Pracownik może wykorzystać zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej w określonych sytuacjach. Kodeks pracy wymienia pilne sprawy rodzinne spowodowane chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika.
- Prawo do zwolnienia od pracy
- Wniosek o zwolnienie od pracy
- Wynagrodzenie za czas zwolnienia od pracy
- Wniosek w dokumentacji pracowniczej
Prawo do zwolnienia od pracy
W ciągu roku kalendarzowego pracownikowi przysługuje zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika. Jako siłę wyższą uznaje się zdarzenie zewnętrzne, nadzwyczajne i nieuchronne oraz w danym układzie stosunków niemożliwe do przewidzenia.
Aby pracownik mógł skorzystać ze zwolnienia muszą wystąpić jednocześnie trzy przesłanki:
- działanie siły wyższej,
- pilne sprawy rodzinne spowodowane chorobą lub wypadkiem,
- konieczność natychmiastowej obecności pracownika.
Wymiar zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej wynosi 2 dni albo 16 godzin.
Powyższą regulację w zakresie zwolnienia od pracy udzielanego w wymiarze godzinowym należy stosować odpowiednio do pracownika, dla którego dobowa norma czasu pracy, wynikająca z odrębnych przepisów, jest niższa niż 8 godzin.
W czwartek pracownik mieszkający we Wrocławiu dowiedział się o nagłej chorobie matki mieszkającej w Koszalinie i jej hospitalizacji. Pracownik zwrócił się do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie w piątek zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej. Pracodawca udzielił takiego zwolnienia. Postępowanie pracownika i pracodawcy było prawidłowe.
Wniosek o zwolnienie od pracy
Pracodawca udziela zwolnienia od pracy na wniosek zgłoszony przez pracownika. Wniosek należy zgłosić najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia. Kodeks pracy nie precyzuje, w jakiej formie pracownik może składać wniosek o zwolnienie z powodu siły wyższej. Należy uznać, że może to zrobić w każdy sposób: osobiście, w formie pisemnej, elektronicznej, za pomocą SMS bądź przez telefon.
W pierwszym wniosku złożonym w danym roku kalendarzowym pracownik decyduje o sposobie wykorzystania zwolnienia.
Zwolnienie od pracy udzielane w wymiarze godzinowym, dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Niepełną godzinę zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny.
Pracownik jest zatrudniony na 1/3 etatu. Ma on prawo do 6 godzin zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej: 16 godzin x 1/3 etatu = 5,33 godz.; po zaokrągleniu jest to 6 godzin.
Kodeks pracy nie zobowiązuje pracownika do podania uzasadnienia w treści wniosku o zwolnienie od pracy.
Wzór wniosku o zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej
Kielce, 18 kwietnia 2024 r.
Kazimierz Bartosiewicz w/m
Do Stanisława Aniołkiewicza Sklep Ogólnospożywczy „U Stacha” 25-005 Kielce ul. Ostra 33
Wniosek o zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej
Proszę o udzielenie w dniu 19 kwietnia 2024 r. zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w wymiarze 8 godzin.
Podstawa prawna: art. 1481 Kodeksu pracy
Podpis pracownika
|
Wynagrodzenie za czas zwolnienia od pracy
Podczas zwolnienia od pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia.
Wynagrodzenie to oblicza się jak wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy.
Wniosek w dokumentacji pracowniczej
Wniosek pracownika o udzielenie zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej pracodawca przechowuje poza aktami osobowymi, tj. w dokumentacji dotyczącej ewidencjonowania czasu pracy.
W razie rozwiązania stosunku pracy informację o wykorzystanym zwolnieniu od pracy z powodu siły wyższej pracodawca zamieszcza w świadectwie pracy w ust. 6 pkt 1. Wskazuje w niej liczbę dni lub godzin zwolnienia wykorzystanego w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy.
Podstawa prawna:
- art. 1481 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465)
- § 6 pkt 1 lit. b rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 grudnia 2018 r. w sprawie dokumentacji pracowniczej (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 535)
- § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 1862 ze zm.)