Niższe odprawy z tytułu rozwiązania umowy o pracę
Ustawą z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 do specustawy COVID-19 dodano art. 15gd, który przewiduje możliwość obniżenia odprawy w przypadku rozwiązania umowy o pracę. Cytowany art. 15gd obowiązuje od dnia 24 czerwca 2020 r.
Polecamy: Tarcza antykryzysowa – Prawo pracy i ZUS. Pakiet 5 ebooków
Zakres podmiotowy
Wskazać należy, że prawo do obniżenia odprawy przysługuje tylko określonym grupom podmiotów. Jak wskazuje to przepis, z możliwości tej mogą skorzystać jedynie pracodawcy (w rozumieniu kodeksu pracy), u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych lub wzrosło obciążenie funduszu wynagrodzeń.
Obniżenie odprawy nie nastąpi w przypadku gdy pracodawcą jest urząd gminy. Wynika to z faktu, że w odniesieniu do urzędu gminy nie można mówić o spadku sprzedaży towarów lub usług, które to kryterium ma istotne znaczenia zarówno dla stwierdzenia spadku obrotów gospodarczych, jak i dla stwierdzenia wystąpienia istotnego wzrostu obciążeń funduszu wynagrodzeń (tak: P. Kostrzewa).
Zakres czasowy:
Z prawa do obniżenia odprawy można skorzystać tylko w czasie obowiązywania stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego COVID-19.
Miarkowanie wysokości odprawy
Z treści art. 15gd wynika, że jeśli zachodzą okoliczności, o których mowa powyżej, odprawa w przypadku rozwiązania umowy o prace nie może być wyższa niż dziesięciokrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Oznacza to, że w 2020 r. wysokość odprawy nie może przekroczyć 26.000 zł
Przepis dotyczący obniżenia odprawy stosuje się odpowiednio w przypadku wypowiedzenia albo rozwiązania umowy zlecenia, innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z KC stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, umowy o dzieło, a także w związku z ustaniem odpłatnego pełnienia funkcji. Nie odnosi się on jednak do umowy agencyjnej.
Zakres przedmiotowy
Wśród przedstawicieli doktryny sporne jest to, czy cytowany przepis odnosi się także do odpraw emerytalnych. M. Rotkiewicz wyraża pogląd, że również i w tym wypadku dojdzie do ograniczenia jej wysokości, podczas gdy G. Łyjak argumentuje, że odprawa emerytalna wynika ze spełnienia warunków uprawniających do emerytury i specustawa COVID nie ma tutaj zastosowania.
Ponadto, w literaturze wskazuje się, że art. 15gd ma zastosowanie także do świadczeń (odpraw) wynikających z przepisów międzyzakładowych.
Tarcza 4.0. przyznała pracodawcom możliwość (prawo) obniżenia odprawy. W praktyce oznacza to zatem, że nie są oni zobowiązani do jej zmniejszenia.
Jeśli na podstawie porozumienia z pracownikami pracodawca zobowiązał się do wypłaty odprawy w wysokości wyższej niż przewidziana w Tarczy 4.0 (np. dwunastokrotność wynagrodzenia), nie ma przeciwwskazań dla jej utrzymania w tej wysokości. Jeśli jednak zdecyduje się na obniżenie do ww. dziesięciokrotności powinien zawrzeć porozumienie z przedstawicielami pracowników.