Wyłączenie umowy zlecenia z podstawy wymiaru zasiłku

Kiedy umowę zlecenia należy wyłączyć z podstawy wymiaru zasiłku i jak to zrobić?

Przychód pracownika z umowy zlecenia zawartej z własnym pracodawcą wlicza się do podstawy wymiaru wynagrodzenia i zasiłku. Jeżeli jednak umowa rozwiązuje się w trakcie zwolnienia lekarskiego, podstawa wymiaru zasiłku przysługującego po tym terminie podlega przeliczeniu przez wyłączenie z podstawy wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia.

Osoba, która wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia zawartej z własnym pracodawcą (lub zawarła umowę zlecenia z innym podmiotem, ale praca w ramach tej umowy jest świadczona na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy), do celów ubezpieczeń jest uważana za pracownika. Oznacza to, że z tytułu wykonywania takich umów podlega ubezpieczeniom społecznym na takich samych zasadach jak osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę.

Rekomendujemy: Umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne od 1 stycznia 2016 r. (książka)

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi łączna kwota przychodu z tytułu:

• umowy o pracę oraz
• zawartej umowy zlecenia.

Płatnikiem składek z obu tytułów jest pracodawca, czyli podmiot, z którym jest zawarta umowa o pracę. W takiej sytuacji płatnik składek nie dokonuje żadnych dodatkowych zgłoszeń do ubezpieczeń. Łączny uzyskany w danym miesiącu kalendarzowym przychód z obydwu tytułów wykazuje jedynie w imiennym raporcie rozliczeniowym (ZUS RCA) z kodem tytułu do ubezpieczeń 01 10 xx.

Podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętny przychód pracownika będący podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe (po pomniejszeniu o 13,71%) za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia wykonywanej na rzecz pracodawcy uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku przysługującego pracownikowi tylko w czasie trwania tej umowy. W związku z tym z podstawy wymiaru świadczeń chorobowych należy wyłączyć wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia, jeśli okres niezdolności do pracy jest dłuższy niż okres zawartej umowy zlecenia.

Zadaj pytanie na FORUM

Pracownik zatrudniony od 5 września 2014 r. był niezdolny do pracy z powodu choroby w okresie od 14 stycznia do 10 lutego 2015 r. Pracodawca zawarł z pracownikiem dodatkowo umowę zlecenia na okres od 1 października 2014 r. do 31 stycznia 2015 r. Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie z okresu od października do grudnia 2014 r.

Podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego za okres od 14 do 31 stycznia 2015 r. (18 dni) wyniosła 3192,73 zł, tj. (3192,73 zł + 3279,02 zł + 3106,44 zł) : 3 miesiące.

Od 1 lutego 2015 r. podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego musi zostać przeliczona. Z podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego należy wyłączyć wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia. Wynagrodzenie za pracę uzyskane w okresie od października do grudnia 2014 r. wyniosło 2761,28 zł (kwota 3200 zł pomniejszona o składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika). Zatem podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego za okres od 1 do 10 lutego 2014 r. będzie wynosić 2761,28 zł.

Umowa zlecenia a umowa o pracę

Gdy z pracownikiem są zawierane kolejne umowy zlecenia, między którymi nie wystąpiła przerwa (lub przerwa przypadała na dni wolne od pracy), w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych (wynagrodzenia chorobowego i zasiłku) uwzględnia się wynagrodzenie ze wszystkich umów, tzn. traktuje się je, jakby to była jedna umowa.

Pracownik był niezdolny do pracy z powodu własnej choroby w okresie od 28 sierpnia do 10 września 2014 r. Pracodawca zawarł z pracownikiem umowę zlecenia na okres od 1 lutego do 30 kwietnia 2014 r. i od 2 maja do 30 września 2014 r. Podstawę wymiaru świadczenia chorobowego stanowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres od sierpnia 2013 do lipca 2014 r. z tytułu umowy o pracę i za okres od lutego do lipca 2014 r. z tytułu umowy zlecenia.

Jeżeli umowy zlecenia są zawierane z przerwami, to do podstawy wymiaru świadczenia chorobowego wlicza się tylko wynagrodzenie z tych umów, które trwają w okresie orzeczonej niezdolności do pracy, dla której ustalana jest podstawa wymiaru zasiłku.

Pracownik był niezdolny do pracy w okresie od 1 do 20 lutego 2015 r. Pracodawca zawarł z pracownikiem umowę zlecenia na okres od 4 do 30 listopada 2014 r., od 1 do 30 grudnia 2014 r. i od 7 stycznia do 28 lutego 2015 r. Między umowami zlecenia występują przerwy, dlatego do ustalenia podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego należy przyjąć wynagrodzenie z ostatnio zawartej umowy zlecenia. Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego będzie stanowić przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres od lutego 2014 r. do stycznia 2015, z tym że wynagrodzenie za styczeń 2015 r. należy zsumować z wynagrodzeniem z tytułu umowy zlecenia.

Wynagrodzenie z tytułu wykonywanej umowy zlecenia należy uwzględnić w podstawie wymiaru świadczenia chorobowego w kwocie faktycznie wypłaconej, bez uzupełnienia, nawet gdy wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę podlega uzupełnieniu.

Zwolnienie lekarskie a umowa zlecenie

Pracownik był niezdolny do pracy z powodu choroby w okresie od 12 do 25 stycznia 2015 r. Podstawę wymiaru zasiłku stanowi wynagrodzenie od stycznia do grudnia 2014 r. Pracodawca zawarł z tym pracownikiem umowę zlecenia na okres od 3 lutego 2014 r. do 31 stycznia 2015 r. W podstawie wymiaru świadczenia chorobowego należy uwzględnić m.in. wynagrodzenie za marzec 2014 r., w którym pracownik miał obowiązek przepracować 21 dni roboczych, a z powodu choroby przepracował 15 dni. Pracownik uzyskał w tym miesiącu wynagrodzenie zmienne w wysokości 1725,35 zł (kwota pomniejszona o składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika) oraz wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia w kwocie 431,45 zł (kwota pomniejszona o składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika). Przy ustalaniu wysokości wynagrodzenia, jakie pracownik osiągnąłby, gdyby przepracował wszystkie dni, uzupełnia się tylko wynagrodzenie z umowy o pracę. Po uzupełnieniu wynagrodzenie za marzec 2014 r. wynosi:

(1725,35 zł : 15 dni) x 21 dni = 2415,49 zł.

Wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia nie podlega uzupełnieniu, lecz jest uwzględniane w podstawie wymiaru świadczenia w kwocie faktycznej, tj. 431,45 zł. Wynagrodzenie za marzec 2014 r. podlegające uwzględnieniu w podstawie wymiaru świadczenia wynosi: 2415,49 zł + 431,45 zł = 2846,94 zł.

W podstawie wymiaru świadczeń chorobowych nie uwzględnia się wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę i umowy zlecenia za miesiące, w których pracownik przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy w danym miesiącu z przyczyn usprawiedliwionych. Za usprawiedliwioną nieobecność w pracy uznaje się nieobecność spowodowaną np. chorobą, urlopem macierzyńskim, koniecznością sprawowania osobistej opieki nad zdrowym lub chorym dzieckiem albo chorym członkiem rodziny, urlopem bezpłatnym.

Jak zatrudnić na umowę zlecenie?

Pracownica przebywała na zwolnieniu lekarskim z tytułu sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w okresie od 5 do 15 lutego 2015 r. Pracodawca zawarł z pracownicą umowę zlecenia na okres od 2 stycznia 2014 r. do 30 grudnia 2015 r. Podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętne wynagrodzenie wypłacone pracownicy z tytułu umowy o pracę i umowy zlecenia za okres od lutego 2014 r. do stycznia 2015 r. W lutym 2014 r. pracownica była niezdolna do pracy z powodu choroby przez okres 25 dni. Ponieważ w tym miesiącu pracownica przepracowała mniej niż połowę obowiązującego ją czasu pracy, wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę i umowy zlecenia za ten miesiąc zostało wyłączone z podstawy wymiaru zasiłku.

Odpowiedzi na pytania Czytelników

Podpisaliśmy ze zleceniobiorcą dwie umowy zlecenia, z tym że zakres obu umów jest różny. Realizując pierwszą umowę, zleceniobiorca często wyjeżdża za granicę. Podczas jednego z takich wyjazdów uległ wypadkowi przy pracy. Z tytułu drugiej umowy zlecenia zleceniobiorca nie przystąpił do dobrowolnych ubezpieczeń społecznych. Czy podstawę wymiaru zasiłku powinniśmy ustalić z całego przychodu, czy z jednej umowy?

Podstawę wymiaru zasiłku zleceniobiorcy powinni Państwo ustalić wyłącznie na podstawie przychodu z pierwszej umowy zlecenia. Tylko z tego tytułu przysługuje mu zasiłek. W podstawie nie należy uwzględniać przychodu z tytułu drugiej umowy zlecenia, ponieważ zleceniobiorca nie podlega z niej ubezpieczeniu wypadkowemu.

Podstawa prawna:

• art. 9 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 1442; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 1831
• art. 36, art. 38, art. 41 pkt 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 159