Czy premie rzeczywiście motywują? A może są jedynie dodatkiem, który w praktyce nie wpływa na zaangażowanie pracowników? Wyniki najnowszego badania „Ogólnopolskie badanie systemów premiowych 2025” rzucają nowe światło na skuteczność systemów premiowych w polskich firmach.
- Systemy premiowe w polskich firmach
- Systemy premiowe nieskuteczne i niewiele znaczące
- Jak stworzyć skuteczny system premiowy
Systemy premiowe w polskich firmach
„Ogólnopolskie badanie systemów premiowych 2025” zostało przygotowane przez firmę doradczą Qmatch Consulting we współpracy z agencją badawczą SW Research. W badaniu przeanalizowano, jak polscy pracownicy oceniają systemy premiowe funkcjonujące u ich pracodawców.
- Pracownicy oczekują sprawiedliwego i przejrzystego systemu premiowego, który realnie wpływa na ich motywację. Nasze badanie pokazuje, że w wielu firmach premie wciąż są traktowane jako dodatek, a nie skuteczne narzędzie wynagradzania – podkreśla ekspert ds. wynagrodzeń Tomasz Nalewajk, Delivery Director w Qmatch Consulting.
Systemy premiowe nieskuteczne i niewiele znaczące
Wyniki pokazują, że choć premie mają potencjał motywacyjny, to ich skuteczność często pozostawia wiele do życzenia. Aż 32 proc. pracowników jest niezadowolonych z systemu premiowego w swojej firmie, a niemal co trzeci respondent uważa go za niesprawiedliwy.
Badanie wykazało również, że najczęstszym problemem w systemach premiowych jest ich nieprzewidywalność. W wielu firmach premie zależą od subiektywnej oceny przełożonego, co budzi wątpliwości co do ich sprawiedliwości i obiektywności. Ponadto nie wszystkie premie są rzeczywiście powiązane z wynikami pracy, co sprawia, że pracownicy nie postrzegają ich jako skutecznego narzędzia motywacyjnego.
Dodatkowo średnia wartość premii w polskich firmach wynosi 5-10 proc. rocznego wynagrodzenia. To sugeruje, że w wielu organizacjach premie są jedynie niewielkim dodatkiem do pensji, a nie istotnym elementem wynagrodzenia.
Główne wnioski wynikające z badania:
- premia czy podwyżka – 66 proc. pracowników wolałoby dostać podwyżkę wraz z możliwością premii niż wyłącznie wyższą pensję zasadniczą;
- brak przejrzystości – 49 proc. respondentów uważa, że zasady systemu premiowego w ich firmie są niejasne, co prowadzi do frustracji i braku zaufania;
- sprawiedliwość pod znakiem zapytania – 33 proc. pracowników uważa system premiowy w swojej firmie za niesprawiedliwy, a 36 proc. badanych zauważyło przypadki niesłusznie przyznanych premii;
- jawność wynagrodzeń i premii – 42 proc. pracowników chciałoby większej transparentności w systemie premiowym, w tym w zakresie wysokości premii przyznawanych innym pracownikom;
- subiektywne decyzje przełożonych – w wielu firmach premie są przyznawane uznaniowo. Aż 29 proc. firm stosuje premie uznaniowe, co prowadzi do poczucia braku kontroli nad własnym wynagrodzeniem;
- wpływ na wynik firmy – 85 proc. pracowników uważa, że system premiowy pozytywnie wpływa na wyniki firmy, jednak tylko 30 proc. deklaruje, że system rzeczywiście ich motywuje.
Jak stworzyć skuteczny system premiowy
W podsumowaniu badania przedstawiono kilka prostych zasad, które mogą sprawić, że premie faktycznie będą motywowały pracowników. Firmy powinny postawić przede wszystkim na jasne zasady systemów premiowych – aż 76 proc. pracowników uważa, że przejrzystość systemu jest kluczowa. Przejrzystość umożliwi samodzielne wyliczenie premii przez pracowników (71 proc. z nich podkreśla znaczenie przewidywalności wynagrodzenia).
Ważne jest też, aby premie były oparte na mierzalnych wskaźnikach, a nie subiektywnych ocenach przełożonego. Należy też zwrócić uwagę na regularne rozmowy na temat wynagrodzeń i wyników. W wielu firmach temat premii jest tabu, a 42 proc. pracowników przyznaje, że rozmowy na ten temat są rzadkie i niechętne.
Źródło:
Qmatch Consulting