Służba BHP

Utworzenie służby BHP

Służba bhp stanowi komórkę organizacyjną bezpośrednio podległą pracodawcy. W przypadku pracodawców będących jednostkami organizacyjnymi służba bhp podlega osobie zarządzającej tą jednostką lub osobie z zarządu, która jest upoważniona do nadzoru w sprawach bhp.

Autopromocja

Pracowników służby bhp zatrudnia się na stanowiskach: inspektorów, starszych inspektorów, specjalistów, starszych specjalistów oraz głównych specjalistów do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy. Liczba pracowników służby bhp zależna jest od liczby zatrudnionych w zakładzie pracowników oraz występujących zagrożeń i uciążliwości w pracy.

Jeśli w zakładzie pracy zatrudnionych jest:

• do 100 pracowników, zadania związane z bhp można powierzyć pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy (wykonujące mu inne obowiązki zawodowe),
• od 100 do 600 pracowników, należy utworzyć co najmniej jednoosobowe stanowisko bhp albo zatrudnić na takim stanowisku pracownika służby bhp w niepełnym wymiarze czasu pracy,
• ponad 600 pracowników, należy zatrudnić w pełnym wymiarze czasu pracy co najmniej 1 pracownika służby bhp na każdych 600 pracowników.

Co istotne, zgodnie z art. 237¹¹ § 4 Kodeksu Pracy inspektor pracy może nakazać utworzenie służby bhp albo zwiększenie liczby pracowników tej służby, jeżeli jest to uzasadnione stwierdzonymi zagrożeniami zawodowymi.

Autopromocja

Monitor Bezpieczeństwa
i Higieny Pracy
Wydanie cyfrowe

Sprawdź

Zobacz również: BHP - podstawowe informacje dla pracodawców

Pełnienie zadań służby BHP przez pracodawcę

W określonych przypadkach pracodawca może sam pełnić zadania służby bhp. Jest to możliwe w sytuacji:

• zatrudniania do 10 pracowników,
• zatrudniania do 20 pracowników, jeśli jednocześnie działalność przedsiębiorstwa mieści się w tej grupie działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (działalność w grupach: hotele i restauracje, pośrednictwo finansowe, administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne, organizacje i zespoły eksterytorialne, edukacja),
• odbycia przez pracodawcę odpowiednich szkoleń dla pracodawców wykonujących zadania służby bhp.

Specjalista spoza zakładu pracy

W przypadku nieposiadania odpowiednich pracowników można powierzyć zadania służby bhp kompetentnemu specjaliście spoza zakładu pracy, który spełnia wymagania kwalifikacyjne dla służby bhp i ukończył szkolenie z zakresu bhp dla pracowników tej służby. Każdy pracownik służby bhp oraz pracownik zatrudniony przy innej pracy, które mu powierzono wykonywanie zadań służby bhp, powinni spełniać wymagania kwalifikacyjne niezbędne do wykonywania zadań służby bhp oraz ukończyć szkolenie w dziedzinie bhp dla pracowników tej służby. Nie mogą oni także ponosić jakichkolwiek niekorzystnych dla nich następstw z powodu wykonywania zadań służby bhp.

WAŻNE!

Przy zatrudnianiu powyżej 100 pracowników nie wolno powierzyć obowiązków służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy lub specjaliście spoza zakładu pracy. Potwierdził to Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 13 października 2006 r. (IO SK 263/06).

Polecamy również: Forum Kadry - Wykształcenie BHPowca

Funkcja doradcza i kontrolna

Służba bhp pełni funkcję kontrolną i doradczą pracodawcy. Polegają one m.in. na:

• przeprowadzaniu kontroli warunków pracy oraz przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ze szczególnym uwzględnieniem stanowisk pracy, na których są zatrudnione kobiety w ciąży lub karmiące dziecko piersią, młodociani, niepełnosprawni, pracownicy wykonujący pracę zmianową, w tym pracujący w nocy, oraz osoby fizyczne wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę;
• bieżącym informowaniu pracodawcy o stwierdzonych zagrożeniach zawodowych, wraz z wnioskami zmierzający mi do usuwania tych zagrożeń;
• sporządzaniu i przedstawianiu pracodawcy, co najmniej raz w roku, okresowych analiz stanu bezpieczeństwa i higieny pracy zawierających propozycje przedsięwzięć technicznych i organizacyjnych mających na celu zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia pracowników oraz poprawę warunków pracy;
• udziale w opracowywaniu planów modernizacji i rozwoju zakładu pracy oraz przedstawianiu propozycji dotyczących uwzględnienia w tych planach rozwiązań techniczno-organizacyjnych zapewniających poprawę stanu bezpieczeństwa i higieny pracy;
• udziale w ocenie założeń i dokumentacji dotyczących modernizacji zakładu pracy albo jego części, a także nowych inwestycji, oraz zgłaszaniu wniosków dotyczących uwzględnienia wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy w tych założeniach i dokumentacji;
• zgłaszaniu wniosków dotyczących wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy w stosowanych oraz nowo wprowadzanych procesach produkcyjnych;
• doradztwie w zakresie stosowania przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Wszystkie zadania służby bhp wymienia § 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy. Służba bhp nie może być obciążana innymi zadaniami niż wymienione. Wyjątek stanowi pracownik zatrudniony przy innej pracy (art. 237¹¹ § 1 Kodeksu Pracy). Co więcej, organizacja i rozkład czasu pracy pracownika służby bhp oraz pracownika zatrudnionego przy innej pracy powinny zapewniać pełną realizację ich zadań.

Polecamy również: Szkolenia BHP - kto je prowadzi

Uprawnienia

Rozporządzenie wylicza uprawnienia służby bhp do:

1. przeprowadzania kontroli stanu bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przestrzegania przepisów oraz zasad w tym zakresie w zakładzie pracy i w każdym innym miejscu wykonywania pracy,
2. występowania do osób kierujących pracownikami z zaleceniami usunięcia stwierdzonych zagrożeń wypadkowych i szkodliwości zawodowych oraz uchybień w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
3. występowania do pracodawcy z wnioskami o nagradzanie pracowników wyróżniających się w działalności na rzecz poprawy warunków bezpieczeństwa i higieny pracy,
4. występowania do pracodawcy o zastosowanie kar porządkowych w stosunku do pracowników odpowiedzialnych za zaniedbanie obowiązków w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
5. niezwłocznego wstrzymania pracy maszyny lub innego urządzenia technicznego w razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracownika albo innych osób,
6. niezwłocznego odsunięcia od pracy pracownika zatrudnionego przy pracy wzbronionej,
7. niezwłocznego odsunięcia od pracy pracownika, który swoim zachowaniem lub sposobem wykonywania pracy stwarza bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia własnego albo innych osób,
8. wnioskowania do pracodawcy o niezwłoczne wstrzymanie pracy w zakładzie pracy, w jego części lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę do wykonywania pracy, w wypadku stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracowników albo innych osób.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 Nr 21, poz. 94 z późn. zm.)
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 1997Nr 109, poz. 704 z późn. zm.)