REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zwolnienie lekarskie - jak pracodawca może je skontrolować

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Bogusław Nowakowski

REKLAMA

Jeżeli pracodawca podejrzewa, że pracownik (lub inny ubezpieczony podlegający ubezpieczeniu chorobowemu) wykorzystuje zwolnienie lekarskie niezgodnie z celem, na jaki zostało wydane, może sam skontrolować pracownika lub wystąpić do ZUS o taką kontrolę. Gdy okaże się, że pracownik nie wykorzystywał tego okresu na rekonwalescencję, tylko np. świadczył pracę u innego pracodawcy czy wyjechał na wycieczkę, wówczas utraci prawo do świadczenia chorobowego za cały okres orzeczony zwolnieniem lekarskim.

Płatnik składek jest zobowiązany do przeprowadzania kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby lub konieczności sprawowania osobistej opieki (art. 68 ust. 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej). Sposób kontroli przeprowadzanej przez pracodawcę został uzależniony od liczby zatrudnionych przez niego pracowników lub innych osób podlegających ubezpieczeniu chorobowemu. W przypadku zatrudniania więcej niż 20 ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniu chorobowemu pracodawca posiada uprawnienia do osobistego skontrolowania pracownika (lub ubezpieczonego) podlegającego ubezpieczeniu chorobowemu i korzystającego ze zwolnienia lekarskiego. Jeżeli zatrudnia do 20 ubezpieczonych, nie posiada takiego uprawnienia, ale może zwrócić się do ZUS, aby przeprowadził taką kontrolę. Jednak ZUS przeprowadza kontrolę tylko w stosunku do osób pobierających m.in. zasiłek chorobowy czy świadczenie rehabilitacyjne. Nie przeprowadza kontroli osób, którym jest wypłacane wynagrodzenie chorobowe.

REKLAMA

Autopromocja

Kontrola prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby przeprowadzona zarówno przez pracodawcę, jak i przez ZUS polega na ustaleniu, czy pracownik:

  • w okresie orzeczonej niezdolności do pracy nie wykonuje pracy zarobkowej albo
  • nie wykorzystuje zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z jego celem.

Okres wakacyjny zarówno dla płatnika, jak i ZUS powoduje też konieczność dodatkowego sprawdzenia, czy zwolnienia lekarskie nie są wykorzystywane przez osoby przebywające na zwolnieniu w celu np. wyjazdu na wycieczkę, wyremontowania mieszkania czy porządków na działce.

ZUS ZLA wystawione z powodu choroby

Chory pracownik przebywający na zwolnieniu lekarskim nie może wykonywać żadnych czynności, które powodują, że wydłuża się okres powrotu do zdrowia i rekonwalescencji. Jeżeli w trakcie kontroli zostanie ustalone, że pracownik w czasie niezdolności do pracy orzeczonej zaświadczeniem lekarskim wystawionym na druku ZUS ZLA wykonuje pracę zarobkową lub wykorzystuje to zwolnienie niezgodnie z jego celem, traci prawo do zasiłku chorobowego. Nie jest istotne, czy praca była świadczona na podstawie np. umowy o pracę, umowy zlecenia czy była wykonywana „na czarno”. Zasiłek chorobowy nie przysługuje w takim przypadku za cały okres objęty zaświadczeniem lekarskim, w czasie którego została stwierdzona choćby jedna z tych okoliczności.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

PRZYKŁAD

Pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim od 2 marca do 18 maja br. w związku z urazem nadwyrężenia ścięgna ręki. Kolejne zwolnienia lekarskie przedłożył na okresy od 19 do 23 maja, a następnie od 24 do 31 maja br. W wyniku przeprowadzonej kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od pracy, która miała miejsce 25 maja br., ustalono, że pracownik kosił trawę na własnej posesji. Ustalenia te zostały zapisane w protokole z kontroli. Na tej podstawie pracownik został pozbawiony prawa do zasiłku chorobowego za cały okres objęty drugim zaświadczeniem lekarskim wystawionym na okres od 24 do 31 maja br.

Zwolnienie lekarskie szpitalne i poszpitalne

REKLAMA

Inna zasada pozbawienia prawa do zasiłku chorobowego, w trakcie którego stwierdzono wykonywanie pracy zarobkowej, obowiązuje w przypadku wystawienia zaświadczenia lekarskiego obejmującego okres pobytu w szpitalu i poszpitalny okres niezdolności do pracy.

W przypadku gdy zwolnienie lekarskie wystawione na druku ZUS ZLA, w czasie którego przeprowadzono kontrolę, obejmuje okres pobytu w szpitalu i poszpitalny okres niezdolności do pracy, wówczas utrata prawa do zasiłku chorobowego dotyczy tylko okresu niezdolności do pracy po wypisaniu ze szpitala. Takie stanowisko zaprezentował Sąd Najwyższy w wyroku z 4 lipca 2000 r. (II UKN 634/99, OSNP 2002/2/48).

WAŻNE!

Jeżeli zwolnienie lekarskie obejmuje okres pobytu w szpitalu oraz poszpitalny okres niezdolności do pracy, utrata prawa do zasiłku dotyczy tylko okresu poszpitalnego.

PRZYKŁAD

Pracownik przedłożył zwolnienie lekarskie na okres od 30 maja do 10 czerwca 2012 r., z czego pierwszych 7 dni przypada na pobyt w szpitalu. Zgodnie z informacją od pracownika, pobyt w szpitalu był spowodowany urazem kręgosłupa. W związku z tym, że pracownik w 2012 r. wykorzystał już 33 dni wynagrodzenia za czas choroby, na podstawie przedłożonego zwolnienia lekarskiego ma prawo do zasiłku chorobowego. Pracodawca 6 czerwca przeprowadził kontrolę wykorzystywania zwolnienia, w wyniku której stwierdzono, że pracownik sadził drzewka iglaste. Ustalenia te zostały zapisane w protokole kontroli. Na tej podstawie pracownik został pozbawiony prawa do zasiłku chorobowego za okres po wypisaniu ze szpitala, tj. od 6 do 10 czerwca br.

Nieobecność pracownika w miejscu zamieszkania lub pobytu

REKLAMA

Często zdarza się, że w trakcie przeprowadzania kontroli w miejscu zamieszkania lub pobytu pracownika stwierdza się jego nieobecność. W takim przypadku kontrola powinna być w miarę możliwości ponowiona, a kontrolowany pracownik jest zobowiązany wyjaśnić przyczynę tej nieobecności.

Nie oznacza to, że osoba przebywająca na zwolnieniu lekarskim ma całkowity zakaz wychodzenia z domu. Nieobecność w miejscu zamieszkania lub pobytu w czasie przeprowadzania kontroli może być usprawiedliwiona, jeżeli pracownik wyjaśni, że w okresie przeprowadzonej kontroli był np. z wizytą kontrolną u lekarza, realizował receptę w aptece, odbywał rehabilitację. Odmowa wyjaśnienia przyczyny nieobecności w domu w czasie kontroli albo nieudzielenie wyjaśnień w wyznaczonym terminie jest podstawą do uznania, że zwolnienie lekarskie jest wykorzystywane niezgodnie z jego celem, a tym samym do odmówienia prawa do zasiłku chorobowego. Pracodawca ma też podstawy do odmowy prawa do wynagrodzenia za okres choroby.

WAŻNE!

Jeżeli ubezpieczony odmawia udzielenia wyjaśnień, z jakich powodów był nieobecny w domu w trakcie kontroli, lub nie udziela wyjaśnień w terminie, jest to podstawa do odmowy prawa do zasiłku i wynagrodzenia chorobowego.

PRZYKŁAD

Pracownica w wieku 38 lat przebywa na zwolnieniu lekarskim od 4 do 14 czerwca br. W tym roku kalendarzowym wykorzystała już okres 33 dni wynagrodzenia za czas choroby, dlatego na podstawie przedłożonego zwolnienia lekarskiego ma prawo do zasiłku chorobowego. Pracodawca 8 czerwca br. przeprowadził kontrolę wykorzystywania zwolnienia lekarskiego, jednak nikogo nie zastał w domu pracownicy. Kontrolę ponowił 12 czerwca i również nikogo nie zastał w domu. Pracownica wróciła do pracy 15 czerwca br. Pracodawca poprosił ją o złożenie wyjaśnień w sprawie nieobecności w dniach przeprowadzonej kontroli. Pracownica odmówiła złożenia wyjaśnień w tej sprawie. Na tej podstawie pracownica została pozbawiona prawa do zasiłku chorobowego od 4 do 14 czerwca br.

Gdy pracodawca otrzyma informację o ubezpieczonym

Pracownik może być pozbawiony prawa do zasiłku chorobowego w związku z niewłaściwym wykorzystywaniem zwolnienia lekarskiego od pracy niezgodnie z jego celem lub wykonywaniem pracy zarobkowej nie tylko w wyniku przeprowadzenia bezpośredniej kontroli, ale także wtedy, gdy pracodawca uzyska informacje wskazujące na niewłaściwe wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego od pracy przez ubezpieczonego, np. o wykonywaniu pracy zarobkowej u innego pracodawcy, udziale w bójce, wyjeździe na zorganizowane wczasy, zawiadomieniu z policji, urzędu celnego. Taka sytuacja może również zaistnieć już po wypłacie zasiłku chorobowego.

W przypadku uzyskania przez pracodawcę takich informacji jest on zobowiązany do sporządzenia protokołu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego, w którym opisuje na podstawie uzyskanych dokumentów, na czym polegało nieprawidłowe wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego od pracy lub fakt podjęcia pracy zarobkowej. Protokół jest podpisywany przez osoby upoważnione przez pracodawcę. Protokół należy przedłożyć pracownikowi, którego dotyczy, w celu wniesienia przez niego ewentualnych uwag do ustaleń zawartych w protokole. Wpis w protokole pracownik potwierdza podpisem.

PRZYKŁAD

Pracownik mieszkający i pracujący we Wrocławiu otrzymał zaświadczenie lekarskie na druku ZUS ZLA na okres od 1 do 13 czerwca br. Za okres tej niezdolności do pracy pracownikowi przysługuje prawo do zasiłku chorobowego. Pracodawca otrzymał informację z policji, że 8 czerwca br. pracownik pod wpływem alkoholu brał udział w bójce w Kołobrzegu. Na podstawie otrzymanej informacji pracodawca sporządził protokół kontroli wpisując jako wyniki ustaleń treść informacji uzyskanej z policji. Protokół jest podstawą dla pracodawcy do pozbawienia pracownika prawa do zasiłku chorobowego za okres od 1 do 13 czerwca br.

Zwolnienie lekarskie nie może również służyć do organizowania wyjazdów rodzinnych, zakładowych czy na wczasy organizowane przez biura podróży. Informacja o wykorzystywaniu zwolnienia lekarskiego do tego właśnie celu spowoduje utratę prawa do świadczenia chorobowego.

PRZYKŁAD

Pracownica w wieku 52 lat dostarczyła do zakładu zwolnienie lekarskie na okres od 8 do 24 czerwca br. z powodu nadciśnienia tętniczego. Na początku roku wykorzystała 14 dni wynagrodzenia chorobowego, dlatego od 8 czerwca nabywa prawo do zasiłku chorobowego. Po powrocie ze zwolnienia lekarskiego pracownica pokazywała koleżankom z pracy zdjęcia z tygodniowego pobytu na wycieczce we Włoszech, zorganizowanej przez zakład pracy jej męża. O tym fakcie dowiedział się pracodawca, dlatego pozbawił pracownicę prawa do zasiłku chorobowego za okres całego zwolnienia lekarskiego, tj. od 8 do 24 czerwca br. Wykorzystywanie w ten sposób zwolnienia lekarskiego jest nadużyciem, a tym samym skutkuje pozbawieniem prawa do świadczenia chorobowego.

Więcej na ten temat znajdziesz w płatnej części serwisu w artykule: Jak kontrolować prawidłowość wykorzystywania przez pracowników zwolnień lekarskich

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

REKLAMA

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

Zmiany w stażu pracy od 2026 roku. Więcej praw dla 5 mln pracowników

Zmiany w stażu pracy, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku to więcej praw dla nawet 5 mln pracowników w Polsce. Nowe przepisy oznaczają też realny wzrost kosztów pracy. Działy kadr i płac już powinny przygotowywać się do zmian.

Zmiana branży w 2025 – od czego zacząć i gdzie znaleźć ogłoszenia pracy?

Rynek pracy, jaki znaliśmy, właśnie przestaje istnieć. Dzieje się to na naszych oczach i tak naprawdę tempo zmian jest znacznie szybsze, niż przypuszczali eksperci. Choć brzmi to aż nadto dramatycznie, to jednak nie można zaprzeczyć, że wielu pracowników zmaga się aktualnie z poważnymi problemami zawodowymi, a pracodawcy dwoją się i troją, aby stworzyć nowe systemy zarządzania w rzeczywistości AI. Niektóre zawody już przestają istnieć lub przechodzą intensywne zmiany, u podstaw których znajdziemy wdrożenie czata GPT do codziennych obowiązków. Dla niektórych osób jedynym rozwiązaniem okazała się zmiana pracy, dla innych w grę wchodzi tylko zmiana branży. Przebranżowienie to współczesny odpowiednik ucieczki z tonącego statku - tylko w tym wypadku pracownik sam buduje swoją szalupę ratunkową. Zatem jak aktualnie wygląda temat zmiany branży? Jakie są powody? W którą stronę iść i gdzie szukać nowych zawodowych wyzwań?

REKLAMA

Składka zdrowotna 2025: ryczałt, karta podatkowa, podatek liniowy, zasady ogólne. Jaka jest podstawa wymiaru? Ile procent?

Jaka jest podstawa wymiaru składki oraz kwota składki zdrowotnej w 2025 roku dla niektórych grup ubezpieczonych? ZUS informuje o wysokości składki na ryczałcie, karcie podatkowej, przy zasadach ogólnych, podatku liniowym, podatku od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz dla osób współpracujących.

Do kiedy jest nabór firm i instytucji do pilotażu skróconego tygodnia pracy?

Pilotaż skróconego tygodnia pracy jest konieczny. Może się okazać, że powszechny zapis o krótszym czasie pracy będzie tragiczny dla polskiej gospodarki, firm i społeczeństwa. Do kiedy trwa nabór firm i instytucji do projektu?

REKLAMA