Sobota dniem wolnym od pracy - jaka jest historia?

Monika Smulewicz
ekspert z zakresu prawa pracy
rozwiń więcej
Sobota dniem wolnym od pracy - jaka jest historia pięciodniowego tygodnia pracy? / Shutterstock
Sobota jest dniem wolnym od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. Jaka jest historia wolnej soboty? Od kiedy mamy pięciodniowy, a nie sześciodniowy tydzień pracy?

Czy sobota jest dniem wolnym od pracy?

Zgodnie z przepisem art. 129 §1 kodeksu pracy pracownik ma pracować przeciętnie 5 dni w tygodniu. Sobota, która nie jest dniem ustawowo wolnym od pracy, jest tym dniem wolnym z tytułu właśnie przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy.

Autopromocja

Pierwsza sobota wolna od pracy w Polsce

21 lipca 1973 r., 48 lat temu, Polacy po raz pierwszy otrzymali pierwszą wolną od pracy sobotę.

Zgodnie z art. 129 § 1 Kodeksu pracy obecnie „czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym”. Zatem oprócz niedzieli, w rozkładzie czasu pracy obowiązującym u danego pracodawcy powinien być wskazany jeszcze jeden dzień wolny od pracy. Co do zasady jest to sobota. Jednak nie zawsze tak było i bardzo wiele osób nadal pamięta sześciodniowy tydzień pracy.

Wolna sobota - historia

Wolna sobota została wprowadzona na podstawie dekretu Rady Państwa z dn. 20 lipca 1972 r., który co prawda nie wprowadził wolnej soboty, ale otwierał furtkę prawną do wprowadzania dodatkowych dni wolnych od pracy. Kolejny dekret z dn. 14 lipca 1973 r. upoważnił Radę Ministrów do wprowadzenia w każdym roku kalendarzowym dodatkowych dni wolnych od pracy.

Początkowo nie wszystkie soboty były wolne, ale z czasem ich liczba rosła. W 1973 r. zostały wprowadzone dwie wolne soboty, następnie w 1974 r. sześć sobót rocznie, a poczynając od 1975 roku było to dwanaście sobót w roku, czyli jedna wolna sobota miesięcznie.

Pięciodniowy tydzień pracy od 1989 r.

W 1979 r. zostało wprowadzonych aż czternaście wolnych sobót. Od początku 1981 roku co druga sobota była wolna, a następnie ustalono trzy wolne soboty w miesiącu. Wraz ze zmianą ustroju w 1989 r. tydzień pracy z sześciodniowego stał się pięciodniowy.

Kadry
Dni wolne dla dawców krwi. Czy będą musieli informować pracodawców o zamiarze oddania krwi?
17 paź 2024

Z tytułu oddania krwi honorowym dawcom krwi przysługują dwa dni wolne. Zdarza się, że niektórzy pracownicy nadużywają tego uprawnienia. Z tego powodu dezorganizowana jest praca przedsiębiorstw. Czy są prowadzone prace legislacyjne mające zmienić tę sytuację?

Dyżur w domu 100% płatny, nawet jeśli pracownik nie pracował [jest odpowiedź resortu pracy]
17 paź 2024

Do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej trafiła petycja w sprawie zmiany przepisów dotyczących dyżurów domowych. Wnioskujący zaapelował do resortu pracy aby zmienić przepisy dot. dyżurów domowych w taki sposób, aby dyżur domowy nakładający na pracownika obowiązki uniemożliwiające mu skupienie się na własnych sprawach - traktować jako czas pracy. Sprawa jest ciekawa bo polskie prawo może być niegodne z orzecznictwem TSUE.

Zmiany w Policji w 2024 r. co do postępowań kwalifikacyjnych do służby i inne [brak testu sprawnościowego i wiedzy. Ważna ustawa z podpisem Prezydenta]
17 paź 2024

Prezydent RP podpisał ważną ustawę, która dotyczy m.in. zmiany w Policji i Straży Granicznej w zakresie postępowań kwalifikacyjnych do służby. Pewne grupy osób, nie będą musiały przechodzić testu sprawnościowego i testu wiedzy. Co będzie z jakością polskiej policji?

Zasiłek macierzyński 2024 i 2025. Wysokość, czy coś się zmieni?
17 paź 2024

Zasiłek macierzyński 2024 i 2025. Wysokość, czy coś się zmieni? Kiedy zasiłek macierzyński przysługuje w wysokości 100 proc., a kiedy można liczyć jedynie na 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku? Co zrobić, by pobierać go w wysokości 81,5 proc.?

Od czego zależy czy CV zostanie przeczytane? Ile czasu czeka się na odpowiedź w sprawie pracy? [WYWIAD]
17 paź 2024

Okazuje się, że rekruterzy czytają tylko 25% nadesłanych CV. Od czego zależy czy zostanie przeczytane dane zgłoszenie kandydata do pracy? Ile czasu czeka się na odpowiedź w sprawie pracy po wysłaniu CV? W czym tkwi problem i jakie rozwiązania można zastosować tłumaczy ekspertka z zakresu rekrutacji Katarzyna Trzaska, Senior Marketing Manager w eRecruiter.

Pracownicze braki w zawodach uzupełnią cudzoziemcy
17 paź 2024

W czwartek opublikowano strategię migracyjną na lata 2025-2030. Podano w niej, że, aby uzupełnić niedobory w zawodach deficytowych, Polska będzie dopuszczać cudzoziemców na rynek pracy.

Zatrudnianie Ukraińców 2024 [Pytania i odpowiedzi]
16 paź 2024

Jak zatrudniać obywateli Ukrainy w 2024 roku? Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy wprowadziła znaczne ułatwienia. Oto często zadawane pytania pracodawców dotyczące zatrudniania Ukraińców i odpowiedzi.

Płaca minimalna 2025 netto
16 paź 2024

W 2025 roku płaca minimalna będzie podnoszona tylko raz z dniem 1 stycznia. Ile wyniesie minimalne wynagrodzenie netto od nowego roku? Podwyżka będzie wyższa niż przewidywano. Jest rozporządzenie Rady Ministrów.

Polacy mieszkający za granicą załatwią swoje sprawy w ZUS bez przyjeżdżania do Polski
16 paź 2024

Do załatwienia sprawy w ZUS może wystarczyć e-wizyta. Taką możliwość mają także Polacy mieszkający za granicą. Umawiając się na spotkanie online należy uwzględnić różnice czasu między państwami czy kontynentami.

Ekwiwalent za energię elektryczną dla pracownika zdalnego. Obowiązki pracodawcy w 2024 i 2025
16 paź 2024

Ekwiwalent za energię elektryczną dla pracownika zdalnego. Obowiązki pracodawcy w 2024 i 2025. Co należy uwzględnić przy ustalaniu wysokości ekwiwalentu lub ryczałtu za pracę zdalną? Co w przypadku pracy zdalnej okazjonalnej?

pokaż więcej
Proszę czekać...