Dyskryminacja w UE – jak z nią walczyć?

• Czy w UE dochodzi do dyskryminacji?
• Czym zajmuj się organy ds. równości?
• Equinet – europejska sieć organów ds. równości
• Na jakiej podstawie funkcjonują dotychczasowe organy ds. równości?
• Wzmocnienie pozycji organów ds. równości
• Jakie przepisy w zakresie organów ds. równości?

Czy w UE dochodzi do dyskryminacji?

Jak podaje UE, w 2019 r. 59% Europejczyków nadal uważało, że dyskryminacja ze względu na pochodzenie etniczne jest powszechna w ich kraju. W przypadku orientacji seksualnej, religii, niepełnosprawności i wieku liczby te wynoszą odpowiednio 53%, 47%, 44% i 40%.

Czym zajmuj się organy ds. równości?

W grudniu 2022 r. Komisja Europejska przyjęła dwa wnioski mające na celu wzmocnienie organów ds. równości, tj. w zakresie ich niezależności, zasobów i uprawnień. Organy ds. równości to instytucje publiczne, które udzielają pomocy ofiarom dyskryminacji oraz wydają sprawozdania i zalecenia.

Equinet – europejska sieć organów ds. równości

Europejska sieć organów ds. równości (Equinet) skupia krajowe organy ds. równości w celu promowania wymiany informacji i najlepszych praktyk między członkami oraz organizuje wydarzenia mające na celu budowanie potencjału.

Organy będą głównie pomagały ofiarom dyskryminacji. W zakresie ich obowiązków będzie również zapobieganie nieuzasadnionemu nierównemu traktowaniu. promują równe traktowanie, zapewniając niezależną pomoc ofiarom dyskryminacji, przeprowadzając niezależne badania, publikując niezależne sprawozdania i wydając zalecenia w sprawach związanych z dyskryminacją. Konieczne jest bardziej efektywne zwalczanie dyskryminacji w Europie.

Na jakiej podstawie funkcjonują dotychczasowe organy ds. równości?

Organy ds. równości zostały ustanowione:

- dyrektywą w sprawie równości rasowej (2000/43/WE)

- dyrektywą w sprawie równości płci w dziedzinie towarów i usług (2004/113/WE)

- dyrektywą w sprawie równości płci w dziedzinie zatrudnienia (2006/54/WE)

- dyrektywą w sprawie równości płci w dziedzinie samozatrudnienia (2010/41/UE). Te dwa ostatnie dodały dodatkową misję wymiany informacji z odpowiednimi organami europejskimi.

Wzmocnienie pozycji organów ds. równości

„Obowiązujące przepisy UE dotyczące organów ds. równości pozostawiają państwom członkowskim szeroki margines swobody w odniesieniu do ich struktury i funkcjonowania. Doprowadziło to do znacznych różnic między państwami członkowskimi, w szczególności w odniesieniu do uprawnień, niezależności, zasobów, dostępności i skuteczności organów ds. równości.”. Obecnie nie ma wspólnego formalnego monitorowania organów ds. równości. Wniosek przewiduje, że Komisja ustanowi wspólne wskaźniki w celu oceny skutków proponowanych środków i zapewnienia porównywalności danych gromadzonych na szczeblu krajowym. W założeniu co 5 lat Komisja będzie publikować sprawozdanie na temat sytuacji organów ds. równości w całej UE.

Jakie przepisy w zakresie organów ds. równości?

Komisja proponuje zestaw wiążących przepisów mających na celu wzmocnienie roli i niezależności organów ds. równości podaje, że:

• Zwiększone kompetencje: We wnioskach rozszerzono kompetencje organów ds. równości na dwie obowiązujące dyrektywy: dyrektywę w sprawie równego traktowania w obszarze zatrudnienia i pracy oraz dyrektywę w sprawie równouprawnienia płci w dziedzinie zabezpieczenia społecznego.

• Niezależność: Będzie istniał prawny wymóg, aby organy ds. równości były wolne od wpływów zewnętrznych, w szczególności w odniesieniu do ich struktury prawnej, odpowiedzialności, budżetu, personelu i kwestii organizacyjnych.

• Wystarczające zasoby: państwa członkowskie będą musiały zapewnić organom ds. równości zasoby ludzkie, techniczne i finansowe niezbędne do skutecznego wykonywania wszystkich ich kompetencji.

• Dostępność dla wszystkich ofiar: Usługi organów ds. równości będą musiały być bezpłatne i dostępne dla wszystkich ofiar na równych zasadach, w tym dla osób niepełnosprawnych. Organy ds. równości będą również musiały przedstawić skarżącym wstępną ocenę ich sprawy.

• Konsultacje w sprawie procesu stanowienia prawa i polityki: instytucje publiczne będą zobowiązane do terminowego konsultowania się z organami ds. równości oraz do rozważenia ich zaleceń w kwestiach związanych z dyskryminacją i równym traktowaniem; Organy ds. równości będą również współpracować z innymi odpowiednimi zainteresowanymi stronami w celu dzielenia się wiedzą i tworzenia synergii.

• Zwiększone uprawnienia w sprawach dotyczących dyskryminacji: Organy ds. równości będą mogły badać przypadki dyskryminacji, wydawać opinie lub podejmować wiążące decyzje (w zależności od wyboru państw członkowskich) oraz występować w sądach w sprawach dotyczących dyskryminacji. Organy ds. równości będą również mogły zaproponować stronom w procedurze składania skarg alternatywny mechanizm rozstrzygania sporów, taki jak postępowanie pojednawcze lub mediacja.

• Podnoszenie świadomości: państwa członkowskie i organy ds. równości zintensyfikują wysiłki mające na celu zapobieganie dyskryminacji i promowanie równości.

  Autopromocja

  Zatrudnianie cudzoziemców. Procedury i rozliczenia

  Sprawdź

• Dzielenie się wiedzą fachową: Organy ds. równości będą regularnie sporządzać sprawozdania na temat stanu równego traktowania i dyskryminacji oraz będą w stanie formułować zalecenia.

Podstawa prawna:

Wniosek dotyczący dyrektywy Rady w sprawie norm dla organów ds. równości w zakresie równego traktowania osób bez względu na ich pochodzenie rasowe lub etniczne, równego traktowania osób bez względu na ich religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną, równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zabezpieczenia społecznego oraz dostępu do towarów i usług oraz dostarczania towarów i usług, oraz skreślenie art. 13 dyrektywy 2000/43/WE i art. 12 dyrektywy 2004/113/WE