Niedokonywanie wpłat do PPK w terminie stanowi wykroczenie z art. 107 pkt 2 ustawy o PPK. Pracodawcy grozi za to nawet do 1 mln zł kary. Ściganiem niedopełniania obowiązków w tym zakresie zajmuje się Państwowa Inspekcja Pracy.
- Niedokonywanie wpłat do PPK w terminie jest wykroczeniem
- PPK - wpłaty spóźnione, wpłaty zaległe
- Kara dla pracodawcy - uprawnienia Państwowej Inspekcji Pracy
Niedokonywanie wpłat do PPK w terminie jest wykroczeniem
Jeżeli pracodawca, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi, nie dokonuje wpłat do PPK, pracownik może złożyć skargę do Państwowej Inspekcji Pracy. Może także żądać od pracodawcy naprawnienia szkody wyrządzonej niedokonaniem wpłat.
Wpłaty do PPK finansowane przez podmiot zatrudniający są obliczane, a wpłaty finansowane przez uczestnika PPK są obliczane i pobierane w terminie wypłaty wynagrodzenia. Podmiot zatrudniający ma obowiązek dokonać tych wpłat (czyli przekazać je do instytucji finansowej) do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały obliczone i pobrane. Nie wszystkie podmioty zatrudniające wywiązują się z tego obowiązku, ale uczestnik PPK nie jest w takim przypadku bezradny.
PPK - wpłaty spóźnione, wpłaty zaległe
Czynności, jakie powinien podjąć podmiot zatrudniający w razie niedokonania wpłat do PPK, różnią się w zależności od tego, czy ten podmiot obliczył i pobrał wpłaty do PPK od wynagrodzenia uczestnika, a tylko nie dokonał ich w terminie, czy w ogóle nie obliczył i nie pobrał wpłat do PPK. W pierwszym przypadku są to wpłaty spóźnione, których należy jak najszybciej dokonać, a w drugim - wpłaty zaległe, które nie mogą już później zostać obliczone i pobrane (w takim przypadku podmiot zatrudniający powinien naprawić szkodę, wyrządzoną uczestnikowi PPK brakiem wpłat, zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego).
Pracodawca „zapisał” pracownika do PPK (czyli zawarł - w jego imieniu i na jego rzecz - umowę o prowadzenie PPK) 10 grudnia 2024 r., ale od wynagrodzenia wypłaconego temu pracownikowi 30 grudnia 2024 r. pracodawca, na skutek swojego błędu, nie obliczył i nie pobrał wpłat do PPK (od wynagrodzenia wypłaconego pracownikowi w styczniu br. zostały obliczone i pobrane wpłaty do PPK). Pracownik chce, aby pracodawca obliczył i pobrał wpłaty do PPK w podwójnej wysokości od wynagrodzenia, które zostanie wypłacone mu w lutym br. - pracownik złożył pracodawcy wniosek w tej sprawie. Nie można jednak skorzystać z takiego rozwiązania. Wpłaty do PPK stanowią zawsze określony procent wynagrodzenia uczestnika PPK. Nie można obliczyć i pobrać wpłat do PPK w wyższej kwocie, choćby uczestnik PPK wyraził na to zgodę. Szkoda wyrządzona pracownikowi brakiem wpłat od wynagrodzenia wypłaconego mu w grudniu powinna zostać naprawiona przez pracodawcę zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego. Wpłaty od wynagrodzenia wypłaconego pracownikowi w styczniu należy przekazać do instytucji finansowej do 17 lutego br. (15 i 16 lutego to sobota i niedziela). Natomiast gdyby pracodawca - w terminie wypłaty wynagrodzenia w grudniu - obliczył i pobrał wpłaty do PPK, ale nie przekazał ich w terminie do instytucji finansowej, wpłaty te powinny zostać jak najszybciej dokonane. W takim przypadku pracownik może żądać odsetek za czas opóźnienia, zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego.
Roszczenia z tytułu wpłat do PPK ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym wpłaty stały się wymagalne (art. 29 ust. 2 ustawy o PPK). Spory ze stosunków prawnych dotyczące obowiązków wynikających z ustawy o PPK oraz umowy o zarządzanie PPK i umowy o prowadzenie PPK rozstrzygają sądy powszechne. Powództwo wytacza się przed sąd pierwszej instancji, w którego okręgu uczestnik PPK ma miejsce zamieszkania lub w którego okręgu znajduje się siedziba podmiotu zatrudniającego albo siedziba jego oddziału (art. 30 ust. 1 ustawy o PPK).
Kara dla pracodawcy - uprawnienia Państwowej Inspekcji Pracy
Niedopełnianie obowiązku dokonywania wpłat do PPK w przewidzianym przepisami terminie jest wykroczeniem (art. 107 pkt 2 ustawy o PPK). Grozi za to grzywna w wysokości od 1000 zł do 1 000 000 zł. Taką odpowiedzialność może ponieść podmiot zatrudniający albo osoba obowiązana do działania w imieniu tego podmiotu. Ściganie tych wykroczeń (oraz udział w postępowaniu w sprawach dotyczących tych wykroczeń w charakterze oskarżyciela publicznego) należy do zadań Państwowej Inspekcji Pracy. Wynika to z art. 10 ust. 1 pkt 14b ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy.
Przedsiębiorca zatrudnia tylko zleceniobiorców, którzy podlegają z tytułu tych zleceń obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, w związku z czym zostali „zapisani” przez niego do PPK. Zleceniodawca, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi, nie dokonuje wpłat do PPK. Również taki podmiot (mimo, że nie jest pracodawcą) podlega kontroli PIP. Do zadań PIP należy m.in. kontrola spełniania obowiązków wynikających z ustawy o PKK, w tym dokonywania wpłat do PPK (art. 10 ust. 1 pkt 15d ustawy o PIP). Kontroli PIP podlegają wszystkie podmioty zatrudniające, w rozumieniu ustawy o PPK, w zakresie obowiązków wynikających z tej ustawy (art. 13 pkt 6 ustawy o PIP).
Skarga uczestnika PPK na podmiot zatrudniający powinna zostać skierowana do okręgowego inspektoratu pracy lub oddziału okręgowego inspektoratu pracy właściwego do rozpatrzenia sprawy ze względu na siedzibę podmiotu zatrudniającego (por. https://www.pip.gov.pl/kontakt/inspektoraty). Szczegółowe informacje, jak złożyć skargę, dostępne są na stronie Państwowej Inspekcji (por. https://www.pip.gov.pl/dla-pracownikow/niezbednik-pracownika/jak-zlozyc-skarge).
Należy zwrócić uwagę, że pracownicy PIP wykonujący czynności kontrolne są obowiązani do nieujawniania informacji, że kontrola przeprowadzana jest w następstwie skargi, chyba że zgłaszający skargę wyrazi na to pisemną zgodę (art. 44 ust. 3 ustawy o PIP).
Pracodawca, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi, nie dokonuje wpłat do PPK. Pracownik chce złożyć skargę do PIP, ale obawia się, że pracodawca dowie się o złożeniu przez niego skargi. Tajemnicą, chronioną na podstawie art. 44 ust. 3 ustawy o PIP, jest zarówno sam fakt złożenia skargi, jak i jej treść oraz dane osobowe skarżącego.
Ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 427)
Ustawa z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1712)