REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zwolnienie lekarskie - jak pracodawca może je skontrolować

Bogusław Nowakowski

REKLAMA

Jeżeli pracodawca podejrzewa, że pracownik (lub inny ubezpieczony podlegający ubezpieczeniu chorobowemu) wykorzystuje zwolnienie lekarskie niezgodnie z celem, na jaki zostało wydane, może sam skontrolować pracownika lub wystąpić do ZUS o taką kontrolę. Gdy okaże się, że pracownik nie wykorzystywał tego okresu na rekonwalescencję, tylko np. świadczył pracę u innego pracodawcy czy wyjechał na wycieczkę, wówczas utraci prawo do świadczenia chorobowego za cały okres orzeczony zwolnieniem lekarskim.

Płatnik składek jest zobowiązany do przeprowadzania kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby lub konieczności sprawowania osobistej opieki (art. 68 ust. 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej). Sposób kontroli przeprowadzanej przez pracodawcę został uzależniony od liczby zatrudnionych przez niego pracowników lub innych osób podlegających ubezpieczeniu chorobowemu. W przypadku zatrudniania więcej niż 20 ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniu chorobowemu pracodawca posiada uprawnienia do osobistego skontrolowania pracownika (lub ubezpieczonego) podlegającego ubezpieczeniu chorobowemu i korzystającego ze zwolnienia lekarskiego. Jeżeli zatrudnia do 20 ubezpieczonych, nie posiada takiego uprawnienia, ale może zwrócić się do ZUS, aby przeprowadził taką kontrolę. Jednak ZUS przeprowadza kontrolę tylko w stosunku do osób pobierających m.in. zasiłek chorobowy czy świadczenie rehabilitacyjne. Nie przeprowadza kontroli osób, którym jest wypłacane wynagrodzenie chorobowe.

REKLAMA

Autopromocja

Kontrola prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby przeprowadzona zarówno przez pracodawcę, jak i przez ZUS polega na ustaleniu, czy pracownik:

  • w okresie orzeczonej niezdolności do pracy nie wykonuje pracy zarobkowej albo
  • nie wykorzystuje zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z jego celem.

Okres wakacyjny zarówno dla płatnika, jak i ZUS powoduje też konieczność dodatkowego sprawdzenia, czy zwolnienia lekarskie nie są wykorzystywane przez osoby przebywające na zwolnieniu w celu np. wyjazdu na wycieczkę, wyremontowania mieszkania czy porządków na działce.

ZUS ZLA wystawione z powodu choroby

Chory pracownik przebywający na zwolnieniu lekarskim nie może wykonywać żadnych czynności, które powodują, że wydłuża się okres powrotu do zdrowia i rekonwalescencji. Jeżeli w trakcie kontroli zostanie ustalone, że pracownik w czasie niezdolności do pracy orzeczonej zaświadczeniem lekarskim wystawionym na druku ZUS ZLA wykonuje pracę zarobkową lub wykorzystuje to zwolnienie niezgodnie z jego celem, traci prawo do zasiłku chorobowego. Nie jest istotne, czy praca była świadczona na podstawie np. umowy o pracę, umowy zlecenia czy była wykonywana „na czarno”. Zasiłek chorobowy nie przysługuje w takim przypadku za cały okres objęty zaświadczeniem lekarskim, w czasie którego została stwierdzona choćby jedna z tych okoliczności.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

PRZYKŁAD

Pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim od 2 marca do 18 maja br. w związku z urazem nadwyrężenia ścięgna ręki. Kolejne zwolnienia lekarskie przedłożył na okresy od 19 do 23 maja, a następnie od 24 do 31 maja br. W wyniku przeprowadzonej kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od pracy, która miała miejsce 25 maja br., ustalono, że pracownik kosił trawę na własnej posesji. Ustalenia te zostały zapisane w protokole z kontroli. Na tej podstawie pracownik został pozbawiony prawa do zasiłku chorobowego za cały okres objęty drugim zaświadczeniem lekarskim wystawionym na okres od 24 do 31 maja br.

Zwolnienie lekarskie szpitalne i poszpitalne

Inna zasada pozbawienia prawa do zasiłku chorobowego, w trakcie którego stwierdzono wykonywanie pracy zarobkowej, obowiązuje w przypadku wystawienia zaświadczenia lekarskiego obejmującego okres pobytu w szpitalu i poszpitalny okres niezdolności do pracy.

W przypadku gdy zwolnienie lekarskie wystawione na druku ZUS ZLA, w czasie którego przeprowadzono kontrolę, obejmuje okres pobytu w szpitalu i poszpitalny okres niezdolności do pracy, wówczas utrata prawa do zasiłku chorobowego dotyczy tylko okresu niezdolności do pracy po wypisaniu ze szpitala. Takie stanowisko zaprezentował Sąd Najwyższy w wyroku z 4 lipca 2000 r. (II UKN 634/99, OSNP 2002/2/48).

WAŻNE!

Jeżeli zwolnienie lekarskie obejmuje okres pobytu w szpitalu oraz poszpitalny okres niezdolności do pracy, utrata prawa do zasiłku dotyczy tylko okresu poszpitalnego.

PRZYKŁAD

Pracownik przedłożył zwolnienie lekarskie na okres od 30 maja do 10 czerwca 2012 r., z czego pierwszych 7 dni przypada na pobyt w szpitalu. Zgodnie z informacją od pracownika, pobyt w szpitalu był spowodowany urazem kręgosłupa. W związku z tym, że pracownik w 2012 r. wykorzystał już 33 dni wynagrodzenia za czas choroby, na podstawie przedłożonego zwolnienia lekarskiego ma prawo do zasiłku chorobowego. Pracodawca 6 czerwca przeprowadził kontrolę wykorzystywania zwolnienia, w wyniku której stwierdzono, że pracownik sadził drzewka iglaste. Ustalenia te zostały zapisane w protokole kontroli. Na tej podstawie pracownik został pozbawiony prawa do zasiłku chorobowego za okres po wypisaniu ze szpitala, tj. od 6 do 10 czerwca br.

Nieobecność pracownika w miejscu zamieszkania lub pobytu

Często zdarza się, że w trakcie przeprowadzania kontroli w miejscu zamieszkania lub pobytu pracownika stwierdza się jego nieobecność. W takim przypadku kontrola powinna być w miarę możliwości ponowiona, a kontrolowany pracownik jest zobowiązany wyjaśnić przyczynę tej nieobecności.

Nie oznacza to, że osoba przebywająca na zwolnieniu lekarskim ma całkowity zakaz wychodzenia z domu. Nieobecność w miejscu zamieszkania lub pobytu w czasie przeprowadzania kontroli może być usprawiedliwiona, jeżeli pracownik wyjaśni, że w okresie przeprowadzonej kontroli był np. z wizytą kontrolną u lekarza, realizował receptę w aptece, odbywał rehabilitację. Odmowa wyjaśnienia przyczyny nieobecności w domu w czasie kontroli albo nieudzielenie wyjaśnień w wyznaczonym terminie jest podstawą do uznania, że zwolnienie lekarskie jest wykorzystywane niezgodnie z jego celem, a tym samym do odmówienia prawa do zasiłku chorobowego. Pracodawca ma też podstawy do odmowy prawa do wynagrodzenia za okres choroby.

WAŻNE!

Jeżeli ubezpieczony odmawia udzielenia wyjaśnień, z jakich powodów był nieobecny w domu w trakcie kontroli, lub nie udziela wyjaśnień w terminie, jest to podstawa do odmowy prawa do zasiłku i wynagrodzenia chorobowego.

PRZYKŁAD

Pracownica w wieku 38 lat przebywa na zwolnieniu lekarskim od 4 do 14 czerwca br. W tym roku kalendarzowym wykorzystała już okres 33 dni wynagrodzenia za czas choroby, dlatego na podstawie przedłożonego zwolnienia lekarskiego ma prawo do zasiłku chorobowego. Pracodawca 8 czerwca br. przeprowadził kontrolę wykorzystywania zwolnienia lekarskiego, jednak nikogo nie zastał w domu pracownicy. Kontrolę ponowił 12 czerwca i również nikogo nie zastał w domu. Pracownica wróciła do pracy 15 czerwca br. Pracodawca poprosił ją o złożenie wyjaśnień w sprawie nieobecności w dniach przeprowadzonej kontroli. Pracownica odmówiła złożenia wyjaśnień w tej sprawie. Na tej podstawie pracownica została pozbawiona prawa do zasiłku chorobowego od 4 do 14 czerwca br.

Gdy pracodawca otrzyma informację o ubezpieczonym

REKLAMA

Pracownik może być pozbawiony prawa do zasiłku chorobowego w związku z niewłaściwym wykorzystywaniem zwolnienia lekarskiego od pracy niezgodnie z jego celem lub wykonywaniem pracy zarobkowej nie tylko w wyniku przeprowadzenia bezpośredniej kontroli, ale także wtedy, gdy pracodawca uzyska informacje wskazujące na niewłaściwe wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego od pracy przez ubezpieczonego, np. o wykonywaniu pracy zarobkowej u innego pracodawcy, udziale w bójce, wyjeździe na zorganizowane wczasy, zawiadomieniu z policji, urzędu celnego. Taka sytuacja może również zaistnieć już po wypłacie zasiłku chorobowego.

W przypadku uzyskania przez pracodawcę takich informacji jest on zobowiązany do sporządzenia protokołu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego, w którym opisuje na podstawie uzyskanych dokumentów, na czym polegało nieprawidłowe wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego od pracy lub fakt podjęcia pracy zarobkowej. Protokół jest podpisywany przez osoby upoważnione przez pracodawcę. Protokół należy przedłożyć pracownikowi, którego dotyczy, w celu wniesienia przez niego ewentualnych uwag do ustaleń zawartych w protokole. Wpis w protokole pracownik potwierdza podpisem.

PRZYKŁAD

Pracownik mieszkający i pracujący we Wrocławiu otrzymał zaświadczenie lekarskie na druku ZUS ZLA na okres od 1 do 13 czerwca br. Za okres tej niezdolności do pracy pracownikowi przysługuje prawo do zasiłku chorobowego. Pracodawca otrzymał informację z policji, że 8 czerwca br. pracownik pod wpływem alkoholu brał udział w bójce w Kołobrzegu. Na podstawie otrzymanej informacji pracodawca sporządził protokół kontroli wpisując jako wyniki ustaleń treść informacji uzyskanej z policji. Protokół jest podstawą dla pracodawcy do pozbawienia pracownika prawa do zasiłku chorobowego za okres od 1 do 13 czerwca br.

Zwolnienie lekarskie nie może również służyć do organizowania wyjazdów rodzinnych, zakładowych czy na wczasy organizowane przez biura podróży. Informacja o wykorzystywaniu zwolnienia lekarskiego do tego właśnie celu spowoduje utratę prawa do świadczenia chorobowego.

PRZYKŁAD

Pracownica w wieku 52 lat dostarczyła do zakładu zwolnienie lekarskie na okres od 8 do 24 czerwca br. z powodu nadciśnienia tętniczego. Na początku roku wykorzystała 14 dni wynagrodzenia chorobowego, dlatego od 8 czerwca nabywa prawo do zasiłku chorobowego. Po powrocie ze zwolnienia lekarskiego pracownica pokazywała koleżankom z pracy zdjęcia z tygodniowego pobytu na wycieczce we Włoszech, zorganizowanej przez zakład pracy jej męża. O tym fakcie dowiedział się pracodawca, dlatego pozbawił pracownicę prawa do zasiłku chorobowego za okres całego zwolnienia lekarskiego, tj. od 8 do 24 czerwca br. Wykorzystywanie w ten sposób zwolnienia lekarskiego jest nadużyciem, a tym samym skutkuje pozbawieniem prawa do świadczenia chorobowego.

Więcej na ten temat znajdziesz w płatnej części serwisu w artykule: Jak kontrolować prawidłowość wykorzystywania przez pracowników zwolnień lekarskich

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jak określać wynagrodzenie w umowie o pracę

Prawidłowo sporządzona umowa o pracę powinna określać wynagrodzenie odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia. Wskazane przez strony wynagrodzenie jest jednym z obligatoryjnych elementów umowy o pracę.

Przerwy w pracy dla osób niepełnosprawnych w 2025 r.

Przerwy w pracy dla osób niepełnosprawnych w 2025 r. Jakie przerwy należą się pracownikom posiadającym orzeczenie o niepełnosprawności? Co w przypadku obsługi komputera? Czy przerwy wliczają się do czasu pracy?

Czy można nie płacić za godziny nadliczbowe?

Przepisy prawa pracy dopuszczają, aby niektórzy pracownicy nie mieli prawa do rekompensaty za pracę w godzinach nadliczbowych. Są jednak sytuacje, gdy z winy pracodawcy taka rekompensata jednak im przysługuje. O jakich pracowników chodzi?

Co daje II stopień niepełnosprawności w 2025 r.?

Zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych wyróżnia się trzy stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany i lekki stopień niepełnosprawności. Kiedyś używało się określeń I,II i III grupa inwalidzka.

REKLAMA

1550 zł dofinansowania do zatrudnienia osób niepełnosprawnych z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Trzeba wypełnić Wn-D i dołączyć INF-D-P

1550 zł dofinansowania do zatrudnienia osób niepełnosprawnych z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Trzeba wypełnić Wn-D i dołączyć INF-D-P. Można wystąpić z korektą wniosku i otrzymać wyższe dofinansowanie z wyrównaniem od lipca 2024 r.

Webinar: Rodzicielstwo po nowemu, czyli zmiany w Kodeksie pracy 2025 + certyfikat gwarantowany

Praktyczny webinar „Rodzicielstwo po nowemu, czyli zmiany w Kodeksie pracy 2025” poprowadzi Aleksander Kuźniar, prawnik, specjalista z zakresu prawa pracy oraz ochrony danych osobowych, ekspert INFORAKADEMII. Uczestnicy dowiedzą się, kiedy i na jakich warunkach pracownicy mogą skorzystać z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego oraz co musi się znaleźć we wniosku o jego udzielenie. Każdy z uczestników otrzyma imienny certyfikat i dostęp do retransmisji webinaru wraz z materiałami dodatkowymi.

Wzrosną wynagrodzenia pracowników samorządowych. Podwyżki z wyrównaniem od stycznia 2025 r.

W 2025 r. wzrosną wynagrodzenia osób zatrudnionych w samorządach na podstawie wyboru oraz powołania. Zwiększą się także stawki minimalnego poziomu wynagrodzenia zasadniczego pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.

Do 28 lutego emeryci i renciści muszą rozliczyć dodatkowe przychody

ZUS przypomina o obowiązku rozliczenia dodatkowych przychodów przez osoby, które pobierają emeryturę lub rentę, mimo że nie osiągnęły wieku emerytalnego, a w zeszłym roku dorabiały do swojego świadczenia. Termin mija 28 lutego 2025 r.

REKLAMA

Najniższa emerytura, renta rodzinna i socjalna: 1878,91 zł brutto od 1 marca. Waloryzacja 2025 - emerytury i renty wzrosną o 5,5 proc.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało 12 lutego 2025 r., że od 1 marca 2025 roku emerytury i renty zostaną zwaloryzowane o wskaźnik 105,5%. Oznacza to, że renty i emerytury wzrosną o 5,5 procent.

Od 1 marca 2025 r. zwiększy się wynagrodzenie pracowników młodocianych

Od 1 marca 2025 r. zwiększy się wynagrodzenie pracowników młodocianych. To efekt wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w czwartym kwartale 2024 r.

REKLAMA