Podczas zwolnienia lekarskiego pracownikowi nie wolno wykonywać żadnej pracy zarobkowej. Ponadto nie może wykorzystywać zwolnienia w sposób niezgodny z jego celem. Czy to oznacza, że podczas choroby pracownik powinien zostać w domu i nie wolno mu wyjechać na urlop?
- Urlop wypoczynkowy a choroba pracownika
- Celem zwolnienia lekarskiego jest powrót do zdrowia
- Wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego celem
- Kto może skontrolować pracownika na zwolnieniu
Urlop wypoczynkowy a choroba pracownika
Kodeks pracy określa, że w sytuacji gdy pracownik nie może rozpocząć urlopu wypoczynkowego w ustalonym terminie z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy, a w szczególności z powodu czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby, pracodawca jest obowiązany przesunąć urlop na termin późniejszy. Także część urlopu niewykorzystaną z powodu czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby pracodawca udziela w terminie późniejszym.
Jak widać, przynajmniej w teorii pracownik nie będzie poszkodowany jeżeli rozchoruje się tuż przed urlopem wypoczynkowym lub w jego trakcie. Jak jednak wygląda sytuacja, gdy rozchoruje się, lekarz udzieli mu zwolnienia od pracy, a pracownik mimo wszystko pojedzie na wycieczkę czy wczasy?
Celem zwolnienia lekarskiego jest powrót do zdrowia
Zwolnienie lekarskie jest płatną i usprawiedliwioną nieobecnością w pracy z powodu choroby. Celem zwolnienia jest szybki powrót do zdrowia i do pracy. Należy wtedy odpoczywać i stosować się do zaleceń lekarza. Nieprawidłowe wykorzystanie zwolnienia lekarskiego może zostać uznane za działanie na szkodę pracodawcy i skutkować nawet zwolnieniem dyscyplinarnym.
Stan zdrowia chorego pracownika ocenia lekarz a chory zobowiązany jest do stosowania się do zaleceń lekarza. Jeśli pracownik ma zalecenie, że „chory powinien leżeć” to jego obowiązkiem jest zostać w domu i leżeć w łóżku. Jeżeli lekarz uznał, że podczas zwolnienia pacjent może chodzić, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby poruszał się po mieszkaniu lub wyszedł z domu zrobić drobne zakupy czy na spacer. Nie oznacza to jednak, że może jechać np. w góry z obozem wędrownym.
Wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego celem
Przypomnijmy, że zwolnienie lekarskie stwierdza naszą czasową niezdolność do pracy. W czasie tego zwolnienia nie można podejmować czynności, które mogą pogorszyć stan zdrowia lub przedłużyć proces rekonwalescencji.
Wykonywanie czynności mogących przedłużyć okres niezdolności do pracy jest zawsze wykorzystywaniem zwolnienia niezgodnie z jego celem. W przepisach nie został określony zamknięty katalog czynności odnośnie tego, co można, a czego nie można robić na zwolnieniu lekarskim (poza wykonywaniem pracy zarobkowej). Należy więc pamiętać, że celem zwolnienia zawsze jest powrót do zdrowia.
Wszystko to sprawia, że wyjazd w czasie zwolnienia lekarskiego jest bardzo ryzykowny, nawet jeśli zwolnienie ma kod "chory może chodzić". Ma to związek z możliwą kontrolą pracownika podczas zwolnienia.
Kto może skontrolować pracownika na zwolnieniu
Kontrolę pracownika w trakcie zwolnienia lekarskiego może przeprowadzić ZUS. Pracownika może skontrolować także pracodawca, jeżeli zgłasza do ubezpieczenia więcej niż 20 pracowników.
Kontrola może dotyczyć tego, czy zwolnienie lekarskie jest prawidłowo wykorzystywane. W szczególności kontrola powinna dążyć do ustalenia, czy pracownik:
- nie wykonuje pracy zarobkowej w czasie pobytu na zwolnieniu,
- nie wykorzystuje zwolnienia lekarskiego od pracy w sposób niezgodny z jego celem.
To właśnie ta druga wskazana kwestia może zaszkodzić kontrolowanemu pracownikowi. Jak już była o tym mowa, celem zwolnienia lekarskiego jest zaś odzyskanie przez pracownika zdolności do pracy. W osiągnięciu tego celu przeszkodą może być zarówno wykonywanie pracy zarobkowej (co przesądził ustawodawca) jak i inne zachowania ubezpieczonego utrudniające proces leczenia i rekonwalescencję.
Konsekwencją nieprawidłowości wykazanych podczas kontroli chorego pracownika mogą być nie tylko nieprzyjemności, takie jak pozbawienie prawa do zasiłku czy wynagrodzenia chorobowego, ale nawet rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Warto zatem, dla własnego dobra, zrezygnować z wakacyjnego wyjazdu podczas zwolnienia lekarskiego.