Narodowe Centrum Badań i Rozwoju wraca pod nadzór Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego - projekt z 9 stycznia 2024

• Czym zajmuje się Narodowe Centrum Badań i Rozwoju?
• Uzasadnienie zmian w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju
• Jakie są zmiany według projektu zmiany ustawy o NCBR?
• "Minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego” zastępuje się wyrazami „minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki”. 

Czym zajmuje się Narodowe Centrum Badań i Rozwoju?

Centrum jest agencją wykonawczą, powołaną do realizacji zadań z zakresu polityki naukowej państwa. Centrum zarządza strategicznymi programami badań naukowych i prac rozwojowych oraz finansuje lub współfinansuje te programy. Do zadań Centrum należy pobudzanie inwestowania przez przedsiębiorców w działalność naukową. Centrum wspiera rozwój kadry naukowej, w szczególności przez finansowanie programów adresowanych do młodych naukowców.

Autopromocja

Uzasadnienie zmian w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju

Kancelaria Prezesa Rady Ministrów tak uzasadnia zmiany: Proponuje się przeniesienie uprawnień nadzorczych nad Centrum z ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego z powrotem na ministra oraz uzależnienie możliwości powoływania przez Centrum spółek, obejmowania oraz nabywania udziałów i akcji, a także obejmowania warrantów subskrypcyjnych uprawniających do zapisu lub objęcia akcji w spółkach mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo za granicą od uzyskania uprzedniej zgody ministra. W efekcie minister uzyska możliwość władczego wkraczania w działalność nadzorowanego podmiotu, co pozwoli na sprawne i skuteczne realizowanie przez Centrum zadań z zakresu polityki naukowej państwa, takich jak zarządzanie strategicznymi programami badań naukowych i prac rozwojowych, pobudzanie inwestowania przez przedsiębiorców w działalność naukową, czy wspieranie komercjalizacji wyników badań naukowych lub prac rozwojowych oraz innych form ich transferu do gospodarki. Przyjęte w projekcie ustawy rozwiązanie jest podyktowane dotychczasową, skuteczną praktyką funkcjonowania Centrum od dnia jego powołania i pozwala na uznanie, iż jest to rozwiązanie sprawdzone oraz optymalne.

Jakie są zmiany według projektu zmiany ustawy o NCBR?

W ustawie z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (Dz. U. z 2022 r. poz. 2279) wprowadza się m.in. następujące zmiany:

• wyrazy „minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego” zastępuje się użytymi w odpowiednim przypadku wyrazami „minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki”;
• za zgodą Ministra tworzyć się ma spółki, obejmować oraz nabywać udziały i akcje, a także obejmować warranty subskrypcyjne uprawniające do zapisu lub objęcia akcji w spółkach mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo za granicą;
• z dniem wejścia w życie ustawy pracownicy zatrudnieni w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego i realizujący do tego dnia zadania, które zostają przekazane niniejszą ustawą ministrowi właściwemu do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, stają się pracownikami urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki. Dotychczasowy pracodawca jest obowiązany, w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia niniejszej ustawy, zawiadomić na piśmie pracowników o ww. zmianach, jakie mają nastąpić w zakresie ich stosunków pracy. Przepis art. 231 § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465) stosuje się odpowiednio;
• dyrektor generalny urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego, w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, przekaże protokolarnie dyrektorowi generalnemu urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki dokumentację, w tym w postaci informatycznych nośników danych, związaną z wykonywaniem praw oraz obowiązków przejętych.               

"Minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego” zastępuje się wyrazami „minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki”. 

Zgodnie z projektem uzasadnienia: centrum zostało utworzone w ramach reformy systemu nauki w Polsce jako agencja wykonawcza wdrażająca politykę naukową i innowacyjną państwa przez realizację strategicznych dla interesów państwa programów badań naukowych i prac rozwojowych określanych przez ministra. Utworzenie Centrum umożliwiło rozdzielenie funkcji kreowania i funkcji wdrażania polityki naukowej państwa scentralizowanych przed wspomnianą wyżej reformą w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Centrum stało się dla ministra kluczowym narzędziem realizacji jednego z jego najważniejszych zadań, to jest prowadzenia polityki naukowej państwa. Uprawnienia nadzorcze nad Centrum z dniem 1 sierpnia 2022 r. zostały przeniesione na ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego, mimo utrzymania celu, do którego zostało powołane Centrum, czyli realizacji zadań z zakresu polityki naukowej państwa. Mimo wprowadzonej zmiany, Centrum nadal funkcjonuje jako podmiot będący częścią systemu szkolnictwa wyższego i nauki, a prowadzenie najważniejszych zadań Centrum, takich jak realizacja programów obejmujących finansowanie badań naukowych lub prac rozwojowych, realizacja działań przygotowujących do wdrożenia wyników badań naukowych lub prac rozwojowych, czy realizacja programów obejmujących finansowanie badań aplikacyjnych jest wciąż zlecane i finansowane w formie dotacji celowej przez ministra, choć faktyczny nadzór nad Centrum sprawuje minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego. Wskazując na powyższe oraz mając na uwadze wieloletnią praktykę wynikającą z funkcjonowania Centrum w ramach resortu szkolnictwa wyższego i nauki, optymalnym rozwiązaniem jest przywrócenie ministrowi nadzoru nad Centrum. W związku z tym według projektowanej ustawy, użyte w ustawie wyrazy „minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego” zastępuje się wyrazami „minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki”. 

Autopromocja

INFORLEX Kadry Płace i HR

Kompleksowa baza wiedzy dla pracowników
działów Kadr Płac i HR

Sprawdź

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź