W 2019 roku więcej pieniędzy trafi do kieszeni emerytów i rencistów oraz pracowników zarabiających najniższe stawki. Na zmianach przepisów skorzystają też rodziny wielodzietne i osoby niepełnosprawne. Przygotowaliśmy listę najważniejszych zmian w prawie, które weszły w życie 2019 roku.
- Płaca minimalna
Początek 2019 roku to kolejny wzrost płacy minimalnej. Od stycznia najniższa pensja to 2250 zł brutto, o 150 zł więcej niż było to w ubiegłym roku. W sumie, wysokość płacy minimalnej stanowi 47,2 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na rok 2019.
Wraz z minimalnym wynagrodzeniem wzrasta minimalna stawka godzinowa – w tym roku wyniesie ona 14,7 zł, czyli złotówkę więcej niż było to w 2018 roku.
- Wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami
Ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia powiązana jest również wysokość świadczenia pielęgnacyjnego, która podlega corocznej waloryzacji. W 2019 roku świadczenie pielęgnacyjnie wynosi 1583 zł, czyli o 106 zł niż w roku ubiegłym.
W tym roku czeka nas także podwyżka zasiłku pielęgnacyjnego, którego celem jest częściowe pokrycie wydatków związanych z opieką nad osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji. Od 1 listopada 2019 roku zasiłek będzie wynosił 215,84 zł.
1 stycznia 2019 roku weszła w życie ustawa o utworzeniu Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. To realizacja zapowiedzi premiera Mateusza Morawieckiego dot. potrzeb osób z niepełnosprawnościami.
Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami
Środki z niego będą przeznaczone m.in. na opiekę wytchnieniową dla opiekuna osoby niepełnosprawnej, czy usługi opiekuńcze dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.
- Więcej pieniędzy dla emerytów
Od marca 2019 roku więcej pieniędzy trafi do emerytów i rencistów. Jeszcze przed Świętami Bożego Narodzenia prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy dotyczącą waloryzacji świadczeń dla seniorów. Na jej mocy najniższe emerytura, a także renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i renta rodzinna wzrośnie do kwoty 1,1 tys. zł. Obecnie to 1029,80 zł.
Z kolei najniższa renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy wzrośnie natomiast z 772,35 zł do 825 zł. W sumie świadczenia emerytalno-rentowe wzrosną (według prognozy) o 3,26 proc., jednak nie mniej niż o 70 zł. Oznacza to, że najniższe świadczenia zostaną w przyszłym roku podwyższone dwukrotnie – o 6,8 proc.
- Seniorzy pod opieką
W 2019 roku w rozszerzonej formule będzie realizowany program „Opieka 75+”, uruchomiony z myślą o osobach powyżej 75 lat. Jego celem jest zwiększenie dostępności do usług opiekuńczych, w tym tych specjalistycznych. W ramach programu gminy – realizujące usługi opiekuńcze samodzielnie i liczące maksymalnie 60 tys. mieszkańców – mogą skorzystać z dofinansowania na świadczenie takich usług.
Od 2019 roku program będzie skierowany nie tylko to osób samotnych w wieku 75 lat i więcej (jak było do tej pory), ale też do seniorów, którzy mają rodziny – mówi minister rodziny, pracy i polityki społecznej Elżbieta Rafalska.
Nowością jest również to, że z programu mogą skorzystać także te gminy, które realizują usługi opiekuńcze poprzez spółdzielnie socjalne założone przez samorządy. Dzięki temu program obejmie zasięgiem większą liczbę gmin.
Trwa właśnie nabór ofert o dofinansowanie świadczenia usług opiekuńczych. Gminy mają na to czas do 11 stycznia 2019 roku.
- Zmiany dla dużych rodzin
1 stycznia weszły w życie zmiany w Karcie Dużej Rodziny, na których skorzysta więcej rodzin wielodzietnych. Ze zniżek mogą skorzystać teraz wszystkie osoby, które kiedykolwiek wychowywały troje dzieci. – Zdecydowaliśmy się na poszerzenie kręgu osób, które mogą korzystać z Karty Dużej Rodziny, ponieważ chcemy docenić trud, jaki rodzice włożyli w wychowanie trójki, czwórki czy większej liczby dzieci – tłumaczy Elżbieta Rafalska, minister rodziny, pracy i polityki społecznej.
W projekcie budżetu na 2019 na Kartę Dużej Rodziny przeznaczono 40,8 mln zł – to ponad 12 mln zł więcej niż w 2018 roku.
- Pakiet alimentacyjny
W 2019 roku zaczynają obowiązywać zmiany w tzw. pakiecie alimentacyjnym, które mają zapewnić bardziej skuteczną egzekucję świadczeń alimentacyjnych. Dzięki nowym przepisom komornicy sądowi będą sprawniej pozyskiwać informacje z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o dochodach dłużników, a organizatorzy robót publicznych będą mieli obowiązek zatrudniać w pierwszej kolejności rodziców zalegających z alimentami. Firmy, które zatrudnią „na czarno” dłużników alimentacyjnych, albo część pensji będą mu wypłacać „pod stołem” (w ten sposób dłużnik unika płacenia alimentów) zapłacą kary grzywny – nawet 45 tys. zł.
Ustawa obowiązuje od stycznia, ale część zmian wejdzie w życie w późniejszym terminie. Dla przykładu, od października 2019 roku zmieni się kryterium dochodowe uprawniające do świadczeń z funduszu alimentacyjnego z 725 do 800 zł. Dzięki zmianie ok. 60 tys. będzie mogło skorzystać ze świadczeń.
- Łatwiej założyć związek zawodowy
Od stycznia 2019 oku łatwiej założyć lub przystąpić do związku zawodowego. W życie weszła przygotowana przez resort rodziny, pracy i polityki społecznej nowela ustawy o związkach zawodowych. Nowe przepisy zakładają, że zakładać i przystępować do związków zawodowych będą mogli wszyscy pracownicy, nie tylko ci etatowi.
- Maluch na plus
Rząd Zjednoczonej Prawicy w 2019 roku zwiększył dofinansowanie na tworzenie nowych żłobków czy klubów dziecięcych. Dla jednostek samorządu terytorialnego, które nie posiadają takich miejsc opieki zwiększono dofinansowanie z 20 do 30 tys. zł na jedno nowotworzone miejsce. W przypadku samorządów, gdzie funkcjonują już żłobki lub kluby dziecięce dofinansowanie zwiększono z 20 do 22 tys. zł na jedno nowotworzone miejsce.
W sumie na tegoroczną edycję programu „Maluch+” zarezerwowano 450 mln zł. Taką sama kwotę przeznaczono w 2018 roku. Jest to o prawie 300 mln zł więcej niż jeszcze w 2017 roku.
- Handel w niedziele – zmiany od 2019 roku
2019 rok to kolejny etap reformy wprowadzającej ograniczenia handlu w niedziele i święta. Od stycznia zakupy będzie można zrobić tylko w ostatnią niedzielę miesiąca (do tej pory handlowe były dwie niedziele w miesiącu – pierwsza i ostatnia). Zakaz handlu nie będzie również obowiązywał – tak jak było to w roku 2018 – w kolejne dwie niedziele poprzedzające pierwszy dzień Bożego Narodzenia oraz w niedzielę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy.
- Emerytury matczyne
Rząd Zjednoczonej Prawicy w 2019 roku chce szczególnie uhonorować osoby, które wychowały co najmniej czworo dzieci i przez lata zajmowały się potomstwem rezygnując z pracy zawodowej. – Doceniamy ich trud wychowawczy. Po latach wyrzeczeń żyją dzisiaj na skraju ubóstwa, bez prawa do minimalnej emerytury lub ze świadczeniem daleko poniżej tej granicy - mówi Elżbieta Rafalska.
Z myślą o takich osobach rząd pracuje nad programem „Mama4+”, w ramach którego wypłacane będą rodzicielskie świadczenia uzupełniające do wysokości minimalnej emerytury. Nowe przepisy mają wejść w życie od marca 2019 roku, a rząd na program przeznaczy w bieżącym roku ok. 916 mln zł.