Wypowiedzenie umowy i powrót do pracy po wyroku sądu
Pracownik, z którym pracodawca rozwiązał stosunek pracy za wypowiedzeniem, przywrócony następnie do pracy wyrokiem sądu pracy, może dochodzić uzupełniającego odszkodowania ponad przyznane mu wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy. Jest to możliwe wówczas, gdy wykaże szkodę w wyniku szczególnie nagannego działania pracodawcy, polegającego na umyślnym naruszeniu przepisów o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem (wyrok SN z 27 stycznia 2021 r., II PSKP 1/21).
Pracownica była zatrudniona jako przedstawiciel handlowy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Pracodawca wypowiedział jej umowę o pracę z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazał reorganizację zatrudnienia. Pracownica odwołała się do sądu pracy. Po wygranym procesie i zgłoszeniu gotowości do podjęcia pracy wróciła do pracy i otrzymała gratyfikację za czas pozostawania bez pracy w wysokości 1-miesięcznego wynagrodzenia. Wkrótce pracodawca ponownie wypowiedział pracownicy umowę o pracę. Powołał się na przyczynę w postaci zmian w strukturze organizacyjnej, skutkujących likwidacją stanowiska pracy na obsługiwanym przez pracownicę terytorium. Pracownica po wygranym po raz drugi procesie podjęła pracę i kontynuuje zatrudnienie u pracodawcy, zażądała jednak od niego odszkodowania ponad przyznane jej wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy.
Odszkodowanie, gdy naruszenie przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę jest zamierzone
Sąd rejonowy uznał, że możliwe jest pociągnięcie pracodawcy do odpowiedzialności odszkodowawczej za zachowanie polegające na zamierzonym (umyślnym) naruszeniu przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę. Sąd uznał jednak, że pracownica nie wykazała bezprawności rozwiązania stosunku pracy przez zastosowanie wobec jej osoby kryterium dyskryminującego. Brak było więc podstaw do przyznania odszkodowania.
Sąd okręgowy oddalił apelację wniesioną przez pracownicę. Sąd uznał, że brak było uzasadnionych podstaw prawnych do żądania przez pracownicę dochodzonego w pozwie odszkodowania.
Odszkodowanie ponad przyznane wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy - wyrok SN
Pracownica wniosła do Sądu Najwyższego skargę kasacyjną. Sąd stwierdził, że pracownik, z którym pracodawca rozwiązał stosunek pracy za wypowiedzeniem, przywrócony następnie do pracy wyrokiem sądu pracy, może skutecznie domagać się uzupełniającego odszkodowania ponad przyznane mu wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy. Przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej pracodawcy będzie wyłącznie szkoda wyrządzona szczególnie nagannym działaniem pracodawcy, polegającym na zamierzonym (umyślnym) naruszeniu przez niego norm określających przesłanki rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem. Sąd Najwyższy uznał jednak, że zaskarżony wyrok ostatecznie odpowiada prawu. Sąd nie potwierdził bowiem zachowania pracodawcy, które można byłoby zakwalifikować jako zamierzone naruszenie przepisów określających przesłanki wypowiedzenia umowy o pracę. W szczególności zaś nie można stwierdzić, że pracodawca wypowiadając umowę o pracę dążył w sposób celowy, złośliwy i odwetowy do tego, aby pozbawić pracownicę szans na znalezienie zatrudnienia.
Podsumowanie wyroku
Pracodawca ma prawo do wypowiedzenia umowy o pracę. Jednak w razie wyrządzenia przez pracodawcę szkody na skutek celowego naruszenia przesłanek rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem pracownik może domagać się od niego dodatkowego odszkodowania.