Trwają prace nad rządowym projektem ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Jednym z jego najważniejszych celów jest zwiększenie skuteczności urzędów pracy i trwałości zatrudnienia. Projektodawcy zakładają, że ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2025 r.
- Projekt ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia
- Aktywizacja bezrobotnych
- Pomoc dla osób bezrobotnych
- Zmiany w działalności powiatowych urzędów pracy
- Nierealne wejście ustawy w życie od 1 stycznia 2025 r.
Projekt ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia
Projekt ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia przewiduje m.in. poszerzenie grupy klientów powiatowych urzędów pracy o osoby bierne zawodowo. Osoby te będą mogły skorzystać z pomocy doradcy zawodowego. Pomoc będzie możliwa w kwestiach takich jak:
- rozwiązanie problemów zawodowych,
- wybór ścieżki kariery,
- zmiana kwalifikacji,
- uzyskanie informacji zawodowej,
- określenie predyspozycji zawodowych.
Ponadto osoby bierne zawodowo będą mogły uzyskać pomoc pośrednika pracy.
Aktywizacja bezrobotnych
Projekt ustawy zakłada wprowadzenie tzw. pakietu aktywizacyjnego, umożliwiającego łączenie kilku form pomocy kierowanych do jednego bezrobotnego. Zostanie on wprowadzony z myślą o tych bezrobotnych, wobec których niezbędne jest zastosowanie wielopoziomowego, kompleksowego wsparcia, aby umożliwić im powrót i utrzymanie się na rynku pracy, zmianę kwalifikacji lub podjęcie pierwszego zatrudnienia.
Wprowadzony zostanie również tzw. "staż plus" polegający na ułatwieniu nabywania nie tylko umiejętności, ale także kwalifikacji zawodowych, premiowanych wypłatą dodatku do stypendium dla stażysty i premią dla pracodawcy.
Przepisy projektowanej ustawy przewidują też nowe zasady wsparcia dla osób do 30. roku życia, które wynikają z zaleceń Rady Unii Europejskiej. Będą one polegały na przeprowadzaniu oceny umiejętności cyfrowych osoby do 30. roku życia rejestrującej się jako osoba bezrobotna lub poszukująca pracy. W tym celu w każdym powiatowym urzędzie pracy wyznaczony zostanie doradca ds. osób młodych.
Pomoc dla osób bezrobotnych
Zgodnie z projektem ustawy wprowadzona zostanie pożyczka edukacyjna w wysokości do 400 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Pozyskane dzięki niej środki można będzie wykorzystać na opłacenie, np. kosztów szkolenia, studiów podyplomowych, uzyskania dokumentów potwierdzających nabycie wiedzy i umiejętności oraz na kontynuację nauki w formach szkolnych. Po spełnieniu wskazanych warunków będzie możliwość umorzenia 20 proc. kwoty pożyczki.
Osoby bezrobotne bez względu na wiek będą mogły ubiegać się o bon na zasiedlenie (w obecnym stanie prawnym z tej formy pomocy mogą skorzystać osoby bezrobotne do 30. roku życia). Rozwiązanie to jest odpowiedzią na szerokie zainteresowanie tą formą pomocy pośród bezrobotnych, także tych powyżej 30. roku życia.
Kolejne rozwiązanie zawarte w projekcie dotyczy podwyższenia do 18 lat wieku dziecka niepełnosprawnego, którego koszty opieki starosta będzie mógł zrefundować bezrobotnemu (obecnie wiek ten wynosi 7 lat).
Zmiany w działalności powiatowych urzędów pracy
Powiatowe urzędy pracy będą mogły zlecać działania w zakresie reintegracji społecznej na rzecz osób długotrwale bezrobotnych, w celu zmotywowania ich do podejmowania pracy. Zgodnie z regulacją bezrobotny będzie uczestniczył w danej formie aktywizacji przez 4 godziny dziennie w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy.
Ponadto wprowadzony zostanie obowiązek przeprowadzenia przez doradcę ds. zatrudnienia rozmowy z każdą osobą rejestrującą się w powiatowym urzędzie pracy w celu ustalenia jej sytuacji, potrzeb i możliwości wejścia lub powrotu na rynek pracy. Doradcy zawodowi oraz doradcy do spraw zatrudnienia zobowiązani zostaną do stałego podnoszenia kwalifikacji i uczestnictwa w szkoleniach wzbogacających warsztat merytoryczny.
Bezrobotny będzie miał możliwość wyboru urzędu pracy, z którego usług będzie korzystać. Zniesione zostanie powiązanie osoby bezrobotnej z urzędem pracy właściwym ze względu na miejsce zameldowania.
Projekt przewiduje również wprowadzenie dodatku motywacyjnego dla pracowników publicznych służb zatrudnienia i ochotniczych hufców pracy, który będzie mógł być przyznany pracownikowi raz na 3 miesiące w wysokości do 70 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Nierealne wejście ustawy w życie od 1 stycznia 2025 r.
Prezes Związku Powiatów Polskich Andrzej Płonka ocenił, że w związku z przedłużającymi się pracami rządu nad nową ustawą o rynku pracy i służbach zatrudnienia wejście w życie tej reformy od 1 stycznia 2025 r. „wydaje się nierealne”.
Płonka stwierdził, że z informacji dostępnych na stronie Rządowego Centrum Legislacji wynika, że projekt nawet nie został skierowany na Stały Komitet Rady Ministrów. Zwrócił uwagę, że biorąc pod uwagę skalę przewidzianych w projekcie zmian, publiczne służby zatrudnienia potrzebują odpowiedniego vacatio legis do organizacyjnego przygotowania się do stosowania ustawy, w tym przeszkolenia pracowników. W tych warunkach, zdaniem prezesa ZPP, utrzymanie 1 stycznia 2025 r. jako terminu wejścia w życie ustawy wydaje się nierealne.
Andrzej Płonka zwrócił się do resortu zdrowia z wnioskiem o wprowadzenie do porządku obrad najbliższego zespołu ds. zdrowia Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego tematu dotyczącego stanu prac nad projektem ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia oraz planowanego terminu wejścia w życie nowych regulacji.