REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kto odpowiada za szkodę wyrządzoną przez pracownika?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Kto odpowiada za szkodę wyrządzoną przez pracownika?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Kto odpowiada za szkodę wyrządzoną przez pracownika na osobie trzeciej? Czy pracodawca może obciążyć pracownika za szkody? Co oznacza szkoda i jak ją wycenić?

rozwiń >

Odpowiedzialność pracownia w stosunku pracy

Szczegółowe zasady odpowiedzialność pracownika za przewinienia, których się dopuści w związku ze świadczeniem pracy reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (tj. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465, dalej jako: KP). Można wyróżnić generalnie dwa rodzaje odpowiedzialności:

REKLAMA

  1. Odpowiedzialność materialna pracownika. W ramach niej można wyróżnić: ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRACOWNIKA ZA SZKODĘ WYRZĄDZONĄ PRACODAWCY oraz  ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA MIENIE POWIERZONE PRACOWNIKOWI.

  2. Odpowiedzialność porządkowa pracownika.

Ważne
ZAKAZ WEKSLA W PRAWIE PRACY W ZAKRESIE ODPOWIEDZIALNOŚCI PRACOWNIKA

Zasady odpowiedzialności materialnej zostały uregulowane w Kodeksie pracy w sposób wyczerpujący i dlatego niedopuszczalne jest sięganie do przepisów prawa wekslowego w celu zabezpieczenia roszczeń pracodawcy – (wyrok SN z dnia 26 stycznia 2011 r., II PK 159/10).

Granice odszkodowania – wina nieumyślna

Zakres odpowiedzialności materialnej pracownika za nienależyte wykonywanie obowiązków pracowniczych zależy od rodzaju jego winy.

Pracownik, który wyrządził pracodawcy szkodę wskutek nieumyślnego niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków, ponosi odpowiedzialność w ograniczonej wysokości. Odszkodowanie ustala się w wysokości wyrządzonej szkody, jednak nie może ono przewyższać kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody.

Przykład

Jak podaje PIP: Przez roztargnienie pracownik zapomniał przesmarować maszynę służącą do produkcji płytek ceramicznych. Z uwagi na to, że wina była nieumyślna, może być on obciążony tylko kosztami naprawy wspomnianej maszyny. Maksymalne odszkodowanie nie może jednak przekroczyć trzymiesięcznego wynagrodzenia.

Granice odszkodowania – wina umyślna

Jeżeli pracownik umyślnie wyrządził szkodę, jest obowiązany do jej naprawienia w pełnej wysokości. Pracownik wyrządzający szkodę z winy umyślnej jest zobowiązany wyrównać pracodawcy nie tylko rzeczywistą stratę, ale i utracone przez niego korzyści.

Przykład

Jak podaje PIP: pracownik po rozmowie z pracodawcą, pod wpływem emocji, celowo uszkodził maszynę służącą do produkcji kostki brukowej, a w związku z tym przez 3 dni była ona niesprawna. Pracodawca oszacował stratę na 1 000 zł, ale z uwagi na wstrzymanie pracy maszyny do czasu jej naprawy doliczył dodatkowo utracony dochód z tego tytułu w kwocie 5 000 zł. Ponieważ maszyna została uszkodzona umyślnie, pracodawca może dochodzić od pracownika zwrotu kosztów jej naprawy oraz pokrycia strat związanych z jej wyłączeniem z produkcji.

Szkoda osoby trzeciej - odpowiada pracodawca nie pracownik!

W razie wyrządzenia przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych szkody osobie trzeciej, zobowiązany do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca. Co ciekawe, osobą trzecią jest każda osoba spoza relacji pracodawca – pracownik wyrządzający szkodę, ale również przez osobę trzecią należy rozumieć innego pracownika danego pracodawcy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo
Przykład
Wyrządzenie szkody przez pracownika osobie trzeciej

Zenon W. jako pracownik przedsiębiorstwa budowlanego, a konkretnie operator koparki, całkowicie nie chcący, nie umyślnie, przez chwilowe roztargnienie ze względu na natłok prac na budowie, uszkodził koparką zaparkowane przy chodniku auto Konrada S. Doszło zatem do wyrządzenia szkody na osoby trzeciej w związku ze świadczeniem pracy przez Zenona W., którego zatrudniał pracodawca Jan C. Kto ponosi odpowiedzialność wobec Konrada S.? Taką odpowiedzialność ponosi pracodawca -  Jan C. Czynności wykonywania pracy koparką przy chodniku były wykonywane na polecenie pracodawcy. To pracodawca z tego tytułu wypłaci poszkodowanemu Konradowi S. odszkodowanie w oszacowanej przez niego wysokości na 15 000 zł. 

Ze względu na to, że Zenon W. nieumyślnie, bez swojej winy wyrządził szkodę, jego odpowiedzialność jest ograniczona do 3-miesięcznego wynagrodzenia. Zenon W. zarabiał w 2023 r. najniższą krajową, a zatem 3600 zł. (3600 zł x 3 = 10 800). Pracodawca musi więc zapłacić Konradowi S. 15 000 zł, a regres pracodawcy wobec pracownika wynosi tylko 10 800 zł. Pracodawca musi więc nie jako dać od siebie 4 200 zł.

Co ważne to pracodawca jest zobowiązany udowodnić pracownikowi zawinione niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków pracowniczych oraz związek przyczynowy.

Regres pracodawcy do pracownika - czy pracodawca może obciążyć pracownika za szkody?

Wobec pracodawcy, który naprawił szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, pracownik ponosi odpowiedzialność przewidzianą w przepisach KP. Niemniej jednak podstawę odpowiedzialności regresowej wobec pracownika stanowi art. 441 § 3 KC. Przez roszczenia regresowe rozumie się (w myśl powołanego przepisu KC) roszczenia przysługujące osobie fizycznej lub prawnej, która naprawiła szkodę, za którą była odpowiedzialna mimo braku winy, jeżeli szkoda ta powstała z winy sprawcy. 

Co oznacza szkoda i jak ją wycenić? 

Co ciekawe przepisy KP nie określają ani podstawy prawnej roszczenia poszkodowanego, ani podstawy prawnej oznaczenia szkody, którą pracodawca powinien naprawić. W literaturze przedmiotu jak i w orzecznictwie SN przyjmuje się, że "szkoda" oznacza każdy uszczerbek majątkowy i niemajątkowy, który pracodawca ma obowiązek pokryć na podstawie przepisów powszechnie obowiązujących. Zarówno w przypadku szkody majątkowej, jak i krzywdy, jeżeli spełnione są przesłanki odpowiedzialności, wyrównanie uszczerbku spełnia funkcję kompensacyjną i wobec tego oba rodzaje uszczerbków można objąć wspólnym terminem "szkoda".

Szkoda przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych, a nie jedynie przy okazji wykonywania tych obowiązków - jest różnica!

 Szkoda przy wykonywaniu obowiązków. Podkreślenia wymaga, że art. 120 § 1 KP dotyczy wyłącznie sytuacji wyrządzenia osobie trzeciej szkody przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych, a nie jedynie przy okazji wykonywania tych obowiązków. W orzecznictwie i doktrynie przyjmuje się, że pracownik wyrządza szkodę przy wykonywaniu swoich obowiązków pracowniczych wówczas, gdy ta pozostaje w normalnym, wewnątrzorganizacyjnym, funkcjonalnym związku przyczynowym z powierzonymi mu czynnościami, które podjął na podstawie stosunku pracy w celu wykonania zadań związanych z przedmiotem działalności pracodawcy (zob. G. Bieniek (aktualizacja), w: J. Gudowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Część ogólna, s. 598). Jeśli zatem zachowanie pracownika wykracza poza zakres zadań związanych z jego stanowiskiem pracy albo wykonuje on czynności wykraczające poza zakres działalności pracodawcy i wyrządza tym zachowaniem szkodę osobie trzeciej, odpowiada odszkodowawczo samodzielnie. Jeżeli zakresem obowiązków pracownika wyraźnie objęte jest podejmowanie określonych działań, a pracownik podejmuje je w przekonaniu, że czyni to w ramach wykonywania obowiązków pracowniczych, to nie może być następnie zaskakiwany taką interpretacją okoliczności faktycznych i powstałych stosunków prawnych, która pozbawiałaby go wobec osób trzecich ochrony wynikającej z prawa pracy.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

Zmiany w stażu pracy od 2026 roku. Więcej praw dla 5 mln pracowników

Zmiany w stażu pracy, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku to więcej praw dla nawet 5 mln pracowników w Polsce. Nowe przepisy oznaczają też realny wzrost kosztów pracy. Działy kadr i płac już powinny przygotowywać się do zmian.

REKLAMA

Zmiana branży w 2025 – od czego zacząć i gdzie znaleźć ogłoszenia pracy?

Rynek pracy, jaki znaliśmy, właśnie przestaje istnieć. Dzieje się to na naszych oczach i tak naprawdę tempo zmian jest znacznie szybsze, niż przypuszczali eksperci. Choć brzmi to aż nadto dramatycznie, to jednak nie można zaprzeczyć, że wielu pracowników zmaga się aktualnie z poważnymi problemami zawodowymi, a pracodawcy dwoją się i troją, aby stworzyć nowe systemy zarządzania w rzeczywistości AI. Niektóre zawody już przestają istnieć lub przechodzą intensywne zmiany, u podstaw których znajdziemy wdrożenie czata GPT do codziennych obowiązków. Dla niektórych osób jedynym rozwiązaniem okazała się zmiana pracy, dla innych w grę wchodzi tylko zmiana branży. Przebranżowienie to współczesny odpowiednik ucieczki z tonącego statku - tylko w tym wypadku pracownik sam buduje swoją szalupę ratunkową. Zatem jak aktualnie wygląda temat zmiany branży? Jakie są powody? W którą stronę iść i gdzie szukać nowych zawodowych wyzwań?

Składka zdrowotna 2025: ryczałt, karta podatkowa, podatek liniowy, zasady ogólne. Jaka jest podstawa wymiaru? Ile procent?

Jaka jest podstawa wymiaru składki oraz kwota składki zdrowotnej w 2025 roku dla niektórych grup ubezpieczonych? ZUS informuje o wysokości składki na ryczałcie, karcie podatkowej, przy zasadach ogólnych, podatku liniowym, podatku od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz dla osób współpracujących.

Do kiedy jest nabór firm i instytucji do pilotażu skróconego tygodnia pracy?

Pilotaż skróconego tygodnia pracy jest konieczny. Może się okazać, że powszechny zapis o krótszym czasie pracy będzie tragiczny dla polskiej gospodarki, firm i społeczeństwa. Do kiedy trwa nabór firm i instytucji do projektu?

2,5 tys. euro za pracę na magazynie w Szwecji i Norwegii. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego?

Szwecja, Norwegia, Niemcy i Czechy to opłacalne kierunki na podjęcie pracy w wakacje. W państwach skandynawskich na magazynie można zarobić 2,5 tys. euro miesięcznie. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego? Bardzo dobre zarobki są też w Niemczech i Czechach.

REKLAMA

Zmieniasz adres podczas zwolnienia lekarskiego (tzw. L4)? Masz tylko 3 dni na zgłoszenie. Sprawdź, co grozi za spóźnienie

Planujesz wyjechać do rodziny, będąc na zwolnieniu lekarskim albo zmieniłeś miejsce pobytu w trakcie choroby? Zgodnie z przepisami masz tylko trzy dni na zgłoszenie. W przeciwnym razie możesz stracić prawo do zasiłku chorobowego.

Dłuższe urlopy jednak nie dla wszystkich lecz dla wybranych, czyli dla kogo dodatkowe świadczenia. Nie będzie rewolucji w kodeksie pracy

Czas pracy skrócony do 35 godzin w tygodniu, a urlopy wydłużone z 20 dni i 26 dni do dni 35 – i to dla wszystkich. Takie niedawno były zapowiedzi odnośnie dwóch wielkich reform w kodeksie pracy. Rewolucje odwołane, o dłuższych urlopach należy zapomnieć. A krótszy tydzień pracy?

REKLAMA