest niższa niż 8 godzin.

Ważne

Czy zwolnienie z powodu siły wyższej przechodzi na rok następny

Zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej, które nie zostało w całości lub części wykorzystane w danym roku kalendarzowym nie podlega przeniesieniu na kolejny rok, a co za tym idzie – przepada. 

Z nowym rokiem kalendarzowym liczba godzin lub dni tego zwolnienia będzie dostępna do wykorzystania na nowo.

Wniosek o zwolnienie z powodu siły wyższej

Pracownik, który stanął w obliczu sytuacji, w której pilne sprawy rodzinne spowodowane chorobą lub wypadkiem są skutkiem działania siły wyższej, a jego natychmiastowa obecność jest niezbędna i chce zwolnić się z pracy musi wystąpić do pracodawcy ze stosownym wnioskiem. 

Przepisy nie precyzują, jaką formę powinien mieć wniosek o zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej. Można wobec tego przyjąć, że pracownik może zgłosić wniosek w formie dowolnej: na piśmie, w postaci elektronicznej (jako wiadomość przesłana pocztą elektroniczną bądź poprzez stosowaną w zakładzie pracy platformę służącą do komunikacji pomiędzy pracodawcą a pracownikami itp.), sms-em, telefonicznie bądź ustnie. 

Pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi zwolnienia od pracy, o ile wniosek został zgłoszony przez pracownika najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia.

W pierwszym wniosku o udzielenie zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej złożonym w danym roku kalendarzowym pracownik decyduje o sposobie wykorzystania zwolnienia w tym roku.

Dalszy ciąg materiału pod wideo
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Będzie łatwiej o ten zasiłek. Skorzystają ubezpieczeni, płatnicy składek, biura księgowo-rachunkowe

Będzie łatwiej o ten zasiłek. Skorzystają ubezpieczeni, płatnicy składek, biura księgowo-rachunkowe. Dlaczego? Bo planowane są spore zmiany w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 501) w zakresie ubiegania się o zasiłek.

Na ile oszacowano miesięczną wartość nieodpłatnej pracy domowej? Wartość „ukrytej” pracy kobiet była znacznie wyższa niż mężczyzn

Ile wynosi średnia miesięczna wartość nieodpłatnej pracy domowej? Kobiety, zwłaszcza matki małych dzieci, wykonują znacząco więcej nieodpłatnej pracy domowej niż mężczyźni. Różnice te są widoczne we wszystkich obszarach codziennych obowiązków. Ocenia Polski Instytut Ekonomiczny, powołując się na badania GUS.

Nowe zawody w klasyfikacji od 2026 roku. MRPiPS opublikowało projekt rozporządzenia [Projekt z 9 lipca 2025 r.]

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opublikowało projekt nowego rozporządzenia dotyczącego klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy. Dokument trafił 14 lipca 2025 r. do konsultacji publicznych i opiniowania. Nowe przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2026 roku.

Wyższe wynagrodzenia w budżetówce od 2026 r. Pracodawcy chcą większej podwyżki dla pracowników

Płaca minimalna w 2026 r. wzrośnie o 3%, ale w budżetówce podwyżka powinna być wyższa. Pracodawcy chcą wyższych wynagrodzeń w sferze budżetowej, aby jakość usług publicznych również rosła.

REKLAMA

Nie będzie w tym roku niższego dodatku za pracę w nocy niż w lipcu

W lipcu 2025 r. mamy najniższy dodatek za pracę w nocy. Taka sama kwota będzie obowiązywała w październiku. To miesiące z największą liczbą godzin pracy. Ile wynosi dodatek nocny w tym miesiącu?

Opieka nad małym dzieckiem podczas pracy zdalnej. Co z kontrolą pracodawcy?

Jak pracodawca może skontrolować pracę zdalną pracownika, który w czasie godzin pracy sprawuje bezpośrednią opiekę nad małoletnim dzieckiem (do 4. roku życia), szczególnie gdy dziecko nie ma zapewnionej w tym czasie opieki przez inną osobę (np. nianię, innego członka rodziny, żłobek, przedszkole)?

PPK: od jakiej kwoty nalicza się wpłaty? Czy wczasy pod gruszą, świadczenia urlopowe, nagroda jubileuszowa i zasiłki liczą się do podstawy wymiaru wpłat?

Od jakiej kwoty liczy się wpłaty na PPK? Nie od każdego świadczenia na rzecz uczestnika PPK należy naliczać wpłaty do PPK. To, czy dane świadczenie stanowi podstawę wpłat do PPK, zależy od tego, czy jest ono podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Co z wczasami pod gruszą, świadczeniem urlopowym, nagrodą jubileuszową, zasiłkami i urlopem wychowawczym?

Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

REKLAMA

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

REKLAMA