W pętli emocji. Jak walczyć ze stresem?

Z badań firmy Extended Disc wynika, że Polska należy do krajów o najwyższym poziomie stresu. Wskaźnik stresu wynosi 2,18 i jest dużo wyższy niż w Wielkiej Brytanii, Niemczech czy Hiszpanii.

W pogoni za...

Coraz częściej można spotkać opinię, że stanowiska menedżerskie łatwo przemieniają się w katapultę. Także prezesi mają odczucie, że są tylko figurami na szachownicy przesuwanymi przez anonimowe siły. Nie ma wątpliwości, że stres i odczucie nacisku z różnych stron pod wpływem obecnego kryzysu finansowo-gospodarczego narastają. Lęk przed utratą stanowiska i tego, co ono daje (np. pieniądze, prestiż społeczny, pozycja zawodowa) przypomina powolnie działającą truciznę. Jej wpływ jest tym silniejszy, im więcej kosztowało menedżera osiągnięcie owych symboli statusu społecznego. Dodatkowo w wielu firmach zauważalny jest trend polegający na zastępowaniu starej kadry młodymi wilczkami, które są często lepiej wykształcone i bardziej dynamiczne. By zrobić karierę, osoby te są zdolne pracować ponad siły, przenosić się z miasta do miasta, żyć w rozłące z rodziną. Bezradność to w ich opinii uczucie dla mięczaków. Lansują medialne hasła, że: chcieć to móc, mogę, potrafię, obudź w sobie olbrzyma, weź los w swoje ręce, bądź panem swojego życia, jesteś dobry, uwierz w siebie. Ich przełożeni w wieku 45 lat są postrzegani jako matuzalemy lub relikty przeszłości (np. komunistyczne złogi). Ostra rywalizacja jest bowiem źródłem niezbyt chwalebnych emocji. W zwycięzcach, oprócz dumy, zwykle rodzi się głęboka pogarda dla pokonanych. U podłoża rywalizacji leży specyficzna wizja świata postrzeganego jako gra o sumie zerowej. Osoba wygrywająca zyskuje tyle, ile traci druga (np. stanowisko) uruchamiając dodatkowo zjawisko Schadenfreude – radość z cudzego nieszczęścia¹. Poganiane stresem wątroby, serca, żołądki próbują wysiąść z tej szalonej jazdy kolejką górską przed ich właścicielami (zobacz listę najczęstszych przyczyn stresu menedżerskiego).

@RY1@i13/2011/008/i13.2011.008.000.0032.101.jpg@RY2@

Uwaga: stop

Stres wysyła różne sygnały ostrzegawcze, takie jak:

● reakcje subiektywne: niepokoje, niskie poczucie własnej wartości,

● reakcje behawioralne: skłonność do powodowania wypadków, nadmierna konsumpcja, uzależnienia,

● reakcje percepcyjne: niezdolność do koncentracji lub podejmowania decyzji, zapominalstwo, nadmierna wrażliwość na krytykę,

● reakcje fizjologiczne: wzrost ciśnienia krwi, zwiększenie poziomu glukozy, pocenie się, suchość w ustach, bezsenność.

Wszystkim tym reakcjom współtowarzyszą różnorodne zmiany psychiczne polegające na utracie kontroli nad swoimi uczuciami, takimi jak lęk czy gniew. W rezultacie nawet niewielka przeszkoda (np. wykonanie zadania zawodowego pod presją na wczoraj) wyzwala złość bądź przygnębienie. U wielu menedżerów będących w stresie zaobserwowano trudności w podejmowaniu decyzji, takie jak: opóźnianie aktu wyboru, błędna kalkulacja ryzyka czy akceptacja rozwiązań prowadzących do katastrofalnych skutków.