[AKTUALIZACJA] Kiedy można przejść na wcześniejszą emeryturę?
Jeśli składając do ZUS wniosek o emeryturę zadeklaruje Pani chęć przekazania składek znajdujących się w funduszu emerytalnym do budżetu państwa, będzie możliwe uzyskanie wcześniejszej emerytury pracowniczej.
Pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę do czasu, gdy nie ukończy Pani 56 lat. Później obejmie Panią ochrona w wieku przedemerytalnym przewidziana w Kodeksie pracy. Jeśli pracodawca zgodzi się na Pani zatrudnienie po przejściu na emeryturę, uzyskiwane wynagrodzenie nie będzie mogło być zbyt wysokie, aby ZUS mógł wypłacać pełne świadczenie.
Polecamy: Prawo pracy i ZUS 2020 - pakiet PREMIUM
Osoba urodzona w latach 1949-1968, która ubiega się o wcześniejszą emeryturę pracowniczą, musi mieć przede wszystkim odpowiedni wiek, staż ubezpieczeniowy oraz pozostawać ostatnio w ubezpieczeniu pracowniczym.
Kobieta może przejść na wcześniejszą emeryturę pracowniczą, jeśli ukończy 55 lat i ma łącznie co najmniej 30 lat składkowych (np. zatrudnienia, prowadzenia działalności gospodarczej) i nieskładkowych (np. przebywania na zwolnieniach lekarskich lub na urlopie wychowawczym, pobierania świadczenia rehabilitacyjnego). Wystarcza również co najmniej 20 lat takich okresów, jeśli lekarz orzecznik lub komisja lekarska ZUS stwierdziły całkowitą niezdolność do pracy. Innym warunkiem wymaganym do przyznania wcześniejszej emerytury pracowniczej jest ubezpieczenie w ZUS w związku z zatrudnieniem w ramach stosunku pracy ostatnio przed złożeniem wniosku.
Warunek pozostawania ostatnio w ubezpieczeniu pracowniczym nie jest wymagany od osób, które przez cały wymagany do uzyskania tego świadczenia okres ubezpieczeniowy (w przypadku kobiet 20 lub 30 lat) pozostawały w tym ubezpieczeniu. Ponadto osoba ubiegająca się o wcześniejszą emeryturę pracowniczą musi podlegać ubezpieczeniom społecznym z tytułu stosunku pracy przynajmniej przez 6 miesięcy, w ciągu ostatnich 2 lat podlegania ubezpieczeniom. Nie dotyczy to osób, które w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę są uprawnione do renty z tytułu niezdolności do pracy albo też przez cały wymagany okres ubezpieczenia pozostawały w ubezpieczeniu pracowniczym.
Osoby urodzone w okresie od 1 stycznia 1949 r. do 31 grudnia 1968 r., do których Pani się zalicza, mogą uzyskać wcześniejszą emeryturę pracowniczą, jeżeli wspomniane warunki spełnią do 31 grudnia 2008 r. oraz nie przystąpiły do otwartego funduszu emerytalnego. Jeśli jednak zawarły taką umowę z funduszem i nie została ona dotychczas unieważniona, muszą złożyć wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa. Taka deklaracja powoduje automatyczne unieważnienie umowy o członkostwo w ofe.
Z pytania wynika, że ukończyła Pani 55 lat, legitymując się jednocześnie 35-letnim stażem pracy. Z kontekstu można wywnioskować, że pracuje Pani w firmie od dłuższego czasu, a więc spełnione zostały również warunki związane z ubezpieczeniem w ZUS z tytułu stosunku pracy. Tak więc, jeśli we wniosku o emeryturę zażąda Pani przekazania składek zgromadzonych w II filarze do budżetu państwa, ZUS przyzna Pani wcześniejszą emeryturę. Należy przy tym zaznaczyć, że uzyskanie tego świadczenia będzie możliwe tylko wtedy, gdy wniosek o emeryturę złoży Pani przed ukończeniem podstawowego wieku, w którym kobiety przechodzą na emeryturę (a więc 60 lat).
Odpowiadając na drugą część pytania, należy podkreślić, że pracodawca tylko do czasu ukończenia przez Panią 56 lat mógłby wypowiedzieć Pani umowę o pracę, z zachowaniem wymaganego okresu wypowiedzenia. Zgodnie bowiem z przepisami Kodeksu pracy pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż cztery lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeśli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury wraz z osiągnięciem tego wieku.
Należy jednak podkreślić, że ochrona przedemerytalna przewidziana w przepisach Kodeksu pracy ma dosyć wąski zakres. Po pierwsze obejmuje tylko zakaz wypowiadania umów o pracę przez pracodawcę. Może więc on zwolnić pracownika, również w wieku przedemerytalnym bez wypowiedzenia (z przyczyn zawinionych lub niezawinionych przez pracownika). Ochrona pracownika w wieku przedemerytalnym nie ma również zastosowania w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.
Tak więc podsumowując, obecnie do czasu ukończenia przez Panią 56 lat pracodawca będzie mógł Panią zwolnić na ogólnych zasadach przewidzianych w przepisach prawa pracy (a więc również za wypowiedzeniem). Natomiast po ukończeniu 56 lat zwolnienie z pracy będzie możliwe tylko w drodze rozwiązania umowy o pracodawcę bez wypowiedzenia lub razie likwidacji zakładu pracy bądź ogłoszenia jego upadłości.
Jeśli przejdzie Pani na emeryturę, ZUS będzie mógł wypłacać to świadczenie, jeśli przynajmniej na jeden dzień zostanie rozwiązana umowa o pracę. Następnie zaś przychód z zatrudnienia nie będzie mógł przekraczać 70% przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale (w przeciwnym razie ZUS zmniejszy odpowiednio wypłatę emerytury) lub 130% tego wynagrodzenia (w przeciwnym razie emerytura zostanie zawieszona). Dopiero po ukończeniu 60 lat będzie Pani mogła pobierać emeryturę i dorabiać bez żadnych ograniczeń.
Zostań naszym ekspertem!