Niższy wymiar czasu pracy czy urlop wychowawczy
Artykuł 1867 k.p. przyznaje prawo wystąpienia z wnioskiem o obniżenie wymiaru czasu pracy wyłącznie pracownikom uprawnionym do urlopu wychowawczego. Zgodnie z art. 186 k.p., prawo to przysługuje pracownikom legitymującym się co najmniej sześciomiesięcznym stażem pracy (nie musi to być wykonywanie pracy przez 6 miesięcy; wystarczy tak długo trwający stosunek pracy).
Z urlopu skorzystać można w wymiarze 3 lat i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko czwartego roku życia.
Pracownik sprawujący opiekę nad dzieckiem, które z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności wymaga osobistej opieki, jest uprawniony do „dodatkowego” urlopu wychowawczego w wymiarze 3 lat, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.
Z uprawnienia do obniżenia wymiaru czasu pracy może skorzystać zarówno pracownik - ojciec lub opiekun dziecka, jak i pracownica - matka lub opiekunka, z tym że jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie są zatrudnieni, z uprawnienia tego może korzystać tylko jedno z nich (art. 1891 k.p.).
Należy pamiętać, że uprawnienie, o którym mowa, przysługuje nie tylko pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy - może z niego skorzystać także pracownik zatrudniony w niepełnym, ale wyższym niż pół etatu wymiarze czasu pracy.
Należy zwrócić uwagę, że z obniżenia wymiaru czasu pracy na podstawie art. 1867 k.p. mogą skorzystać też pracownicy, których pełny wymiar czasu pracy jest niższy od wynikającego z przepisów kodeksu pracy, np. pracownicy niepełnosprawni.
A zatem wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy może złożyć każdy pracownik spełniający wszystkie podane wyżej warunki. Okres skróconego czasu pracy może wynosić maksymalnie nawet 6 lat.
Realizacja uprawnienia
Obniżenie wymiaru czasu pracy następuje na wniosek pracownika. Przepisy nie regulują ani formy (ustna, pisemna) ani trybu składania/rozpatrywania wniosku (w tym terminu jego złożenia). Nie odsyłają także w tym zakresie do regulacji dotyczących udzielania urlopu wychowawczego.
W związku z tym należy przyjąć, że wniosek może być złożony w każdym czasie, nawet „z dnia na dzień”, oraz w dowolnej formie (nawet ustnie), zaś pracodawca ma obowiązek wniosek uwzględnić. Wątpliwości mogą pojawić się w zakresie doręczania wniosku; w tym zakresie należałoby - zdaniem autorki - stosować przepisy art. 61 k.c. w związku z art. 300 k.p. (traktując wniosek jako oświadczenie woli pracownika). Należałoby zatem uznać, że wniosek zostaje złożony z chwilą, gdy adresat (pracodawca) będzie miał możliwość zapoznania się z jego treścią.
Wobec braku szczegółowych regulacji pojawiają się pewne problemy dotyczące realizacji omawianego uprawnienia - w szczególności dotyczące cofnięcia i zmiany wniosku, wcześniejszej rezygnacji z obniżenia czasu pracy.
Nie ulega wątpliwości, że każda z tych czynności jest możliwa za zgodą pracodawcy. Nie jest jednakże dopuszczalne - zdaniem autora - jednostronna zmiana lub cofnięcie wniosku czy też rezygnacja z obniżenia wymiaru czasu pracy, choćby przy zachowaniu zasad przewidzianych dla urlopu wychowawczego, chyba że strony stosunku pracy umówią się inaczej. Wyjątkiem będzie sytuacja, gdy oświadczenie pracownika dotyczące odwołania wniosku dotrze do pracodawcy jednocześnie z wnioskiem lub wcześniej (art. 61 § 2 k.c. w związku z art. 300 k.p.).
Wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy może być złożony w formie dowolnej. Wskazane jest jednak, aby zachowana została forma pisemna, co pozwoli pracownikowi udokumentować złożenie wniosku, zaś pracodawcy, że obniżenie zostało dokonane zgodnie z wnioskiem pracownika. W razie ustnego złożenia wniosku przez pracownika wskazane byłoby sporządzenie notatki potwierdzającej fakt złożenia i treść wniosku.
Z art. 1867 k.p. wysnuć można, że wniosek powinien określać datę rozpoczęcia i zakończenia korzystania z obniżenia wymiaru czasu pracy (choćby pośrednio poprzez wskazanie okresu), wymiar czasu pracy, do którego ma nastąpić obniżenie (nie może być niższy niż pół etatu).
Dopuszczalne jest wielokrotne składanie wniosku, a w każdym zaś kolejnym pracownik może wskazywać różne (obniżone) wymiary czasu pracy. Jedynym ograniczeniem pozostaje wymóg, aby wymiar ten nie był niższy aniżeli połowa wymiaru czasu pracy tego pracownika.
Oczywiście pracownik wskazując okres, w którym będzie chciał korzystać z obniżenia wymiaru czasu pracy, może oznaczyć go jako krótszy, aniżeli ten, w którym byłby uprawniony do urlopu wychowawczego.
Dodatkowo ze względu na to, że prawo to przysługuje tylko jednemu z pracujących rodziców (art. 1891 k.p.), pracownik powinien przedstawić oświadczenie o niekorzystaniu przez drugiego rodzica (opiekuna) z tego uprawnienia.
Wskazanie przez pracownika okresu, w których chciałby korzystać z obniżonego wymiaru czasu pracy, wiążę pracodawcę, o ile mieści się w okresie uprawnienia do urlopu wychowawczego.
Nie ma przeszkód prawnych, by pracownik wykorzystał część urlopu wychowawczego, w pozostałym okresie korzystając z obniżenia wymiaru czasu pracy.
Nowy rozkład czasu pracy
Obniżenie wymiaru czasu pracy pociąga za sobą konieczność ustalenia dla pracownika nowego rozkładu czasu pracy. Ustalenie nowego rozkładu czasu pracy stanowi uprawnienie wyłącznie pracodawcy, przepis nie nakazuje w tym przypadku uwzględnienia wniosku pracownika. Jednakże - ze względu na cel przepisu - wskazane byłoby osiągnięcie porozumienia pomiędzy stronami stosunku pracy w tym zakresie. Na przykład przy zatrudnieniu na pół etatu i podstawowym systemie czasu pracy pracownik może wykonywać pracę od poniedziałku do piątku po 4 godziny lub też dwa dni w tygodniu po 8 godzin, zaś trzeciego dnia 4.
Ustalenie nowego, indywidualnego rozkładu czasu pracy powinno nastąpić zgodnie z regułami określonymi w regulaminie pracy. Jeżeli regulamin dla pracowników zatrudnionych w określonym wymiarze czasu pracy przewiduje konkretny rozkład czasu pracy, pracownik, o którym mowa, powinien zostać zatrudniony zgodnie z tym rozkładem, chyba że strony stosunku pracy skorzystają z przepisu art. 142 k.p., czyli na wniosek pracownika zostanie ustalony indywidualny rozkład czasu pracy w ramach sytemu czasu pracy, jakim objęty jest pracownik. W razie braku wniosku pracownika, pracodawcy nie wolno ustalać rozkładu innego niż określony regulaminem pracy.
Pracownik korzystający z obniżenia wymiaru czasu pracy nie może być w żadnym razie traktowany jako osoba korzystająca z urlopu wychowawczego. Ze stwierdzenia tego wynikają istotne konsekwencje. Do pracownika, który złożył wniosek przewidziany w art. 1867 k.p., nie będą miały bowiem zastosowania przepisy dotyczące uprawnień lub obostrzeń przewidzianych dla osób korzystających z takich urlopów.
W szczególności do pracownika korzystającego z obniżenia wymiaru czasu pracy nie będą miały zastosowania regulacje dotyczące:
- szczególnej ochrony stosunku pracy w okresie od dnia złożenia wniosku (w okresie obniżenia wymiaru czasu pracy umowa może zostać rozwiązana na zasadach ogólnych),
- rezygnacji z obniżenia po uprzednim zawiadomieniu pracodawcy najpóźniej na 30 dni przed terminem zamierzonego powrotu do pracy na pełny wymiar czasu pracy,
- uzależnienie podjęcia pracy zarobkowej albo innej działalności, nauki czy szkolenia od sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem,
- możliwości wezwania do stawienia się do pracy w przypadku ustalenia, że pracownik trwale zaprzestał sprawowania opieki nad dzieckiem lub że uprawnienia do obniżenia czasu pracy korzystają w tym samym czasie oboje rodzice lub opiekunowie.
Nieuwzględnienie wniosku pracownika o obniżenie wymiaru czasu pracy skutkować może odpowiedzialnością za wykroczenie przeciwko prawom pracownika.
Podstawa prawna:
- ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.).
Treść jest dostępna bezpłatnie,
wystarczy zarejestrować się w serwisie
Załóż konto aby otrzymać dostęp do pełnej bazy artykułów oraz wszystkich narzędzi
Posiadasz już konto? Zaloguj się.
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
7 czerwca 2023 r. w Hucie Stalowa Wola odbyła się uroczystość, podczas której doszło do podpisania porozumienia rząd – NSZZ "Solidarność". W ramach tego porozumienia ustalono m.in. zmiany w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu, zapewnienie ochrony działaczy związkowych w kodeksie postępowania cywilnego, wypłatę dodatku w kwocie 600 zł miesięcznie dla pracowników domów pomocy społecznej (za okres od 1 kwietnia do końca 2023 roku) i zaprzestanie procesu wygaszania emerytur pomostowych.
Boże Ciało to dzień, który w Polsce jest ustawowo wolny od pracy. Wyjaśniamy, czy takie same reguły dotyczą piątku 9 czerwca.
Większość pracodawców deklaruje, że chętnie zatrudniłoby (np. na wakacje) pracownika młodocianego. W krajach zachodnich pracujący nastolatek nikogo nie dziwi. W Polsce ten widok nie jest jeszcze powszechny – z danych CBOS wynika, że co piąty uczeń szkoły ponadpodstawowej podejmował w wakacje etat. Większość nadal nie robi tego, mimo że prawo im na to pozwala. Przepisów dot. zatrudniania nieletnich nie znają również rodzice. Warto jednak wiedzieć, na jaką ochronę prawną mogą liczyć małoletni.
„Naturalną ścieżką rozwoju programisty jest obcowanie z technologią i komputerami od małego. Liceum o profilu informatyczno-matematycznym, a następnie studia informatyczne. Wszystko to daje bardzo mocne podstawy teoretyczne. Kolejny etap to praktyka. Im wcześniej się zacznie tym lepiej” – mówi Piotr Cichosz.
Część licealistów planuje swoją przyszłość od lat, inni dopiero po egzaminach maturalnych podejmą kluczowe decyzje. Aż 60% z nich połączy studia z pracą, a co piąty absolwent poświęci się wyłącznie nauce. Choć większość z nich obawia się wejścia na rynek pracy (57%), głównie z powodu braku doświadczenia i odpowiednich umiejętności, to ma wobec pierwszego zajęcia konkretne oczekiwania finansowe. 38% zapytanych chciałoby na początku zarabiać od 5 tys. do 7 tys. zł miesięcznie. Najbardziej perspektywiczną branżą w opinii co drugiego licealisty jest IT.
Stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła w maju 5,1 proc., 0,1 pkt. proc. mniej niż w kwietniu – wynika ze wstępnych danych Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Najniższe bezrobocie w maju zanotowano w Wielkopolsce (3 proc.).
Do zespołu WeNet Group S.A. spółki specjalizującej się w doradztwie internetowym, od czerwca dołączyła Iwona Wencel, obejmując stanowisko VP HR. Iwona Wencel będzie ściśle współpracować z zarządem oraz dyrektor personalną Dorotą Malarską, aby rozwinąć i wzmocnić funkcję HR.
Zmniejszenie lub zawieszenie emerytur lub rent od 1 czerwca 2023 r. - jak będzie to wyglądało? Ile wynosiło przeciętne wynagrodzenie w pierwszym kwartale 2023 r.? Jak ustalić czy doszło do przekroczenia rocznej kwoty podstawy wymiaru składek? Jakie świadczenia mogą być zmniejszone czy zawieszone?
Gra badająca kompetencje miękkie kandydatów, narzędzie sprawdzające umiejętności programistów bez długotrwałych testów kodowania czy platforma do neuronauki, dzięki której pracownicy poświęcając 5 minut dziennie zwiększają swoje kwalifikacje. Polski rynek branży HR Tech liczący ponad 300 firm, z roku na rok rozwija się i pomaga zmienić to, w jaki sposób przebiegają m.in. procesy rekrutacyjne w firmach, szkolenia czy kadry i płace. Polskie Forum HR, zrzeszające największe firmy z branży usług HR, wyłoniło w konkursie trzy podmioty: Rankode, ReQiu i SeeWidely, które prezentowały najbardziej innowacyjne rozwiązania.
Zezwolenie na pracę legalizuje pracę cudzoziemca z kraju trzeciego. Jedną z informacji widniejącą na dokumencie jest rodzaj umowy, którą pracodawca powinien zawrzeć z cudzoziemcem. Co na ten temat czytamy w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy?
Aż 93% pracodawców jest zaniepokojonych możliwym odejściem pracowników – takie dane podaje portal LinkedIn. Oprócz odpowiednio wysokiego wynagrodzenia sposobem na ich zatrzymanie mogą być atrakcyjne świadczenia pozapłacowe.
Monitorowanie oczu kierowcy było do niedawna podstawą technologii stosowanych do wykrywania zasypiania za kierownicą. Japońscy naukowcy odkryli, że kluczowe znaczenie ma monitorowanie nie tylko oczu, ale także całego ciała kierowcy.
Dział Doradztwa Podatkowego firmy doradczej Deloitte został objęty rocznym programem pilotażowym w zakresie optymalizacji czasu pracy. Ma on sprawdzić gotowość firmy na wprowadzenie optymalizacji czasu pracy. Pracownicy testują m.in. skompresowany tydzień pracy.
Praca w porze nocnej ma specjalną regulację w Kodeksie pracy. Przepisy określają warunki wykonywania pracy w tej porze oraz świadczenia przysługujące z tego tyłu pracownikowi. Kiedy przypada pora nocna? Co należy się za pracę w nocy?
Dni wolne od pracy odgrywają istotną rolę we włoskim systemie pracy, zapewniając pracownikom odpowiednią równowagę między życiem zawodowym a prywatnym. Włochy mają bogatą tradycję świąt i dni wolnych, które są hołdem dla kultury, historii i religii tego kraju. W tym artykule przyjrzymy się dniom wolnym od pracy we Włoszech, ich znaczeniu i wpływowi na pracowników.
Włochy posiadają umiarkowaną liczbę dni wolnych od pracy. W ciągu roku jest jedenaście ogólnowłoskich dni wolnych. Kiedy przypadają dni wolne od pracy we Włoszech?
Stan zagrożenia epidemicznego może zostać odwołany już z końcem czerwca. Zakończenie tego stanu będzie wiązało się z obowiązkiem odnowienia badań okresowych pracowników, który był czasowo zawieszony. Nie przegap tych terminów!
Upowszechnienie wiedzy dotyczącej prawa pracy, uświadamianie zagrożeń czyhających na młodych pracowników w ich pierwszej pracy oraz informowanie o możliwości skorzystania z pomocy w zakresie prawa pracy to główne cele kampanii „Legitna praca”. Państwowa Inspekcja Pracy kieruje ją do młodych osób, które właśnie wkraczają na rynek pracy.
Praca potrafi być stresująca. To banalne stwierdzenie, z którym zgodzi się chyba każdy pracownik i pracodawca. „To co najczęściej wskazywane jest jako źródło stresu w pracy to zbyt duże przeciążenie obowiązkami, brak poczucia kontroli nad tym co robimy, brak możliwości wyrażania siebie oraz konflikty i nieporozumienia pomiędzy współpracownikami” – mówi Magdalena Kaźmierczak, psycholog. Jak zatem radzić sobie ze stresem w pracy? Pani psycholog ma kilka dobrych rad. Zachęcamy do lektury.
Niesatysfakcjonujące wynagrodzenie jest jednym z głównym powodów żalu dzisiejszych pracowników – wynika z badania portalu pracy RocketJobs.pl. Co piąty z nich żałuje, że nie wybrał lepiej płatnego zawodu, a co czwarty, że nie prosił o podwyżkę. Czemu pieniądze wciąż są tematem tabu dla tak dużej liczby zatrudnionych i jakie są bariery w osiągnięciu satysfakcji finansowej?
Dni wolne od pracy to niedziele oraz święta. W niektórych przypadkach dozwolona jest jednak praca w dni, które co do zasady są od pracy wolne. Pracownikom, którzy muszą wtedy pracować przysługują z tego tytułu szczególne uprawnienia. Kiedy można, a nawet trzeba pracować w niedziele lub święta? Jaka rekompensata należy się pracownikowi pracującemu w te dni?
Pracownicy coraz bardziej odczuwają słabnącą siłę nabywczą swoich wynagrodzeń i wyraźnie oczekują, że ich pensje będą nadążać za rosnącymi cenami. 28 proc. zamierza w nadchodzącym czasie starać się o podwyżkę, a wzrostu wynagrodzenia oczekuje aż 62 proc. – wynika z badania „Barometr rynku pracy” Gi Group Holding.
Długi weekend czerwcowy z okazji święta Bożego Ciała będzie mógł potrwać tradycyjnie cztery dni. Co zrobić, żeby skorzystać z długiego weekendu?
Jakie przerwy w pracy przysługują kobiecie karmiącej piersią? Co w przypadku pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy? Czy pracodawca może nie wyrazić zgody na udzielenie przerwy na karmienie piersią? Na te i inne pytania znajdziesz odpowiedź w naszym artykule.
Podwyżki dla budżetówki i emerytur stażowych będą przedmiotem porozumienia pomiędzy NSZZ „Solidarność” a rządem. Komisja Krajowa związku zgodziła się na podpisanie dokumentu.
Komentarze(0)
Pokaż: