REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ustalanie podstawy emerytury osoby pracującej za granicą

Jan Witkowski
Jan Witkowski

REKLAMA

Osoby, które pracowały za granicą, nie mogą zwykle liczyć na uwzględnienie uzyskanych tam zarobków w podstawie wymiaru emerytury przyznawanej przez ZUS. Jednak ZUS może w zamian za lata pracy za granicą uznać pracę w Polsce w innym okresie.

Wysokość emerytury dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r. (a także dla osób urodzonych później, które spełniły warunki wymagane do uzyskania wcześniejszej emerytury) jest uzależniona w największym stopniu od podstawy jej wymiaru. Na podstawę wymiaru świadczenia składają się zarobki osiągnięte w latach wskazanych do jej obliczenia oraz przeciętne wynagrodzenia z tych lat.

Wynagrodzenie zastępcze

Jeżeli w okresie, z którego wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia, pracownik był zatrudniony za granicą, do obliczenia tej podstawy przyjmuje się za okresy tego zatrudnienia:

  • kwoty, od których za te okresy opłacono składkę na ubezpieczenia społeczne w Polsce, albo
  • kwoty wynagrodzenia wypłaconego w tych okresach pracownikowi zatrudnionemu w kraju w takim samym lub podobnym charakterze, w jakim pracownik był zatrudniony przed wyjazdem za granicę – jeżeli okres zatrudnienia za granicą przypada przed 1 stycznia 1991 r. (§ 10 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent).

Drugi z ww. przypadków polega na przyjęciu do podstawy wymiaru świadczenia tzw. wynagrodzenia zastępczego. Jednak taka możliwość dotyczy jedynie lat zatrudnienia za granicą przypadających przed 1991 r. Pracownik powinien się zgłosić do pracodawcy, u którego był zatrudniony przed wyjazdem za granicę, aby ten wskazał zarobki pracownika zatrudnionego w podobnym charakterze. Następnie pracodawca wydaje zaświadczenie potwierdzające wynagrodzenie osiągane przez tego pracownika, w czasie gdy zainteresowany pracował za granicą. Wynagrodzenie zastępcze ustala się według wymiaru czasu pracy, w jakim pracownik był zatrudniony poza granicami Polski.

Jeżeli lata pracy za granicą przypadają po 31 grudnia 1990 r., ZUS przyjmuje za te lata wyłącznie kwoty, od których opłacono składkę na ubezpieczenia społeczne w Polsce. Jeśli w czasie pracy za granicą składki były opłacane do innego systemu ubezpieczeniowego, ZUS może za te lata przyjąć wyłącznie kwotę 0 zł.

Wynagrodzenie zastępcze ustala się według wymiaru czasu pracy, w jakim pracownik był zatrudniony poza granicami Polski


Pominięcie okresów pracy za granicą

Jednym z wariantów ustalenia podstawy wymiaru emerytury (obok wariantu z dowolnie wybranych 20 lat) jest obliczenie jej z uwzględnieniem zarobków uzyskanych w kolejnych 10 latach kalendarzowych wybranych z ostatnich 20 lat poprzedzających rok zgłoszenia wniosku o to świadczenie. Stosując ten wariant, ZUS uwzględnia wyłącznie lata następujące bezpośrednio po sobie. Nie ma możliwości wyłączenia lat, w których osoba ubezpieczona pracowała w Polsce krótko lub wcale nie podlegała polskim przepisom ubezpieczeniowym.

Ograniczenie to nie dotyczy jednak osób, które nie były w danym roku ubezpieczone w Polsce z tego powodu, że podlegały ubezpieczeniu w państwie członkowskim UE/EOG, Szwajcarii lub w innych krajach, z którymi Polska zawarła umowę międzynarodową w dziedzinie zabezpieczenia społecznego. Przy ustalaniu dla tych osób 10 kolejnych lat kalendarzowych ZUS nie uwzględnia tych lat, w których przez cały rok kalendarzowy pozostawały w ubezpieczeniu za granicą.

Wyłączenie z okresu 10 lat ubezpieczenia za granicą we wspomnianych krajach nie oznacza jednak automatycznego skrócenia tego okresu. Po dokonaniu takiego wyłączenia podstawa wymiaru emerytury nadal musi być obliczona z 10 lat kalendarzowych. ZUS bierze wówczas pod uwagę lata przypadające bezpośrednio przed okresem lub bezpośrednio po okresie ubezpieczenia za granicą.

ZUS może wyłączyć z okresu 10 kolejnych lat tylko pełne lata ubezpieczenia za granicą w krajach „umownych”. Jeśli więc przez część roku dana osoba była ubezpieczona w jednym z tych krajów, a przez pozostałą część roku w Polsce (lub też miała przerwę w ubezpieczeniu), taki rok podlega zaliczeniu do podstawy wymiaru emerytury.

Gdy osoba obok okresów ubezpieczenia w Polsce oraz za granicą w krajach „umownych” ma również okresy przebyte w krajach, z którymi Polska nie podpisała umowy międzynarodowej w zakresie zabezpieczenia społecznego albo też między okresami ubezpieczenia (czy to w Polsce czy za granicą) występowały przerwy, wówczas takie lata nie podlegają wyłączeniu z 10 kolejnych lat kalendarzowych przyjmowanych do ustalenia podstawy wymiaru emerytury.

ZUS może wyłączyć z okresu 10 kolejnych lat tylko pełne lata ubezpieczenia za granicą w krajach „umownych”

Brak ubezpieczenia w Polsce

Może też się zdarzyć, że w ciągu 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym określona osoba zgłosiła wniosek o emeryturę, nie była ona w ogóle ubezpieczona w Polsce. Wówczas podstawa wymiaru świadczenia ustalana jest z uwzględnieniem wynagrodzeń osiągniętych w kolejnych 10 latach kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym po raz pierwszy przystąpiła do ubezpieczenia za granicą.

Informacja elektroniczna ZUS

ZUS uruchomił elektroniczną usługę dla osób zamieszkałych zarówno w Polsce, jak i za granicą, które są zainteresowane m.in. uzyskaniem informacji na temat zasad nabycia prawa do emerytur i rent, obliczania wysokości tych świadczeń osobom posiadającym okresy ubezpieczenia w Polsce i za granicą w państwach członkowskich UE/EOG/Szwajcarii oraz państwach, z którymi Polskę łączą umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym.


PRZYKŁAD 1: Ustalenie wynagrodzenia zastępczego

Ubezpieczony był zatrudniony za granicą przed 1990 r. w pełnym wymiarze czasu pracy. Zanim wyjechał z Polski, pracował w kraju na 1/2 etatu. Przy ustalaniu dla niego wynagrodzenia zastępczego za okres zatrudnienia za granicą jego były pracodawca powinien uwzględnić wynagrodzenie zastępcze według zarobków pracownika zatrudnionego w takim samym lub podobnym charakterze na pełnym etacie.

PRZYKŁAD 2: Podstawa emerytury z uwzględnieniem lat sprzed wyjazdu za granicę

Ubezpieczony w grudniu 2010 r. ukończył 65 lat i zgłosił wniosek o przyznanie emerytury. W latach 2002–2007 był ubezpieczony przez pełne lata w Holandii, natomiast w latach 1981–2001 oraz 2008–2009 podlegał ubezpieczeniu w Polsce. Spośród lat podlegania polskim ubezpieczeniom społecznym najkorzystniejsze zarobki miał w drugiej połowie lat 90., a we wcześniejszym okresie zarabiał bardzo mało. W związku z tym we wniosku o emeryturę wniósł o ustalenie podstawy wymiaru świadczenia z 10 kolejnych lat kalendarzowych z ostatniego 20-lecia przypadającego przed rokiem złożenia wniosku (były to lata 1990–2009). Ustalając podstawę wymiaru emerytury, ZUS wyłączył pełne lata ubezpieczenia w Holandii. W ten sposób możliwe było obliczenie tej podstawy według jednego z następujących wariantów, uwzględniających zarobki z lat:

● 1990 r.–1999 r.,

● 1991 r.–2000 r.,

● 1992 r.–2001 r.,

● 1993 r.–2001 r. oraz 2008 r.,

● 1994 r.–2001 r. oraz 2008 r.–2009 r.

Podstawa prawna

  • Art. 15 i 18 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227; ost. zm. Dz.U. z 2010 r. nr 257, poz. 1726.
  • § 10 rozporządzenia Rady Ministrów z 1 kwietnia 1985 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent – t.j. Dz.U. z 1989 r. nr 11, poz. 63, ost. zm. Dz.U. z 1990 r. nr 71, poz. 418.

Treść jest dostępna bezpłatnie,
wystarczy zarejestrować się w serwisie

Załóż konto aby otrzymać dostęp do pełnej bazy artykułów oraz wszystkich narzędzi

Posiadasz już konto? Zaloguj się.
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne
Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ryczałt energetyczny - co miesiąc 299,82 zł. Kto może ubiegać się o to świadczenie?

Co miesiąc ZUS wypłaca świadczenie, które ma złagodzić koszty związane z opłatami za prąd, gaz czy energię cieplną. Kto może starać się o ryczałt energetyczny?

Przewoźnik, taksówkarz czy kurier: które zlecenia aplikacyjne bardziej się opłacają?

Branża przewozowa to obecnie jedna z najprężniej rozwijających się gałęzi polskiej gospodarki. Ofert pracy i zleceń nie brakuje. Rośnie także popularność największych aplikacji łączących kierowców z klientami. Z drugiej strony, kolejne zmiany obowiązującego prawodawstwa mogą odstraszać nowych kandydatów. Zastanawiasz się, czy to praca dla Ciebie i którą opcję wybrać? Zanim podejmiesz decyzję o tym, jakiego rodzaju zlecenia przewozowe chcesz realizować, sprawdź na jakie aspekty warto zwrócić uwagę. 

Minimalne wynagrodzenie to 4750 zł lub 5050 zł (w pierwszym roku pracy). Po roku przynajmniej 200 zł więcej. Lidl szuka 1000 pracowników

Od 9 września 2024 r. przez kolejne 4 tygodnie Lidl prowadzi kampanię rekrutacyjną. Poszukiwani są pracownicy sklepów i magazynów w całej Polsce. W sumie zatrudnionych ma być przynajmniej 1000 osób. Jakie wynagrodzenia oferuje ten pracodawca?

Umowa o pracę na okres próbny. Czy naprawdę można ją zawrzeć tylko raz?

Strony stosunku pracy mogą zawrzeć umowę o pracę na okres próbny. Celem takiej umowy jest sprawdzenie kwalifikacji pracownika oraz możliwości jego zatrudnienia do wykonywania określonego rodzaju pracy.

REKLAMA

Zezwolenie na pracę cudzoziemca tylko, gdy będzie pracował na umowie o pracę? Projekt zmian

Zezwolenie na pracę cudzoziemca zostanie wydane tylko, gdy będzie on pracował na umowie o pracę? Taką zmianę przewiduje projekt zmian Ustawy o warunkach dopuszczalności powierzenia pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z tymi przepisami legalne byłoby tylko zatrudnienie cudzoziemca na umowie o pracę.

Różnorodność czy spójność? Debata ekspertów i praktyków

Jesteśmy uczestnikami, a czasami też czynnymi aktorami, procesów decydujących o efektywności i kulturze pracy – nie tylko w skali naszych organizacji. Jednym z dylematów stojących przed nami jest kwestia wyboru między poziomem różnorodności a spójności zespołów i organizacji.

Renta rodzinna dla studenta. Jak nie stracić świadczenia?

Renta rodzinna jest wypłacana osobom uczącym się, do maksymalnie 25. roku życia. Żeby otrzymywać świadczenie muszą być spełnione pewne warunki. Jakie?

Urlop okolicznościowy 2025

Urlop okolicznościowy: dla kogo, ile, na co, kiedy, czy płatny, czy pracodawca musi udzielić? Odpowiadamy jakie będą obowiązywały zasady w 2025 r. 

REKLAMA

Wszystko wskazuje na to, że w 2025 r. będą takie same nagrody jubileuszowe i odprawy pieniężne w budżetówce

Ile wynosi nagroda jubileuszowa w budżetówce? Kiedy należy się nagroda jubileuszowa? Czy można dostać dwa razy odprawę? Wszystko wskazuje na to, że w 2025 r. będą takie same zasady co do nagrody jubileuszowej i odprawy pieniężnej w budżetówce, jak w 2024 r.

Krótszy tydzień pracy. Czy praca projektowa będzie rozwiązaniem na trudne czasy?

Skrócony tydzień pracy bez zmiany wynagrodzenia może sprawić, że pracodawcy staną przed problemem rosnących kosztów pracy. Muszą też być przygotowani na wydłużenie czasu trwania projektów i przestoje w ich realizacji. W tej sytuacji racjonalnym rozwiązaniem może okazać się korzystanie z wynajętych zewnętrznych wysoko wykwalifikowanych managerów.

REKLAMA