REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sygnalista w pracy

Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Krakowskiej Akademii im. A.F. Modrzewskiego w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
Sygnalista w pracy
Sygnalista w pracy
Shutterstock

REKLAMA

Sygnalista w pracy - to nowa instytucja, która niebawem będzie wdrożona do polskiego porządku prawnego. Trwają prace nad kolejną już wersją projektu ustawy. Kim jest sygnalista? Jaka ochrona przysługuje sygnaliście? Jakie są zadania sygnalisty? 

Dyrektywa UE o ochronie sygnalistów

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (Dz. Urz. UE L 305 z 26.11.2019, str. 17 oraz Dz. Urz. UE L 347 z 20.10.2020, str. 1, dalej jako: dyrektywa).

W Polsce jest duży problem z transpozycją dyrektywy. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej pracuje nad kolejną już wersją projektu. Łącznie było ich kilka. Aktualnie prace trwają nad wersją z dnia 6 lutego 2023 r., ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa (dalej jako: projekt). 

Czas nagli, ponieważ zgodnie z dyrektywą państwa członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy do dnia 17 grudnia 2021 r.

Ważne
WYDŁUŻONY CZAS NA WDROŻENIE

Na zasadzie odstępstwa od daty 17 grudnia 2021 r., w przypadku podmiotów prawnych w sektorze prywatnym zatrudniających od 50 do 249 pracowników, państwa członkowskie wprowadzają w życie do dnia 17 grudnia 2023 r. przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wypełnienia obowiązku ustanowienia wewnętrznych kanałów dokonywania zgłoszeń.

Kim jest sygnalista?

W rozumieniu dyrektywy sygnaliści to osoby pracujące dla organizacji publicznej lub prywatnej lub utrzymujące kontakt z taką organizacją i które w związku ze swoją działalnością zawodową niejednokrotnie jako pierwsze dowiadują się o zagrożeniach lub szkodach dla interesu publicznego.

Autopromocja

Praca zdalna. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów online

Kup książkę:

Praca zdalna. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów online

Zgłaszając naruszenia prawa Unii, które są szkodliwe dla interesu publicznego, osoby takie działają jako „sygnaliści” i tym samym odgrywają kluczową rolę w ujawnianiu takich naruszeń i zapobieganiu im oraz w ochronie dobra społecznego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Potencjalni sygnaliści często jednak rezygnują ze zgłaszania swoich zastrzeżeń lub podejrzeń z obawy przed działaniami odwetowymi, stąd też ustawodawca unijny a także i krajowi uznali, że konieczne jest zapewnienie zrównoważonej i skutecznej ochrony sygnalistów.

Co ciekawe sygnalistą mógłby być (zgodnie z aktualną wersją projektu) nie tylko pracownik zatrudniony w ramach umowy o pracę, ale także np. pracownik tymczasowy, osoby świadczącej pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym na podstawie umowy cywilnoprawnej, przedsiębiorca, akcjonariusz, wolontariusz, praktykant, stażysta. 

Autopromocja

Kodeks pracy 2023. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów online

Kup książkę:

Kodeks pracy 2023. Praktyczny komentarz z przykładami + wzory dokumentów online

Dziwi aż tak szeroki zakres podmiotowy, tym bardziej, że projekt jednocześnie przyznaje szeroką ochronę przed potencjalnym "zwolnieniem" sygnalisty, gdzie przecież taka ochrona nie jest typowa dla innych stosunków niż pracowniczy. Projektodawca wskazuje wprawdzie na odpowiednie stosowanie przepisów, nie zmienia to jednak faktu, że sytuacja prawna tych podmiotów, jako osoby zgłaszające naruszenia, jest zgoła inna.

Po co sygnaliści i ustawa o ochronie sygnalistów?

W polskim porządku prawnym nie ma przepisów, które regulowałyby w sposób kompleksowy mechanizm ochrony prawnej dla osób, które publicznie ujawniają informacje o naruszeniach prawa w związku z wykonywaną pracą. Ustawa powinna obejmować taki zakres przedmiotowy:

Autopromocja

Bieżące aktualności o zmianach przepisów

Czy biuro rachunkowe ma nowe obowiązki w związku z wprowadzeniem KSeF? Zmiany w podatkach dochodowych na 2024 r. i innych zmianach w VAT 2024 oraz prawie pracy i ubezpieczeń społecznych. I wiele innych bieżących tematów ...

IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
  • warunki objęcia ochroną osób zgłaszających lub publicznie ujawniających informacje o naruszeniach prawa;
  • środki ochrony osób zgłaszających lub publicznie ujawniających informacje o naruszeniach prawa;
  • zasady ustalania wewnętrznej procedury zgłaszania naruszeń prawa i podejmowania działań następczych;  
  • zasady zgłaszania naruszeń prawa organowi publicznemu;
  • zasady publicznego ujawnienia naruszenia prawa;
  • zadania Państwowej Inspekcji Pracy związane ze zgłaszaniem naruszeń prawa;
  • zadania organów publicznych związane ze zgłaszaniem naruszeń prawa i podejmowaniem działań następczych. 

Czym jest informacja o naruszeniu prawa?

W projekcie proponuje się, aby informację o naruszeniu prawa definiować jako informację, w tym uzasadnione podejrzenie, dotyczące zaistniałego lub potencjalnego naruszenia prawa, do którego doszło lub prawdopodobnie dojdzie w podmiocie prawnym, w którym zgłaszający uczestniczył w procesie rekrutacji lub innych negocjacji poprzedzających zawarcie umowy, pracuje lub pracował, lub w innym podmiocie prawnym, z którym zgłaszający utrzymuje lub utrzymywał kontakt w kontekście związanym z pracą, lub informację dotyczącą próby ukrycia takiego naruszenia prawa.

Projektodawca uszczegółowia, że naruszeniem prawa jest działanie lub zaniechanie niezgodne z prawem lub mające na celu obejście prawa dotyczące m.in zamówień publicznych; usług, produktów i rynków finansowych; przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu; bezpieczeństwa produktów i ich zgodności z wymogami; bezpieczeństwa transportu; ochrony środowiska; zdrowia i dobrostanu zwierząt; zdrowia publicznego; ochrony konsumentów; ochrony prywatności i danych osobowych.

Jak ochrona dla sygnalisty?

Szczególnie sygnalista, który jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę, ma mieć przyznaną szeroką ochronę. Prawo nie zezwala na podejmowanie wobec takiej osoby działań odwetowych, ani próby lub groźby zastosowania takich działań.  Jeżeli praca była, jest lub ma być świadczona na podstawie stosunku pracy, wobec zgłaszającego nie mogą być podejmowanie działania odwetowe polegające w szczególności na (warto zauważyć, że ma to być otwarty katalog): 

1)     odmowie nawiązania stosunku pracy;  

2)     wypowiedzeniu lub rozwiązaniu bez wypowiedzenia stosunku pracy;

3)     niezawarciu umowy o pracę na czas określony lub umowy o pracę na czas nieokreślony po rozwiązaniu umowy o pracę na okres próbny, niezawarciu kolejnej umowy o pracę na czas określony lub niezawarciu umowy o pracę na czas nieokreślony, po rozwiązaniu umowy o pracę na czas określony – w przypadku gdy pracownik miał uzasadnione oczekiwanie, że zostanie z nim zawarta taka umowa;

4)     obniżeniu wysokości wynagrodzenia za pracę; 

5)     wstrzymaniu awansu albo pominięciu przy awansowaniu;

6)     pominięciu przy przyznawaniu innych niż wynagrodzenie świadczeń związanych z pracą lub obniżeniu wysokości tych świadczeń;

7)     przeniesieniu pracownika na niższe stanowisko pracy;

8)     zawieszeniu w wykonywaniu obowiązków pracowniczych lub służbowych; 

9)     przekazaniu innemu pracownikowi dotychczasowych obowiązków pracownika;

10)   niekorzystnej zmianie miejsca wykonywania pracy lub rozkładu czasu pracy;

11)   negatywnej ocenie wyników pracy lub negatywnej opinii o pracy;

12)   nałożeniu lub zastosowaniu środka dyscyplinarnego, w tym kary finansowej, lub środka o podobnym charakterze;

13)   przymusie, zastraszaniu lub wykluczeniu;

14)   mobbingu; 

15)   dyskryminacji; 

16)   niekorzystnym lub niesprawiedliwym traktowaniu;

17)   wstrzymaniu udziału lub pominięciu przy typowaniu do udziału w szkoleniach podnoszących kwalifikacje zawodowe;

18)   nieuzasadnionym skierowaniu na badania lekarskie, w tym badania psychiatryczne, o ile przepisy odrębne przewidują możliwość skierowania pracownika na takie badanie;

19)   działaniu zmierzającym do utrudnienia znalezienia w przyszłości pracy w danym sektorze lub branży na podstawie nieformalnego lub formalnego porozumienia sektorowego lub branżowego;

20)   spowodowaniu straty finansowej, w tym gospodarczej lub utraty dochodu;

21)   wyrządzeniu innej szkody niematerialnej, w tym naruszenia dóbr osobistych, w szczególności dobrego imienia zgłaszającego.

Cóż, pozostaje śledzić zmiany w kolejnym już projekcie i czekać na wdrożenie dyrektywy. 

Polecamy: „Kodeks pracy 2023. Praktyczny komentarz z przykładami"

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Kurs dla pracowników administracji publicznej

    Kursy dla pracowników administracji publicznej dają możliwość rozwoju osobistego i zawodowego. Właśnie trwa rekrutacja w ramach kolejnego projektu. Czym jest Young Leaders’ Program 2024-2026 i jakie umiejętności można nabyć? 

    Wzrost zatrudnienia w fotowoltaice słonecznej

    Pomimo kryzysów gospodarczych, inflacji, wojny i globalnych problemów współczesnego świata - da się zauważyć dynamiczny rozwój sektora zielonej energii. Raport MOP oraz organizacji IRENA pokazuje, że liczba miejsc pracy w sektorze energii odnawialnej prawie podwoiła się w ciągu ostatniej dekady, do 13,7 mln w 2022 r.

    Niezdolności do pracy i choroby zawodowe rolników. Orzeczenia KRUS.

    Niezdolności do pracy i choroby zawodowe rolników - powstają stosunkowo często ze względu na specyfikę pracy na roli. Orzeczenia w KRUS wydawane są przez lekarzy rzeczoznawców czy komisje lekarskie KRUS, które doty. przyznania konkretnych świadczeń. Czy od decyzji KRUS przysługuje odwołanie? 

    Dzień chłopaka w pracy

    30 września to Dzień Chłopaka. Dzień Chłopaka to co innego niż Międzynarodowy Dzień Mężczyzn, który przypada w dniu 10 marca. Jakie prawa pracownicze mają zatrudnieni nastoletni młodociani?

    REKLAMA

    Rozwiązanie umowy o pracę - kiedy pracownik powinien dostać wynagrodzenie?

    Kiedy po rozwiązaniu umowy o pracę należy się wypłata wynagrodzenia? Czy to dzień rozwiązania umowy czy ustalony w danym zakładzie pracy dzień wypłat? 

    Październik - nauczyciele akademiccy wracają do pracy! Wzrosty wynagrodzeń od 2024

    1 października - nauczyciele akademiccy wracają do pracy! Czy będą wzrosty wynagrodzeń 1 stycznia 2024 dla profesorów, adiunktów i asystentów? 

    Czy 1 października 2023 to niedziela handlowa?

    Czy 1 października 2023 to niedziela handlowa? Niedziele handlowe - ile zostało w 2023 roku? Czy w październiku 2023 są niedziele handlowe? Jakie kary za pracę w dni niehandlowe?

    Dobrostan pracowników - wellbeing

    Wellbeing (well-being) w dosłownym tłumaczeniu z języka oznacza dobrostan. Okazuje się, że pracownicy i pracodawcy różnie rozumieją to pojęcie, co pokazuje raport pt.: „Bezpieczeństwo Pracy w Polsce 2023. Dobrostan pracownika, czyli wellbeing w pracy”.

    REKLAMA

    Aż 13% Polaków otwarcie przyznaje, że nie lubi ludzi z którymi pracuje

    Czy Polacy lubią swoich współpracowników? Co jest najbardziej denerwujące w zachowaniu kolegów i koleżanek z pracy? A co jest najbardziej cenione? Ważniejsza jest kariera czy dobra atmosfera? Sprawdzamy. 

    Jesień i koniec żniw - czas na rehabilitację leczniczą dla rolników

    Czy rolnicy mają prawo do rehabilitacji leczniczej? Ile trwa rehabilitacja dla rolników z KRUS? Gdzie jest prowadzona rehabilitacja lecznicza rolników? Jak i gdzie złożyć wniosek?

    REKLAMA