Pracodawca może polecić pracownikowi pełnienie poza godzinami pracy dyżuru w zakładzie pracy lub w innym wyznaczonym miejscu. Czy pracownikowi przysługuje rekompensata za dyżur?
Na czym polega dyżur pracowniczy
Dyżur to pozostawanie pracownika, na polecenie pracodawcy, poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy wynikającej z umowy o pracę w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Innym miejscem pełnienia dyżuru, wyznaczonym przez pracodawcę, może być np. dom pracownika.
Pracownik nie może odmówić pełnienia dyżuru. Niewykonanie polecenia pracodawcy odbycia dyżuru może być uznane za naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych.
Czasu dyżuru nie wlicza się do czasu pracy, jeżeli podczas dyżuru pracownik nie wykonywał pracy na rzecz pracodawcy. Dyżur nie może naruszać prawa pracownika do 11-godzinnego odpoczynku dobowego oraz 35-godzinnego odpoczynku tygodniowego.
Jak rekompensować czas dyżuru
Za czas dyżuru, z wyjątkiem dyżuru pełnionego w domu, pracownikowi przysługuje czas wolny od pracy w wymiarze odpowiadającym długości dyżuru. W razie braku możliwości udzielenia mu czasu wolnego, pracownik ma prawo do wynagrodzenia wynikającego z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania – 60 proc. wynagrodzenia.
Pracodawca nie musi rekompensować czasu dyżuru, jeżeli pracownik dyżurował w domu i nie wykonywał w tym czasie pracy.
Jeżeli podczas dyżuru poza domem pracownik pozostaje tylko w gotowości do pracy, to czasu dyżuru nie wlicza się do jego czasu pracy. Przysługuje mu wówczas albo czas wolny, albo wynagrodzenie. Natomiast wykonywanie pracy podczas dyżuru powoduje zaliczenie jej do czasu pracy. Zwykle oznacza to pracę w godzinach nadliczbowych i prawo do rekompensaty.
Rekompensata za dyżur w porze nocnej
Może się zdarzyć, że pracownik będzie pełnił dyżur w porze nocnej. Jeżeli podczas tego dyżuru będzie wykonywał pracę, wówczas oprócz wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych przysługiwałby mu też dodatek za pracę w porze nocnej w wysokości 20 proc. stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dodatek ten będzie mu przysługiwał niezależnie od dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych.