Odpis na zfśs od lat ustalany był w ustawach okołobudżetowych. Projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2024 nie reguluje tej kwestii. Jeśli to się nie zmieni, to pracodawcy ustalą wysokość odpisu według zasad określonych w ustawie o zfśs.
- Podstawa naliczenia odpisu na zfśs w ustawie okołobudżetowej
- Odpis według zasad określonych w ustawie o zfśs
- Podstawa naliczenia odpisu na zfśs w 2024 r.
Podstawa naliczenia odpisu na zfśs w ustawie okołobudżetowej
Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych tworzy się z corocznego odpisu podstawowego, naliczanego w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych.
Dotychczas rok, z którego przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej służyło do ustalenia odpisu na zfśs, wskazywały ustawy okołobudżetowe. Skutkiem tego było zamrożenie wysokości odpisu.
Tym razem jednak projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2024, złożony 13 listopada 2023 r. do Sejmu przez rząd Mateusza Morawieckiego, nie zawiera zapisów określających podstawę naliczenia odpisu na fundusz. Oczywiście dzisiaj nie wiadomo, czy to jest projekt ustawy okołobudżetowej, który ostatecznie zostanie przyjęty, i czy ureguluje on kwestie związane z podstawą naliczenia odpisu na zfśs. Jednak brak takich przepisów w tej czy innej ustawie okołobudżetowej spowoduje, że odpis trzeba będzie ustalać zgodnie z przepisami ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.
Odpis według zasad określonych w ustawie o zfśs
Ustawa o zfśs określa, że wysokość odpisu na jednego zatrudnionego oraz wysokość dobrowolnych zwiększeń ustala się na podstawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą.
Odpisy i zwiększenia na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
Odpis na zfśs | ||
| Na pracownika zatrudnionego w normalnych warunkach | 37,5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą | |
| Na pracownika wykonującego pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach pomostowych | 50% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą | |
| Na pracownika młodocianego w I roku nauki | 5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą | |
| Na pracownika młodocianego w II roku nauki | 6% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą | |
| Na pracownika młodocianego w III roku nauki | 7% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą | |
Fakultatywne zwiększenia odpisu/funduszu | ||
| Pracodawca może zwiększyć odpis na każdą osobę zatrudnioną, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności | o 6,25% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą | |
| Pracodawca może zwiększyć odpis na każdego emeryta lub rencistę, nad którym pracodawca sprawuje opiekę socjalną | o 6,25% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą | |
| Pracodawcy, którzy utworzyli zakładowy żłobek lub klub dziecięcy, mogą zwiększyć fundusz na każdą zatrudnioną osobę pod warunkiem przeznaczenia całości tego zwiększenia na prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego | o 7,5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą | |
Podstawa naliczenia odpisu na zfśs w 2024 r.
Jeżeli obecny projekt ustawy okołobudżetowej zostanie uchwalony, to odpis na zfśs trzeba będzie naliczyć wykorzystując przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w 2023 r. lub w drugim półroczu 2023 r. – w zależności od tego, które będzie wyższe.
Obwieszczenie w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w 2023 r. Prezes GUS ogłosi w „Monitorze Polskim" nie później niż do 20 lutego 2024 r.
Zastosowanie reguł ustalania odpisu zgodnych z ustawą o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oznaczałoby pełne odmrożenie wysokości odpisu na zfśs.
Podstawa prawna:
- art. 5 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych – j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 998; ost. zm. Dz.U. z 2023 r., poz. 1586