Urlop dla ojca 2022
Już niedługo ojcowie będą mogli cieszyć się dłuższym urlopem związanym z narodzinami dziecka. Do 2 sierpnia 2022 roku Polska musi implementować tzw. dyrektywę unijną work-life balance. Jej celem jest szersze włączenie ojców w opiekę i wychowanie dziecka, co ma przyczynić się pośrednio m.in. do zrównywania szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy.
Jak jest obecnie? Jakie są rodzaje urlopów dla ojców po urodzeniu im się dziecka? Zgodnie z polskim prawem pracy ojcowie mogą korzystać z następujących urlopów:
- Urlop okolicznościowy
- Urlop tacierzyński (część urlopu macierzyńskiego, z którego rezygnuje matka)
- Urlop ojcowski
- Urlop rodzicielski
- Opieka na dziecko (2 dni w roku)
- Urlop wychowawczy
- Urlop bezpłatny
Urlop okolicznościowy – urodzenie dziecka
Urlop okolicznościowy zwykle brany jest na czas porodu. Z okazji narodzin dziecka przysługują 2 dni wolne od pracy. Może to być np. dzień porodu i dzień załatwiania formalności w urzędzie związanych z przyjściem na świat dziecka. Za czas urlopu okolicznościowego pracownik-ojciec zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Urlop tacierzyński
Urlop tacierzyński to część urlopu macierzyńskiego, z którego rezygnuje matka. Urlop macierzyński przy urodzeniu jednego dziecka wynosi 20 tygodni, a matka obowiązkowo korzysta z 14 tygodni. Dla ojca pozostaje więc 6 tygodni urlopu tacierzyńskiego. Istnieją również inne przypadku zezwalające na korzystanie przez ojca z tego urlopu zamiast matki. Chodzi o sytuacji, kiedy matka nie jest w stanie zajmować się dzieckiem, np. zmarła, ma problemy ze zdrowiem i przebywa w szpitalu, wyrzekła się dziecka. Za czas urlopu tacierzyńskiego przysługuje zasiłek macierzyński w wymiarze 100% podstawy wymiaru zasiłku. Podstawę wymiaru zasiłku oblicza się w ten sposób, że z 12 ostatnich miesięcy wylicza się średnie wynagrodzenie pracownika.
Urlop ojcowski – zmiany 2022
Urlop ojcowski to uprawnienie wyłącznie przysługujące ojcom. Jego wymiar wynosi 2 tygodnie i można z niego skorzystać do ukończenia przez dziecko 2 roku życia. Czy za czas urlopu ojcowskiego otrzymuje się wynagrodzenie? Urlop ojcowski wiąże się z wypłatą zasiłku macierzyńskiego w wysokości 100% podstawy wymiaru. Za ten czas płaci więc ZUS. Z urlopu ojcowskiego można korzystać w tym samym czasie, w którym matka przebywa na urlopie macierzyńskim.
Warto wspomnieć w tym miejscu, że nowelizacja Kodeksu pracy, która ma wejść w życie do 2 sierpnia 2022 roku, przewiduje krótszy termin na skorzystanie z urlopu ojcowskiego. Zamiast 2 lat, pracownik mógłby skorzystać z tego urlopu tylko do ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia.
Więcej w artykule: Krótszy czas na wykorzystanie urlopu ojcowskiego
Urlop rodzicielski dla ojca
Obecnie z urlopu rodzicielskiego mogą korzystać oboje rodzice po wykorzystaniu pełnego wymiaru urlopu macierzyńskiego. Przy jednym dziecku (ciąża pojedyncza) urlop rodzicielski trwa obecnie maksymalnie 32 tygodnie i można je wykorzystać do końca roku kalendarzowego ukończenia przez dziecko 6 roku życia. Urlop ten można wykorzystać w maksymalnie 4 częściach podzielonych na tygodnie. Za pierwsze 6 tygodni urlopu rodzicielskiego przysługuje zasiłek w wysokości 100% podstawy wymiaru, a za pozostały okres już tylko 60%. Inaczej sytuacja wygląda, jeśli pracownica w ciągu 21 dni po porodzie złoży wniosek o tzw. długi urlop macierzyński czyli urlop macierzyński i rodzicielski w pełnym wymiarze. Wówczas przez cały ten czas przysługuje zasiłek w wysokości 80% podstawy wymiaru.
Więcej na ten temat w artykule: Urlop rodzicielski 2022
Dłuższy urlop rodzicielski dla ojców w 2022 r.
Dlaczego ojcowie mogą spodziewać się wydłużenia przysługujących im urlopów na dziecko? W 2022 roku, a dokładniej do 2 sierpnia tego roku, Polska musi wdrożyć dyrektywę work-life balance. Z jej rozwiązań wynika, że Kodeks pracy musi wprowadzić zmianę w postaci wydłużenia urlopu rodzicielskiego. Obecne 32 tygodnie miałyby wydłużyć się do 43 tygodni urlopu przy urodzeniu jednego dziecka. Urlop rodzicielski byłby więc dłuższy o 9 tygodni. Owe 9 tygodni miałyby przysługiwać drugiemu rodziców. Chodzi o to, aby włączyć ojców w opiekę i wychowywanie dziecka. W przeważającej większości przypadków to matki korzystają z pełnych wymiarów urlopów na dzieci. Niewykorzystanie tych dodatkowych 9 tygodni przez drugiego rodzica ma wiązać się z utratą do nich prawa. Nie można bowiem przenieść tego okresu na pierwszego z rodziców tak, aby mógł skorzystać z pełnych 43 tygodni. Nie zmieni się więc maksymalny okres tzw. długiego urlopu macierzyńskiego wykorzystywanego przez matkę. Nadal będą to 52 tygodnie (urlop macierzyński + urlop rodzicielski).
Urlop rodzicielski dla ojca - dodatkowe 2 miesiące
Zmiany w Kodeksie pracy od sierpnia 2022 r. oznaczają więc dłuższy o 2 miesiące urlop dla ojców. Czy będzie to rozwiązanie często wykorzystywane w praktyce? O tym przekonamy się już niedługo. Wiadomo jak miałaby wyglądać odpłatność za ten czas dla ojców. Za dodatkowe 9 tygodni urlopu rodzicielskiego ojcowie będą otrzymywali zasiłek macierzyński w wysokości 70% podstawy wymiaru. Nie wydaje się, aby takie rozwiązanie skutecznie zachęcało ojców do skorzystania z wolnego na opiekę nad dzieckiem.
Opieka nad dzieckiem – 2 dni na rok
Kolejnym rozwiązaniem, z którego może skorzystać ojciec dziecka, jest tzw. opieka na dziecko wynikająca z przepisów Kodeksu pracy. Nie jest związana ściśle z urodzeniem się dziecka, ale jest uprawnieniem przysługującym każdego roku wspólnie obojgu rodzicom. Do rodziców zależy podjęcie decyzji, które z nich skorzysta z 2 dni wolnych na opiekę nad dzieckiem zdrowym. Więcej na ten temat znajdziesz tutaj: Opieka na dziecko 2022
Urlop wychowawczy i bezpłatny dla ojca
Istnieje jeszcze możliwość skorzystania z urlopu wychowawczego i urlopu bezpłatnego. Minusem tych rozwiązań jest brak zasiłku za czas tych zwolnień od pracy. Więcej o urlopie wychowawczym i bezpłatnym znajdziesz w poniższych artykułach.