Zbliża się ważny termin, którego pracownicy i pracodawcy nie powinni przegapić. Z dniem 30 września 2024 r. przedawnią się niewykorzystane urlopy, które przysługiwały za rok 2020 r. a które powinny być udzielone najpóźniej do 30 września 2021 r.
- Kiedy trzeba wykorzystać zaległy urlop?
- Co w przypadku gdy pracownik nie wykorzysta zaległego urlopu?
- Czy pracodawca ma prawo wysłać na zaległy urlop?
- Urlop w okresie wypowiedzenia
- Czy urlop wypoczynkowy przepada przy zmianie pracy?
- Czy urlop może przejść do nowej pracy?
Kiedy trzeba wykorzystać zaległy urlop?
Z dniem 30 września 2024 r. przedawnią się niewykorzystane urlopy, które przysługiwały za rok 2020 r. a które powinny być udzielone najpóźniej do 30 września 2021 r. Skąd to wynika? Generalną zasadą jest 3-letni okres przedawnienia roszczeń pracowniczych, w tym roszczeń o urlop wypoczynkowy. Roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.
Jeżeli pracownik do 30 września 2024 r. nie wykorzysta urlopu za rok 2023 nic się nie dzieje, nie traci do niego prawa!
Pracodawcy często "straszą" pracowników, że muszą wykorzystać zaległy urlop czy też aktualny, bo stracą do niego prawo. Tak, ale mają w gruncie rzeczy na to 3 lata! Oczywiście, co do zasady pracownikowi udziela się urlopu wypoczynkowego w roku, w którym pracownik nabył do niego prawo. Jednakże, urlopu niewykorzystanego w terminie ustalonym zgodnie z planem urlopów, w danym roku kalendarzowym, należy pracownikowi udzielić najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego. Nieudzielenie przez pracodawcę urlopu zaległego w terminie określonym powyżej stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika, ale jednocześnie nieudzielenie urlopu w terminie nie powoduje, że pracownik traci prawo do takiego urlopu.
Co w przypadku gdy pracownik nie wykorzysta zaległego urlopu?
W sytuacji kiedy pracownik nie wykorzysta zaległego urlopu dojdzie do jego przedawnienia, nie będzie miał już do niego prawa.
Karolinie C. przysługiwał urlop wypoczynkowy w wymiarze 20-dni za 2020 r. ale nie został wykorzystany w 2020 r. Urlop Karoliny C. powinien zostać wykorzystany w roku następnym, czyli w 2021. Powinien zostać udzielony najpóźniej do 30 września 2021 r. Jeżeli z jakiś względów tak się nie stanie, to właśnie termin 30 września 2021 r. będzie terminem rozpoczęcia biegu przedawnienia prawa do zaległego urlopu wypoczynkowego. Należy od tego czasu liczyć 3 lata, czyli 30 września 2022, 2023 i 2024 r. Już 30 września 2024 r. ulegnie przedawnieniu niewykorzystany urlop Karoliny C., który przysługiwał za 2020 r.
Przy obliczaniu terminu należy stosować generalną zasadę z art. 112 Kodeksu Cywilnego, czyli termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca.
Czy pracodawca ma prawo wysłać na zaległy urlop?
Zdarzają się takie sytuacje, że pracownik nie chce iść na urlop, wówczas, jeżeli pracownik nie wykorzysta zaległego urlopu, w drodze polecenia służbowego, może zostać „wysłany” na urlop, nawet bez swojej zgody. Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu i nie może odmówić wykorzystania urlopu udzielonego zgodnie z przepisami prawa pracy. Dzieje się tak, pomimo tego, iż urlop to prawo a nie obowiązek pracownika. Jeżeli z jakiś przyczyn pracownik jednak nie wykorzysta udzielonego urlopu, może to prowadzić do nałożenia na niego kary porządkowej (upomnienia lub nagany) za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy.
Urlop w okresie wypowiedzenia
W okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik jest obowiązany wykorzystać przysługujący mu urlop, jeżeli w tym okresie pracodawca udzieli mu go. Dotyczy to zarówno urlopu zaległego, jak i bieżącego, z tym że wymiar urlopu bieżącego nie może przekraczać wymiaru wynikającego z zastosowania przepisów o urlopie proporcjonalnym. Pracodawca może wysłać pracownika na urlop wypoczynkowy w okresie wypowiedzenia i nie wymaga to uzgodnienia z pracownikiem.
PRACODAWCA NIE MUSI PLACIĆ EKWIWALENTU ZA NIEYWKORZYSTANY URLOP BO MOŻE NA NIEGO WYSŁAĆ!
Czy urlop wypoczynkowy przepada przy zmianie pracy?
Co do zasady tak, przepada. Nie da się przenieść i wykorzystać urlopu wypoczynkowego u nowego pracodawcy. Istnieje jednak możliwość przeniesienia urlopu wypoczynkowego na nową (kolejną) umowę, ale zawartą z tym samym pracodawcą. Musi to mieć miejsce bezpośrednio po zakończeniu dotychczasowego stosunku pracy, bez choćby dnia przerwy. Zarówno pracownik, jak i pracodawca muszą się na to zgodzić. W takiej sytuacji, pracodawca nie ma obowiązku wypłacenia ekwiwalentu pieniężnego, bowiem strony postanowią o wykorzystaniu urlopu w czasie pozostawania pracownika w stosunku pracy na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej z tym samym pracodawcą bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą.
Czy urlop może przejść do nowej pracy?
Nie można wykorzystać zaległego urlopu u nowego pracodawcy. Pracodawca zobowiązany jest rozliczyć urlop pracownika w ramach jego stosunku pracy. W przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny. Strony stosunku pracy mogą oczywiście ustalić, że w części będzie wypłacony ekwiwalent pieniężny a w części będzie udzielony urlop, ważne jednak, aby wszystko odbyło się do zakończenia stosunku pracy, tj. do ostatniego dnia trwania umowy.
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (Dz.U. z 2024 r. poz. 878)