Kara dla pracodawcy za nieudzielenie urlopu w 2025 i 2026
REKLAMA
REKLAMA
- Urlop wypoczynkowy ważnym prawem pracownika
- Udzielanie urlopu wypoczynkowego przez pracodawcę
- Urlop wypoczynkowy 2025 i 2026
- Kara dla pracodawcy za nieudzielenie urlopu w 2025 i 2026
- Jaka kara dla pracodawcy za nieudzielenie urlopu?
Urlop wypoczynkowy ważnym prawem pracownika
Urlop wypoczynkowy to jedno z podstawowych praw przysługujących pracownikowi. Tym samym udzielenie urlopu to jeden z najważniejszych obowiązków pracodawcy. Już w art. 14 Kodeksu pracy czytamy, że pracownik ma prawo do wypoczynku, który zapewniają przepisy o czasie pracy, dniach wolnych od pracy oraz o urlopach wypoczynkowych. Urlopom wypoczynkowym został poświęcony cały rozdział w dziale „Urlopy pracownicze” KP. Rozdział I rozpoczyna się art. 152, w którym ustawodawca uregulował prawo do urlopu: Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Jest ono tak ważne, że w § 2 dodano zakaz zrzekania się prawa do urlopu: Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu.
REKLAMA
Co do zasady urlop powinien więc zostać wykorzystany jednorazowo w całości, ale Kodeks pracy dopuszcza możliwość podziału go na części. W tym celu pracownik składa wnioski do pracodawcy (Art. 162 KP), a jedna z części urlopu powinna zapewniać wolnych 14 dni kalendarzowych.
Udzielanie urlopu wypoczynkowego przez pracodawcę
Podstawową zasadą udzielania urlopu wypoczynkowego jest przyznanie go w roku, w którym pracownik nabył do niego prawo. Prawo do urlopu nabywa się:
- W przypadku roku podjęcia pierwszej pracy – po każdym miesiącu pracy w wymiarze proporcjonalnym do wymiaru przysługującego w skali roku kalendarzowego (20 lub 26 dni w zależności od stażu urlopowego LINK)
- W kolejnych latach pracy – z dniem 1 stycznia każdego roku.
Kumulowanie dni urlopowych i niewykorzystywanie ich stoi w sprzeczności do celu urlopu wypoczynkowego. To czas niezbędny w celu odpoczynku od pracy i niezbędnej regeneracji pracownika. Jest to niezwykle ważne dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Między innymi dlatego właśnie nie można zrzec się prawa do urlopu i żądać wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za to, że pracownik nie poszedł na urlop. Takie działanie jest niezgodne z przepisami prawa pracy.
Jeśli jednak zdarzy się, że pracownik nie wykorzysta urlopu wypoczynkowego w roku, w którym nabył do niego prawo, urlop przechodzi na kolejny rok jako zaległy. Wówczas należy go wykorzystać najpóźniej do 30 września.
Pracownik z dniem 1 stycznia 2024 r. nabył prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego. Do końca roku wykorzystał 20 dni urlopu. Pozostałe 6 dni przechodzi na 2025 rok i należy wykorzystać je do 30 września.
Z punktu widzenia pracownika bardzo istotną informacją jest możliwość przedawnienia się urlopu. Urlop wypoczynkowy przedawnia się z upływem 3 lat, licząc od dnia kiedy prawo do urlopu stało się wymagalne. Nieudzielanie urlopu przez pracodawcę przez kolejne 3 lata może więc przyczynić się do przedawnienia prawa do urlopu pracownika.
Sprawdź, kiedy dokładnie urlop się przedawnia >>>
Art. 291 §1 Kodeksu pracu: Roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.
Urlop wypoczynkowy 2025 i 2026
Urlop uzyskany z dniem 1 stycznia 2025 roku powinien więc zostać wykorzystany do 31 grudnia 2025 roku. W razie niewykorzystania wszystkich dni przechodzą one na 2026 rok jako urlop zaległy. W kolejnym roku będzie on wykorzystywany jako pierwszy. Najpóźniej powinno się z niego skorzystać do 30 września 2026 roku. Jeśli pracodawca tego nie dopilnuje, naraża się na karę grzywny z art. 282 KP.
Kara dla pracodawcy za nieudzielenie urlopu w 2025 i 2026
Aktualnie obowiązujący Kodeks pracy w art. 282 nakłada karę na pracodawcę, który pomimo obowiązku nie udziela przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego lub bezpodstawnie obniża wymiar tego urlopu. Jest to wykroczenie przeciwko prawom pracownika. Potwierdzają to słowa Okręgowego Inspektora Pracy przytoczone w Wyroku NSA z dnia 1 kwietnia 2003 r., sygn. II SA 2162/02:
Okręgowy Inspektor Pracy ma niewątpliwie rację zwracając uwagę na ciążący na pracodawcy obowiązek udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo (art. 161 Kp). Można dodać, że naruszenie tego obowiązku stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika, zagrożone karą grzywny (art. 282 par. 1 pkt 2 Kp).
Jaka kara dla pracodawcy za nieudzielenie urlopu?
W takich sytuacjach kara grzywny może wynosić od 1000 zł do 30 000 zł. Aby nie narażać się na wysoką karę pieniężną, warto przestrzegać przepisów dotyczących udzielania urlopów wypoczynkowych. Jednorazowa sytuacja może kosztować pracodawcę od 1000 zł kary, ale wielokrotne działania na niekorzyść pracownika, szczególnie czynione z premedytacją uzasadniają nałożenie o wiele wyższej kary, liczonej w dziesiątkach tysięcy złotych. Zadaniem przepisów o urlopach jest ochrona pracownika, ale i pracodawcy. Pracownik wypoczęty oznacza większe skupienie, zaangażowanie i efektywność. Mniej jest narażony także na wypalenie zawodowe. To wszystko ma bezpośredni wpływ na wyniki pracy, a w konsekwencji wyniki przedsiębiorstwa. Korzyści korzystania z urlopów płyną więc w obie strony.
Nieudzielenie przez pracodawcę urlopu w wymiarze zapewniającym 14-dniowy odpoczynek (14 następujących po sobie dni kalendarzowych) według Państwowej Inspekcji Pracy nie stanowi wykroczenia przeciwko prawom pracownika.
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dziennik Ustaw z 2023 poz. 1465)
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
REKLAMA