TK: Jak wznowić postępowanie w ZUS o przeliczenie, podwyższenie i wyrównanie emerytur [przykład]
![TK: Jak wznowić postępowanie z ZUS o zaległe świadczenia? Emeryci mają wsparcie tylko od Trybunału Konstytucyjnego. [Przeliczenie, podwyższenie i wyrównanie emerytur] Pat](https://webp-konwerter.incdn.pl/eyJmIjoiaHR0cHM6Ly9nLm/luZm9yLnBsL3AvX2ZpbGVz/LzM4Mjc1MDAwL3BvZHd5em/tpLTM4Mjc0NTc4LmpwZyJ9.jpg)
REKLAMA
REKLAMA
Wciąż nierozstrzygnięty jest los około 150 000 emerytów, których interesów broni wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. (sygn. akt SK 140/20). Powinni mieć prawo do wznowienia postępowań w kierunku ponownego przeliczenia emerytur i otrzymania wyrównań. Nie wiadomo jak to zrobić. Trwają spory o to. Wciąż jest pat - emerycie wiedzą, że mają prawo do podwyżki emerytur i wyrównań. Ale nie wiedzą jak to zrobić - przepisy wymagają publikacji wyroku TK (zob. art. 145a kpa).
- Dlaczego emeryci mają prawo do zwiększenia emerytury o 1000 zł - 12000 zł oraz wyrównanie 55 000 zł - 64 000 zł?
- Co teraz po tych 10 latach powinni zrobić emeryci? Muszą wznowić postępowanie. Jak to zrobić?
- Dwa apele sędziów TK
- Fragmenty uzasadnienia na podstawie, których oparto tezy zawarte w artykule
Dlaczego emeryci mają prawo do zwiększenia emerytury o 1000 zł - 12000 zł oraz wyrównanie 55 000 zł - 64 000 zł?
Bo obniżono im emerytury (po 65 roku życia i 60 roku życia) o pieniądze wypłacone w czasie, gdy korzystali z wcześniejszych emerytur.
REKLAMA
Jerzy Wilk przeszedł na wcześniejszą emeryturą w 2012 r. Prawie rok później wszedł w życie art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej, który wprowadził zasadę "Obniżymy ci emeryturę o pieniądze wypłacone w emeryturze wcześniejszej". Jan Wilk nie miał pojęcie decydując się na emeryturę wcześniejszą, że ZUS mu pomniejszy emeryturę zasadniczą (od 65 roku życia). Bo tego przepisu nie było w dacie podejmowania decyzji o skorzystaniu z wcześniejszej emerytury. Emeryt nie wiedział o konsekwencjach (nikt nie wiedział). I dlatego otrzymał 4 czerwca 2024 r. ochronę od sędziów TK na podstawie Konstytucji RP.
Polecamy także ten artykuł na Forsal.pl o zmniejszeniu liczby uprawnionych przez TK: https://forsal.pl/finanse/artykuly/9597712,trybunal-konstytucyjny-zmniejszyl-liczbe-emerytow-uprawnionych-do-podwyzki-emerytur-i-wyrownan.html
Co teraz po tych 10 latach powinni zrobić emeryci? Muszą wznowić postępowanie. Jak to zrobić?
I tu zaczynają się schody. Podstawą wznowienia postępowania administracyjnego po wyroku TK jest art. 145a kpa. Ale wymaga on publikacji wyroku TK w Dzienniku Ustaw. Nie ma jej i prawdopodobnie nie będzie z uwagi na spór o TK.
Art. 145a. § 1. Można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja.
Art. 145a. § 2. W sytuacji określonej w § 1 skargę o wznowienie wnosi się w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.
Przesłanką stosowania przepisu jest publikacja wyroku z 4 czerwca 2024 r. w Dzienniku Ustaw. Nie ma tej publikacji. Wszyscy wiemy o sporze politycznym wokół TK i brak tej publikacji jest elementem tego sporu. Dlatego emeryci nie mogą złożyć wniosku do ZUS na podstawie art. 145a kpa. Sędziowie więc apelują do ZUS, aby stosował także inne przepisy (w zastępstwie art. 145a kpa), które pozwalają na podwyższenie emerytur, ich przeliczenie oraz wypłatę wyrównań. Takim przepisem może być np. art. 155 kpa, którym ZUS może wdrożyć wyrok TK, jeżeli "przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony". I obie te przesłanki są spełnione w tej sprawie emerytów.
Na art. 155 kpa wskazywała np. Pani Mecenas Karolina Rzepecka w publikacjach serwisu prawo.pl.
W takim przepisie jak art. 155 kpa (jest ich więcej) nie ma zwrotu "wznowienie postępowania". Sędziowie TK twierdzą, że "wznowienie postępowania", o którym mówi Konstytucja, nie musi być ściśle rozumiane jako wznowienie postępowania na podstawie np. kodeksu postępowania administracyjnego. Nie musi to być przepis wprost zawierający zwrot "wznowienie postępowania". W uzasadnieniu w tej sprawie czytamy:
Cytat 5) Jak wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie Trybunału, pojęcie „wznowienia postępowania”, o którym mowa w art. 190 ust. 4 Konstytucji ma szersze znaczenie niż pojęcie „wznowienia” w sensie technicznym, przewidziane w odpowiednich procedurach regulowanych w ustawach i obejmuje wszelkie instrumenty proceduralne stojące do dyspozycji stron, organów i sądów, wykorzystanie których umożliwia przywrócenie stanu konstytucyjności orzeczeń (zob. np. postanowienie z 14 kwietnia 2004 r., sygn. SK 32/01, OTK ZU nr 4/A/2004, poz. 35).
Dwa apele sędziów TK
Wyrok początkowo dotyczył około 160 000 - 200 000 emerytów. Mieli mieć podwyższone emerytury o średnio 1000 - 1200 zł i otrzymać wyrównanie około 55 000 - 64 000 zł (średnio). Jako rekompensata za obniżenie wartości emerytury powszechnej (po przekroczeniu 65 lat/mężczyźni i 60 lat/kobiety) o pieniądze wypłacone im w okresie pobierania wcześniejszych emerytur.
Jednocześnie sędziowie TK zaapelowali do Sejmu, rządu i ZUS o podjęcie takich działań, które pozwolą wykonać jego wyrok. Trzeba: 1) uchwalić nowe przepisy (to Sejm) i 2) stosować korzystnie dla emerytów, te które są (to ZUS).
Apel (taki status mają w mojej ocenie uwagi sędziów TK) został umieszczony w uzasadnieniu wyroku (świeżo opublikowane, Link do uzasadnienia).
Apel ma następującą postać:
Cytat 1): "Organ właściwy w zakresie wznowienia postępowania (ZUS - dopisek autora) powinien z kolei dążyć do najszybszego i jak najpełniejszego wdrożenia intencji orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, nie ograniczając się wyłącznie do postępowania wznowieniowego."
Cytat 2): "Należy przy tym wskazać, podobnie jak Trybunał w wyroku w sprawie o sygn. P 20/16, że „[w] celu zagwarantowania jednolitych zasad [zwrotu] świadczeń należnych uprawnionym ustawodawca (rząd i Sejm - dopisek autora) powinien wprowadzić odpowiednie regulacje w tym zakresie”.
Przedstawiciele rządu jednak już pośrednio odpowiedzieli na ten apel w sposób negatywny - jego stanowisko w tym artykule: MRPiPS a wyrok TK o konieczności podwyżek emerytur tym, którym obniżono po 2013 r.
Na końcu uzasadnienia wyroku sędziowie przypomnieli o prawie emerytów do wznowienia postępowania:
Cytat 3) "Trzeba podkreślić, że do czasu wprowadzenia ujednoliconych przepisów pozwalających dochodzenie praw na zasadzie analogicznej do osób objętych wyrokiem o sygn. P 20/16 osoby zyskujące uprawnienia w następstwie niniejszego wyroku mogą, w ocenie Trybunału, występować z wnioskami o wznowienie postępowania na zasadach ogólnych".
O sposobach realizacji wskazówek TK w poniższym artykule - autorem specjalista-praktyk w zakresie odzyskiwania pieniędzy dla emerytów w związku z takimi sprawami jak orzeczenie TK z 4 czerwca 2024 r.:
Fragmenty uzasadnienia na podstawie, których oparto tezy zawarte w artykule
Link do uzasadnienia
Skutki wyroku:
O wznowieniu postępowania (część 1) - "Skutkiem niniejszego wyroku jest prawo wznowienia postępowania z mocy art. 190 ust. 4 Konstytucji. Przepis ten otwiera drogę do sanacji sytuacji prawnych, w których zastosowanie art. 25 ust. 1b u.e.r. wywołało konsekwencje zakwestionowane przez Trybunał. Będzie zatem stosował się do tych osób, które przed 6 czerwca 2012 r. zdecydowały się skorzystać z tzw. wcześniejszej emerytury Jednocześnie Trybunał podkreślił, że niniejszy wyrok wpłynie wyłącznie na sytuację osób, które nie nabyły prawa do emerytury wynikającej z osiągnięcia wieku emerytalnego przed 1 stycznia 2013 r. Tylko w ich wypadku doszło bowiem do niekonstytucyjnego zastosowania skarżonej normy prawnej, co było związane z ich nieświadomością co do skutku podjętej decyzji. W pozostałych wypadkach zaś uposażeni mieli świadomość zmian oraz możliwość uniknięcia ich konsekwencji, co słusznie zauważył Sąd Najwyższy w uchwale o sygn. akt III UZP 5/19, i co przekłada się na brak stosowalności niniejszego wyroku w stosunku do tych osób."
Apel do ZUS (w ocenie autora artykułu) - "Z powszechnego charakteru wyroków Trybunału, o którym mowa w art. 190 ust. 1 Konstytucji i utraty mocy obowiązującej zaskarżonego przepisu (o czym stanowi art. 190 ust. 3 Konstytucji) wynika, że możliwość rozstrzygnięcia sprawy z pominięciem derogowanego przepisu odnosi się zasadniczo do wszystkich spraw, w których niekonstytucyjny przepis był podstawą orzeczenia o prawach osób uprawnionych, bez względu na to, kto i w jakim trybie zwrócił się do Trybunału z odpowiednim żądaniem. Jak wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie Trybunału, pojęcie „wznowienia postępowania”, o którym mowa w art. 190 ust. 4 Konstytucji ma szersze znaczenie niż pojęcie „wznowienia” w sensie technicznym, przewidziane w odpowiednich procedurach regulowanych w ustawach i obejmuje wszelkie instrumenty proceduralne stojące do dyspozycji stron, organów i sądów, wykorzystanie których umożliwia przywrócenie stanu konstytucyjności orzeczeń (zob. np. postanowienie z 14 kwietnia 2004 r., sygn. SK 32/01, OTK ZU nr 4/A/2004, poz. 35)."
Organ właściwy w zakresie wznowienia postępowania powinien z kolei dążyć do najszybszego i jak najpełniejszego wdrożenia intencji orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, nie ograniczając się wyłącznie do postępowania wznowieniowego.
Apel do ustawodawcy (w ocenie autora artykułu) - "Należy przy tym wskazać, podobnie jak Trybunał w wyroku w sprawie o sygn. P 20/16, że „[w] celu zagwarantowania jednolitych zasad [zwrotu] świadczeń należnych uprawnionym ustawodawca powinien wprowadzić odpowiednie regulacje w tym zakresie”.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
REKLAMA