Jak staż pracy wpływa na urlop wypoczynkowy pracownika? Ile wynosi wymiar urlopu wypoczynkowego dla pracownika zatrudnionego poniżej 10 lat, a ile dla pracownika zatrudnionego powyżej 10 lat? Co wlicza się do stażu pracy? Czy czekają nas zmiany w 2026 r.?
- Wpływ stażu pracy na urlop w 2025 r.
- Okresy poprzedniego zatrudnienia
- Okres nauki
- Przywrócenie do pracy
- Okres służby
- Staż pracy po nowemu od 1 stycznia 2026 r.?
Ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, nie definiuje jako takiego stażu pracy. Przyjęło się, że jest to łączna długość wszystkich okresów zatrudnienia. Od długości stażu pracy uzależnione są prawa pracownika do świadczeń pracowniczych, w tym także do urlopu wypoczynkowego. Zgodnie z Kodeksem pracy, każdy pracownik ma prawo do wypoczynku. Pracownikiem – w rozumieniu ustawy – jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.
Wpływ stażu pracy na urlop w 2025 r.
Zgodnie z art. 153 Kodeksu pracy, pracownicy, którzy podejmują pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjęli prac, uzyskują prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego im po przepracowaniu roku. Prawo do kolejnych urlopów pracownicy nabywają w każdym następnym roku kalendarzowym. Wymiar urlopu wypoczynkowego został określony w art. 154 Kodeksu pracy. Może wynosić 20 dni lub 26 dni. Wszystko zależy od jego stażu pracy. W przypadku, gdy pracownik zatrudniony jest poniżej 10 lat, wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi 20 dni. W przypadku, gdy pracownik zatrudniony jest co najmniej 10 lat, wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi 26 dni. Pracownik, który wykorzystał urlop za dany rok kalendarzowy, a następnie uzyskał w ciągu tego roku prawo do urlopu w wyższym wymiarze, przysługuje urlop uzupełniający.
Pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy mają ustalany wymiar urlopu wypoczynkowego proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy pracownika. Podstawą do ustalenia wymiaru urlopu jest odpowiednio 20 lub 26 dni. Niepełne dni zaokrąglane są w górę do pełnego dnia.
Okresy poprzedniego zatrudnienia
Okresy poprzedniego zatrudnienia, od których zależy prawo do urlopu i wymiar tego urlopu także wliczane są do okresu zatrudnienia. Są one wliczane bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz bez względu na sposób ustania stosunku zatrudnienia. W przypadku pracowników pozostających w dwóch lub więcej stosunkach pracy, wliczeniu podlega także okres poprzedniego niezakończonego zatrudnienia w części przypadającej przed nawiązaniem drugiego lub kolejnego stosunku pracy.
Okres nauki
Do okresu pracy wliczane są także okresy nauki. Co ważne, okresy te nie sumują się. W przypadku ukończenia zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej, do okresu pracy wliczany jest okres nauki przewidziany programem nauczania, jednak może on wynosić maksymalnie 3 lata. Pracownicy, którzy ukończyli średnią szkołę zawodową, po przedstawieniu dokumentów potwierdzających jej ukończenie, mogą liczyć na dodatkowe 5 lat wliczonych do okresu pracy. Taki sam okres pracy wliczony będzie w związku z ukończeniem średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych. W przypadku potwierdzenia ukończenia średniej szkoły zawodowej – do okresu pracy wliczone zostaną 4 lata. Pracownicy, którzy przedstawią dokument potwierdzający ukończenie szkoły policealnej, będą mieli wliczone dodatkowe 6 lat do okresu pracy. Zaś osoby, które ukończyły szkołę wyższą, 8 lat. W przypadku pobierania nauki w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki, zależnie od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika.
Przywrócenie do pracy
Warto także pamiętać o tym, że pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, wlicza się do okresu zatrudnienia okres pozostawania bez pracy, za który przyznano wynagrodzenie. Okresu pozostawania bez pracy, za który nie przyznano danej osobie wynagrodzenia, nie uważa się za przerwę w zatrudnieniu, która skutkowałaby utratą uprawnień uzależnionych od nieprzerwanego zatrudnienia. Do okresu zatrudnienia wlicza się także okres pozostawania bez pracy, za który pracownikowi przyznano odszkodowanie.
Okres służby
Do okresu zatrudnienia wliczany jest także okres służby w Policji, Urzędzie Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Biurze Ochrony Rządu, Służbie Ochrony Państwa, Służbie Więziennej, Straży Granicznej i Państwowej Straży Pożarnej w zakresie i na zasadach przewidzianych odrębnymi przepisami.
Polecamy: Komplet: Kodeks pracy 2025 + Czas pracy 2025
Staż pracy po nowemu od 1 stycznia 2026 r.?
Warto także wspomnieć, że od lipca 2024 r. trwają prace nad nowelizacją Kodeksu pracy. Chodzi o zmiany dotyczące stażu pracy. Projekt zakłada ustalenie jednolitych zasad ustalania stażu pracy dla celów ustalania wszystkich uprawnień pracowniczych wynikających ze stosunku pracy. Projekt zakłada m.in. dodanie okresów służby zatrudnienia o okres służby funkcjonariusza Straży Marszałkowskiej oraz okres służby w Służbie Celno-Skarbowej.
Ponadto, w projekcie zaproponowano dodanie art. 3021 § 1, zgodnie z którym, do okresu zatrudnienia wliczane będą okresy prowadzenia przez osobę fizyczną pozarolniczej działalności w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz okresy pozostawania osobą współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, za które zostały opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe lub wypadkowe.
Z kolei na podstawie dodawanego art. 3021 § 2 do okresu zatrudnienia, zgodnie z projektowaną nowelizacją wliczane byłyby okresy:
- wykonywania przez osobę fizyczną zlecenia na podstawie umowy, o której mowa w art. 734 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny lub świadczenia usług przez osobę fizyczną na podstawie umowy, o której mowa w art. 750 tej ustawy (pkt 1),
- wykonywania przez osobę fizyczną pracy na podstawie umowy agencyjnej, o której mowa w art. 758 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (pkt 2),
- pozostawania osobą współpracującą z osobą, o której mowa w pkt 1 i 2 (pkt 3),
- pozostawania przez osobę fizyczną członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej (pkt 4),
- pozostawania przez osobę fizyczną członkiem spółdzielni kółek rolniczych (pkt 5)
– w którym podlegała ona ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.
Obejmuje to również umowy uaktywniające dla niań sprawujących opiekę nad dziećmi na podstawie umów o świadczenie usług.
Do okresów zatrudnienia wliczane maja być także udokumentowane okresy, o których mowa powyżej, w których osoba fizyczna nie podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym na podstawie odrębnych przepisów. Wliczany ma być także okres, w którym osoba fizyczna podejmuje działalność gospodarczą, za który osoba ta nie podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Do okresu zatrudnienia wliczać ma się także okres zawieszenia działalności gospodarczej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, za który zostały opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Nowela zakłada, że do okresu zatrudnienia wliczone będą udokumentowane , przebyte za granicą, u zagranicznego pracodawcy okresy wykonywania innej niż zatrudnienie pracy zarobkowej.
Zaliczenia okresów do okresów zatrudnienia będzie dokonywał pracodawca na podstawie przedłożonych przez pracownika dokumentów
Zdaniem projektodawców, zaproponowane przepisy realizują w znacznym stopniu postulat, aby uprawnienia pracownicze, jak i dostęp do stanowisk wymagających potwierdzonego doświadczenia zawodowego były takie same niezależnie od prawnej i organizacyjnej formy wcześniejszej pracy. Projekt zakłada wejście w życie proponowanych rozwiązań z dniem 1 stycznia 2026 r.